TÜRK TELEKOM/TÜRKCELL/TÜRKSAT FİBER OPTİK ALTYAPI ÇALIŞMASI [ANA KONU] (2569. sayfa)

Mustafa Abi, burada da bilglendirme amacıyla yazayım değerli arkadaşlarımız da bilgilenmiş olur.

Fotoğraftaki kabin soğutma ve basit enerji tesisatı bulunan, içerisinde aktif donanım bulundurulmasına olanak sağlayan türde bir kabin. Fotoğrafta ise aktif donanım yok. Üstteki 1U bouyundaki raf aktif fiber için patch panel. Alttaki diğer üç raf ise OFSB'dir (Fiber Sonlandırma Birimi). Bunlara fiber arkadan girer içlerinde aynı OFDK'lardaki gibi fiber kaset bulunur, bu kasette splitter ek yapılarak bölünür, isternirse bölünme olmaksızın da kullanılabilir. En alttaki 2U bouyundaki OFSB genellikle optik bölücü olarak değil, binalara veya dağıtım yapılacak noktalarda irtibat sağlayan patch panel/ODF olarak kullanılabilir.

Bu fotoğrafki senaryo biraz karışık. Öncelikle içerisinde aktif donanım bulunmamasına rağmen enerji ve soğutma tertibatı kurulmuş ve bağlantısı da yapılmış. Bu işi ilginç hale getiriyor. Aklıma şuan için iki ihtimal geliyor.

1) Kabinde daha önce FTTB/Eth doanım mevcuttu, bu altyapı FTTH'ye dönüştürüldü ancak enerji ve soğutma tertibatı sökülmedi.

2) Kabin daha önce başka bir lokasyonda FTTB/Eth, metro ve sair türde aktif donanım barındırıyordu, sökületek şuanki lokasyonuna getirildi, kurulumu yapan ekip enerji ve soğutma tertibatını da kurdu.

Şuan kabin aslında OFSD vazifesi görüyor gibi duruyor yani civardaki binaları besliyor. İçindeki OFSB'lerin tasarımuna bakarsak 1/6 veya katlarında bir bölünme oranına sahip omalı. Örneğin kabinde 1/6 beslediği binalarda ise 1/8 veya 1/16 bölünme oranı mevcut olacağı için 1/48 veya 1/96 oran çıkacaktır tabi bu kabine kadar bölünmeden geldiği varsayımı ile.

VDSL 2011'de değil 2008'de başladı.

Mustafa abi, FTTC PON değil AON olarak çalışır. Bu yüzden OLT üzerinden sahada bölünme ile değil, L2 switch üzerinden noktadan noktaya bir çift fiberle uplink'i sağlanır. Eğer OFSD'nin sahasına FTTH gelirse OFSD'ye OLT'den yeni fiber çekilmesi veya halihazırda OFSD'ye gelen fiberdeki boş core'ların OLT'ye bağlanması gerekir.

Kalınlar HDPE boru içlerinden de fiber geçiyor. Fiber kırsalda ise omurgadır muhtemelen ancak erişim de olabilir.

Fiber kablo isimlendirmesi şu şekilde, fotoğrataki örneği baz alalım.

48FO-Y

48: Kablonun içindeki core (lif) sayısı

FO: Fiber Optik

Y: Yer Altı

Mesela 96FO-H yazsaydı 96 core havai fiber kablo olduğunu anlayacaktık. Bunun haricinde üretici ismi, kablonun sahibi firma ve metraj bilgileri yer alır.

Örneğin

Türk Prysmian Türk Telekom 24FO-Y 1234 m

Turkuaz Kablo Turkcell Superonline 96FO-Y 2547 m

Biraz kafa karıltırıcı bir durum çünkü durum biraz projeyi cizecek olan plancıya kalıyor.

Mesela site yolu içine dış mekan OFDK konulup bunlardan evlere OBK çekilmesi istenebilir sakinlerden ya da siteye OFSD konulup evlere arada OFDK bulundurulmadan doğrudan fiber çekilip daire içerisinde ufak bir fiber kasetle iş çözüle de bilir.

Fotoğraf var mı acaba?

FTTH abone sayıları bence hala yeterince hızlı artmıyor ama ondan daha önemlisi upsell ve yüksek hızlı tarifelerin satış oranı da yeterli değil. Daha yüksek hızlı tarifelerin satışı demek daha yüksek gelir demek bu da doalylı olarak daha nitelikli hizmetlere kavuşmak demek.

