Eğer fren tutmuyorsa...

Öncelikle yapılması gereken fren pedalını pompalamaktır. Birkaç kez fren pedalını hızlı bir şekilde pompalayın. Eğer işe yaramamışsa;

Önce araç içinde herkesin emniyetli bir pozisyon almalarını sağlayın. Emniyet kemerleriniz takılı değilse takın. Sonra;

Birkaç yol var;

1- El freni;

Çoğu araçta kademeli olarak çekmek, aracın stabilitesini bozmadan aracı durdurabilir. Ancak yine de motor komprasyonu ile yani vites küçülterek desteklenmelidir.

Ancak bazı araçlarda el freni arka diskten bağımsız olarak dişliye bağlıdır ve kilitler. Yani el freni arka fren balatasını kullanmaz, kendi tırnakları vardır ve arka tekerlekleri kilitler. Bu araçlarda yüksek hızda el freni çekmek doğrudan takla atma sebebidir. Çünkü genelde arka iki tekerlek de aynı anda tırnağa gelmez. Önce tek taraf kilitlenir, sonra diğer taraf kilitlenir. Tabi bu arada araç çoktan kontrolden çıkmış olur.

El frenini kullanmayı düşünüyorsanız ve aracınızın el freninin ne yapıda olduğunu bilmiyorsanız düşük hızlarda veya durmaya yakın el frenini kullanarak yavaşlama denemesi yapın.

Bazı araçlarda ise el freni fren merkezine bağlıdır. Ve ayak freni tutmayınca o da tutmaz. Ayrıca araçta frenin tutmamasının sebebi balata ve disklerin ısınması ise el freni yine işe yaramayacaktır.

El freni kullanılacaksa direksiyon arka disk veya kampanalardaki orantısız kavramalardan dolayı muhakkak çok sıkı tutulmalıdır. Direksiyon sıkı kontrol altında tutularak takla ihtimalini bir nebze azaltabilirsiniz.

2- Komprasyonla yavaşlama, motor freni;

Daha güvenli bir yoldur. Sırayla vites düşülebilir. Eğer acil durma ihtiyacı yoksa bulunulan vitesten sırayla düşülebilir(5-4-3-2-1 gibi). Acil durma ihtiyacı varsa bu kadar beklemek kazaya sebep olabilir. Doğrudan 3-1 yapılabilir. 150 km hızda dahi olsanız, eğer acil durmanız gerekiyorsa 3.vitese atmanız durumunda en fazla bir miktar yağ yakarsınız. Motora ciddi bir zarar verme ihtimaliniz düşüktür.

Ağır tonajlı araçlarda, bu gibi durumlarda motor freni sonuna kadar kullanılır. Gerekirse motor patlatılır ama araç durdurulur.

Yüksek hızlarda düşük vitese geçmek isterseniz genelde şanzıman vitesten atar. Bu durumda vites kolunu elinizle sıkıca viteste tutmanız gerekebilir. Eğer araç kamyonsa ayağınızla bile yüklenebilirsiniz. Eğer devir redline'ı çok geçerse sonu motor patlatmadır. Yani pistonlar kırılır, krankı kırar veya kapak kırılır. Ancak kaza yapmanın maliyeti ve can güvenliği riski, motor yaptırma maliyetinden çok daha fazladır.

Yüksek hızlarda vites düşerken hız-vites orantısızlığından dolayı şanzıman vitese zor geçebilir. Bu durumda ayak debriyajdayken bir miktar gaz verilerek devir yükseltilebilir. Böylece vitese daha rahat geçecektir. Ancak bu gaz verme durumu komprasyonun etkisini azaltabileceğinden, vites kolunu vargücünüzle zorlayarak vitese geçirmeniz daha iyi sonuç verecektir.

Normalde redline'da devir çevirmeyebilirsiniz. Bu devirler motora zarar verir düşüncesini o acil durum anında kafanızdan atın. Motorunuz bu gibi durumlarda dayanacak güçtedir. Zaten dayanmasa da can güvenlipş en büyük önceliktir.

Motor freni yapılırken otomatik araçlarda da vites manuel olarak düşürülebilir. Sırasıyla D-4-3-2-1 veya 4 ileri ise D-3-2-1 veya D-3-2-L kullanılabilir. Otomatik şanzımanlarda motor freni daha güvenlidir. Sebebi ise tork konvertörünün güç emici yapısıdır. Tork konvertöründeki güç kaybı motorun redline'ı geçmesini bir miktar önler.

Araç ister otomatik olsun ister manuel bu gibi durumlarda kesinlikle R veya P moduna geçilmemelidir. Zaten çoğu yeni otomatik şanzımanlar bu modlara hareket halinde geçmez. Manuel araçlarda ise R'ye geçmek şanzımanın kilitlenmesine sebep olabilir. Ayrıca dişli oranı olarak geri vites, 1. vitesten daha etkili bir durma da sağlamaz.

Freninizin boşaldığı durumlarda kesinlikle vitesi boşa almayın.


Hiçbir önlem işe yaramamışsa son olarak, aracı yolcu olmayan tarafından uygun bir yere sürtün. Kaldırıma yanaşmayın, takla atarsınız. Otoyol bariyerlerine sürtecekseniz çok yavaş yanaşın. Hızlı yanaşırsanız kopan bariyer doğrudan araca saplanabilir. Yol kenarı ağaçlı veya uçurumlu ise yol kenarına yanaşmayın. Yol kenarında patates tarlası gibi boş ve küçük engebeli, yumuşak topraklı, kayasız arazi varsa kontrollü bir şekilde girin.

Öndeki araç kamyon gibi yüksek bir araçsa sakın ona çarparak yavaşlamayı veya durmayı denemeyin. Yüksek araçların kasaları doğrudan yolcuları katledecektir.

Eğer konvoy halinde iseniz ve konvoydaki diğer araç da durumdan haberdar ise öndeki aracın tamponuna dayanarak onun kontrolünde durabilirsiniz. Tabi bu durumda öndeki araç şoförü çok dikkatli olmalıdır. Ani bir freni veya manevrası her ikinizin de spin atmasına sebep olabilir.

Her ne kadar son şans aracı bir yere vurmak olsa da, kontrollü bir çarpma çoğu kontrolsüz çarpmadan daha az hasarla sonuçlanır.

El freni ayarınızı, fren disk ve balatalarınızı sık sık kontrol ettirin.
Yokuş inişlerinde sürekli düşük viteste inin. Freni mümkün olduğunca az kullanarak ısınmayı azaltın.

Kazasız sürüşler.