Su altında, havada ve uzayda çalışacak yeni bir iletişim ağı geliştirildi

Işık dediğimiz şey elektromanyetik dalgaların insan gözünün algılayabildiği tayfında yer alan frekanslardır. Yani 400-700 NM arası lambdaya sahip EM dalgalara biz ışık diyoruz, diğerlerine ise kısaca EM diyoruz. Bu nedenle tayfın UV ve IR tarafında yer alan dalgalara ışık demek linguistik açıdan doğru değildir. Eğer böyle yapmazsak radyo ve radar dalgalarına da ışık dememiz, mikrodalga fırına da "ışık fırını" dememiz gerekir.

Bu nüansa ne İngilizce kaynaklarda ne de Türkçe kaynaklarda pek dikkat edilmiyor ama aslında dikkat etmek gerekir.

Evrim icin hala teori dennesi

Big bang in huni grafigiyle anlatilmasi gibi..

Evrim gibi - seleksiyon gibi mekanizmalarla - açıklanmaya muhtaç dallanıp budaklanan kompleks bir olgusal konudan bahsederken teori demek doğru. @sething Bu arada ışık terimiyle ilgili konudaki ilk mesajda söylenene katılıyorum.

Misal karadeliklerin ışığın kaçamayacağı bir geri dönüşü olmayan bir hududa - Schwarzschild yarıçapına karşılık düşen olay ufkuna - sahip olduğu söylenir ama bu tarz bir anlatımda ışıkla kastedilen karadeliğe giriş yapan görülebilen elektromanyetizmadır (aslında karadeliğin uzay zaman şelalesi dışardan giriş yapan görülemeyen elektromanyetizmayı da alıkoyar ama orada özellikle ışık terimine başvurularak yapılan vurgu karadeliğin çıplak gözle görülen elektromanyetizmayı yani ışığı kaçırmayıp karanlık bir bölge şeklinde karakterize olması üzerindedir).

Karadelik ışığın kaçışını bile alıkoyar ile kastedilen ışık mesela karadeliğin - Schwarzschild yarıçapının/olay ufkunun boyutu gözle görünür radyasyonun yani ışığın dalga boyunda olmadığı sürece ama o başka hikaye fazla karıştırmaya gerek yok - kendi ısısı değildir (Hawking Sıcaklığı). Yoksa karadeliğin ısısı da elektromanyetik bir radyasyondur (Hawking Radyasyonu), ama genelde karadeliklerin kilometrelerce büyük olay ufuklarının boyutuyla tam orantılı ısı dalgalanması düşünüldüğünde epey görünmez, sönük, yani De Broglie dalga formülü uyarınca devasa bir dalga boyutunda çok düşük frekanslı bir radyasyon. Yani karadelik de ışıma yapar. Ama - bahsettiğim verilmiş bir karadeliğin olay ufkuna ilişkin özel bir boyut koşulu sağlanmadığı sürece - görünür elektromanyetizmada ya da ışık ışını frekansında değil. O sebeple karadelik - bildiğimiz o büyük astrofiziksel örnekleriyle zayıfça - ışımasına rağmen "ışığın kaçamadığı karanlık bölgedir". Popüler anlatım budur. Kısaca ışık terimini gelişigüzel genişletirsek karadeliklerin sönük Hawking radyasyonu da "ışık" sayılır. Aklınıza gelen - mevcut internet işlemleri veya televizyon yayınları dahil - her türden elektromanyetizma/foton içeren başka ışıma da "ışık" sayılır.

İnsanlara "Hawking Işıması" deyince kulağa oldukça egzotik gelen karadelik ışıma fenomeni çoğunlukla olay ufku civarı vakum enerjisiyle sanal biçimde negatif-pozitif frekanslarda oluşup tüm bir olay ufkunu çevreleyen aşırı güçlü kütleçekimsel etkiyle dağılmasından hareketle yayılan aşırı belirsizlik içeren lokalize olmamış fotonlardan başka şey değildir. Buna mukabil görülebilir elektromanyetik spektrum da 380–450 nanometre dalga boyu 670–790 terahertz ile 625–750 nanometre dalga boyu 400–480 terahertz bandında çok daha kolay yakalanabilir tarzda fotonlardır. Özünde ama hepsi - elektromanyetizma veya dalga-parçacık ikiliğinde ışın dalgası/foton temelli - kuantum alan dalgalanmalarıdır. Yani - ister görünür olsun, ister görünmez - bize farklı modlarda aynı parçacık gibi görünen değişik tip uyarılmalardır. Bu uyarılmaların gözümüzce yakalanabilir olan kısmı ışıktır.

Ama özünde internetle mikrodalga fırınların, X-Ray cihazlarıyla karadeliklerin, Güneş ile bir lambanın zannedebileceğimiz kadar da farklı çalışmadıklarını ve elektromanyetizma gibi aynı temel fiziksel alanları paylaştıklarını/bu alanların bir takım etkileşimleri ve ajitasyonlarıyla karakterize olduklarını bilmek hoş bir duygu. Burada olay ölçek, ölçü ve referans sistemleriyle ilgili. Fiziksel algımızı ve maddi paradigmalarımızı bunların üzerine kuruyoruz. Daha etkin yeni iletişim altyapılarını ve ağlarını böyle meydana getiriyoruz. Sadece ışıkla yani gayet zayıf çıplak gözümüzle görebildiklerimizle sınırlı kalırsak bunları yapamayız ya da aslında o kadar da karanlık olmayan karadeliklerin ilk bakışta karanlık görünen yanıltıcı doğasını anlayamayız.