İnsangiller ailesine ait 2 milyon yıllık kafatası keşfedildi

Taksonomide, morfolojiyi temel alan yaklaşıma göre bizler ve nesli tükenen tüm iki ayaklı primat ata ve akrabalarımız; Hominidae ailesine mensuptur. Bu aileye dilimizde kısaca İnsangiller diyebiliriz. Burada dikkat etmemiz gereken noktalardan biri, insanın, insan olmayan ama iki ayağı üzerinde yürüyen primat atalarının da insangiller (veya insansılar) ailesine mensup olmasıdır.

İki ayağı üzerinde (dik) hareket eden ve alet yapıp kullanabilen primatlara insan deniliyor. Habere konu olan Paranthropus cinsinin ise henüz bir alet kültürü oluşturduğuna yönelik kanıt yok. Evet, bu yüzden insan değiller. Ama büyük ölçüde iki ayakları üzerinde hareket ettikleri için, insangiller (hominidae) ailesi içindeler. Dolayısıyla bizlerle çok yakın bir ortak ceddi paylaşıyorlar. Bununla ilgili daha geniş bilgiye aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca Bkz.İnsanın evrim yolculuğu-1: İnsanlardan önce ne vardı?

Bir aile tablosu...

Buluntunun hikayesi

Fosil parçalarını 2018'de Johannesburg'un kuzeyinde keşfeden Avustralyalı araştırmacılar, buluntunun yaklaşık 2 milyon yıllık bir Paranthropus robustus erkeği olduğunu belirttiler. Australopithecus cinsiyle büyük benzerlikler gösterse de Paranthropus cinsini diğerlerinden ayırt etmek kolaydır. Çünkü pek çok buluntuda, kafataslarının üstünde çiğneme kaslarının tutunduğu belirgin bir sırt bulunur. Gorillerde daha büyüğü olan bu ibik şeklindeki tepeye sagittal crest de denir. Paranthropusların çene kasları oldukça kuvvetlidir. Görece iri kemikleri ve iri dişleri vardır. Beyinleri ise bizimkine kıyasla çok ufaktır.

İşaretli tepe: sagittal crest (Fotoğraf: La Trobe Üniversitesi)

2015 yılında ise Paranthropus kafatasının çıkarıldığı noktanın birkaç metre yakınında, aynı döneme ait bir Homo erectus fosili bulunmuştu. Fosilin bir çocuğa ait olduğu açıklanmıştı. Bir zamanlar, alet yapamayan, nispeten kısa boylu (ort. 110 cm) ve küçük beyinli (ort. 500 cc) olan Paranthropus kuzenlerimizle; el baltaları üreten, ateşi keşfeden, büyük beyinli (ort. 950 cc) avcı atalarımız H. erectusların aynı bölgede ve aynı dönemde yaşadıklarını bilmek oldukça etkileyici.

Araştırmanın sonuçları, Nature, Ecology and Evolution dergisinde yayımlandı.