FTTB'nin ülkemizde iki türü var.

FTTB/DSL: Binaya kadar fiberin çekildiği binaya Tip11, Tip21, Tip17, Tip19 gibi kabinlerin konulup dairelere DSL erişimi verildiği aktif altyapı ile çalışan altyapıdır.

FTTB/Eth: Binaya kadar fiberin çekildiği, binaya MDU veya aktif switch (kenar toplama anahatarı - edge switch olarak da geçer) konulduğu dairelere ethernet kablosu çekilip DSL değil FTTH gibi E-WAN erişimi verilen altyapıdır. Turkcell'inb FTTB'leri aktif altyapıdır. Telekom'unkilerin çoğunluğu ise PO;N olup bunlarda apırlıkla MDU'lar en fazla 100Mbps hizmet sunabilen Fast Ethernet portlara ahiptir, azınlık olarak da aktif altyapı olanları da vardır.

Maliyet olarak doğrudan bir karşılaştırma yapmak doğru olmaz zira bu tamamen planlama ile alakalı. Örneğin kağıt üzerinde GPON kullanılan bir PON altyapı AON (aktif) altyapıdan daha düşük maliyetlidir zira kağıt üzerinde 1:256 gibi bölünme oranları ve GPON gibi donanımı artık diğer PON teknolojilerine göre uygun malyetli kalmış donanımlar tercih edilebilir. Ancak fiilde böyle bir altyapı kurarsanız kesinlikle çok büyük kapasite sorunları yaşanır. Bu sebeple kalite beklentilerini karşılayabilmek için PON altyapıyı da daha az bölünme oranlarıyla daha yüksek kapasiteli PON teknolojileri ile kurmak gerekiyor bu da maliyeti epey arttırıyor açıkçası. Tabi yine de aktif altyapıya karşı üstünlüğü enerji maliyetlerinin daha düşük olmasıdır.

Fibere ek yapıyorlar yani iki ayrı fiber kabloyu birbirine bağlıyorlar.

İki ayır durumda cevabı verilmesi gereken bir soru.

Eğer metro ethernet servisine başvurursanız Tip serisi kabinlerden veya varsa bölgenizde OFTK/aktif swith kabininden fiber çekilebilir. Tip serisi kabinde eğer L2 swtich bulunuyor doğrudan bunun üzerinden yoksa kabine gelen fiberdeki boş bir çift kılın santralde L2 siwtch'e bağlanması yopluyla da hanenize fiber çekilebilir.

Ancak özel proje ile normal bireysel abonelik alırsanız Telekom büyük ihtimalle PON çekecektir. FTTC kabinler ve OFTK'lar PON ile çalılşmadığı için bunların üzerinden fiber çekilmesi epey düşük bir ihtimal .Eğer çekilirse de kabinde varsa PON ODF üzerinden veya kabine gelen fiberdeki boş core'lar santralde OLT ile irtibatlandırılabiliyor ise patch panel kullanılarak çekilebilir ancak dediğim gibi Telekom böyle bir durumda saha dolabından değil baştan fiber çekmeyi tercih edecektir.

Düşük bir ihtimal olmakla beraber bireysel abelik için de AON (aktif altyapı) tercih edilebilir böyle bir durumda metro ethernet için söylediklerim geçerlidir.

Mustafa abi, OLT'de 25 Mbps'lik port bulunmaz. OLT PON altyapıda kullanılır ve üzerindeki portlarında kapasitesi kullanılan teknolojiye göre değişiklik gösterir. Eğer GPON kullanılıyorsa 2.4Gbps DL/1.2Gbps UL kapasite elde edilir.

XG/XGS/10-GPON: 10Gbps DL/1-10Gbps UL

25G-PON: 25Gbps DL/25Gbps UL

NG-PON2: 40Gbps DL

Kapasitelere sahip.

Tabi AON'da işler değişik. AON'da OLT bulunmadığı için fiber doğrudan aktif switch'lere bağlanır. Bunların port başına kapasitesi de 1Gbps ile 400Gbps arasında değişebilir.

Kullanır zira telekom altyapıları özellikkle de PON'lar abone başına ayrılmış bir kapasiteye sayanarak değil ortalama bir kullanım varsayılarak tasarlanır. Eğer herkes anlaşıp aynı anda yüklenirse buna kolay kolay hiç bir altyapı dayanamaz. Ancak gerçek hayatta böyle bir senaryo pek gerçekleşmez, herkes aynı anda yüklenmeyeceği için da kapasite sorunu çıkmaz. Ancak çıkarsa dahi OLT üzerindeki kart daha yüksek kapasiteli bir PN kart ile değiştirilerek çıkacak olası sorunlar kolaylıkla çözülebilir ancak böyle kolayca ölçekleme yapabilmek için PON altyapı tasarlanırken bölünme oranları veya topolojisi özneli şekilde tasarlanmalıdır.

Bunda pek açıklanabilecek bir şey yok, ankastreye fiber çekilmiş ama herhangi bir donanım konularak sonlandırma yapılmamış yani şuan atıl duruyor fiber.

Çalışmalar tamamlandığına abone alınımına açılır. Bunu bir şekilde haber vereceklerdir muhtemelen.

Müdürlüğe gidip erişim planlama birimi ile görüşmek mantıklı olacaktır zira mevcuttaki proje hakkımda bilgi sahibi olup eğer mümkünse adresinizin de projeye dahil edilmesini sağlayabilirsiniz.

Gecikme sorununun erişim kısmından kaynaklandığını sanmıyorum.

Mustafa abi, abone bazlı olarak değil ama bina ve bölge bazlı olarak Telekom kullandığı topolojide farklı kapasitedeki porta aktarım yapabilir ancak aynı anda birden fazla porta tabi ki bağlı olamaz.

Binadaki switch'in modeline bakmak lazım. Fotoğrafını atarsanız yardımcı olabilirim.

Doğru, özürler!... Sürç-ü klavye olmuş. 25 Gbps yazacağıma her nedense 25 Mbps yazmışım!!! 

Ancak başka bir mesajınızdan, yanlış anlamadıysam, OLT'lerde portların bulunduğu kartlar değiştirilebilmekte (en azından üretici firma aynı kalmak üzere...). Yani diyelim OLT'de mevcut olan kart XG/XGS/10-GPON ise anında kapasite arttırımı için bu sökülüp yerine 25G-PON kart takılabiliyor.  

Site deyince: site var, site var! Bina sayısı (bunlar müstakil evlder mi, çok katlı çok daireli yapılar mı, çoğunlukla yaxlıklarda görülen ikiz evler mi?) nedir? Biraz da Site'nin yapım tarihine bağlı olarak, binalara kablo geçişlerini sağlamak için kanal altyapısı döşenmiş mi, döşenmişse bile bu saatten sonra bunların içinden fiber kablo geçirilebilir mi? (Örnek: İstanbul'da benim oturduğum site: bakır altyapı için kanal vs. var, hatta her binanın önünde kendi ufak menholü var. Ancak Türksat KabloNet (zamanında PTT) ve daha sonrasında FTTH gelince bu altyapı kullanılamadı...)

Şimdi yukarıdaki alternatiflerin her ikisi de teknik olarak geçerli ve abone açısından bakarsak her ikisi de faydası bağlamında eşdeğer.

Ancak Telekom genelde kendi işine gelecek şekilde proje çiziyor ve çoğunlukla evlere girecek fiber kabloyu veriyor ama çekim işini aboneye yüklüyor. Örneğin yaygın bir alanda, 200 bina bulunan özellikle de yazlık olan bir siteyi düşünelim. Telekom buraya bir-iki noktaya OFSD koyuyor, bu OFSD'lerden harici (dışmekan) OFDK'lara kendi fiber hatlarını çekiyor. (Yer üzerinde fiziki olarak yer alan OFSD koymazsa da bunu yer altında MUFA kullanarak, yani MUFA(lar) üzerinden bölünme yaparak gerçekleştiriyor...). Sonrasında aboneye yeterli dahili tesisat fiber kablosu verip binalara bunların dahili tesisat gibi güvenlikli bir şekilde çekilmesini istiyor.

Örneğin şu anda bizim yazlık sitedeki durum (ve sıkıntı) aynen bu şekilde. Binalara fiber kablo çekim işi için yeterli bütçemiz olmadığından FTTH'a kavuşamıyoruz ancak başka faktörler de var: Site'de (genelde yılın 5-6 ayında) oturanların yaş ortalaması epeyce yüksek ve yaşlıların çoğunun internetle pek de araları yok. Ya da mobil telefon üzerinden işlerini hallediyorlar. Evlere fi tarihinde çekilmiş sabit telefon hatları (bakır altyapı) da pek çok yerde artık namevcut! Bu nedenle de zaten yüksek olan aidatların üstüne bir kerelik olsa da bu masrafa katılmak istemiyorlar.