(15.08.21) Afganistan Islam Emirligi - Kabil havalimani'nda catismalar devam ediyor (8. sayfa)

1985 yılındaki o görüşmeye katılanlar zaten şuanki Taliban anlayışının farklı türevlerini temsil ediyordu.Mücahidler her zaman savaş sonrası şeriat temelli bir Afganistan istiyordu,dönemim başkanı Reagan ise bu isteği bir nevi "köprüyü geçene kadar..." siyasetiyle geçiştirerek sovyetlere karşı oluşturduğu bloğu besledi.O fotoğrafdan bin ladene bağlı kişilerde vardı ama el kaide örgütü daha ortaya çıkmamıştı ancak cia tarafından bin laden ve ekibi desteklendi.bin laden'inde düşünce yapısı zaten belliydi.Bu gürühu ortaya çıkaran yine abd.Talibanı yada el kaidesi fark etmiyor.Önce destek ver sonra terör listesine ekle.Sonuçta her şey abd nin işi bitinceye kadar siyaseti çerçevesinde ilerliyor,klasik politikalar işte.

şah Mesud kuzey kesimi kontrol eden ve tacik asıllı bir liderdi.Ancak şah Mesud her ne kadar Talibana ve el kaideye karşı bir tutumu ve silahlı mücadelesi olmuş olsada 1996 yılından sonra kendi hakim olduğu bölgelerde aşırı şeriat uygulamalarını yapanda kendisiydi.şah mesud özellikle kadınlara burka giyilmesini şart koşan ilk kişiydi,bu kanun daha sonra Taliban nezlindede uygulandı.

Raşit Dostum ise özbek asıllı bir askerdi.Seküler ve laik yaşamı savunuyordu.Türkiye ile Afganistan arasındaki en güçlü bağlantı Dostum sayesinde oluyordu ancak Dostum ne yazıkki aşırı lüks yaşantısı ve paraya düşkünlüğü halk nezlinde gözden düşürdü.Raşit Dostum'da özbekistan'a kaçtı.zaten afganistanın yerel yönetiminde olan her siyasetçi rüşvet,kara para aklama ve yasadışı işlerden kazanılan paraları kendi ceplerine indiriyordu.Taliban bunları halka gösterip kendine destekçi sağladı,yani halkın başkaldırısı olmadığından ve Talibana destek verdiklerinden Taliban 11 günde işi bitirdi.Afganistan ordusuda bunu görüp korktuğu için tamamen dağıldı çünkü Talibana halk desteği varken onlara karşı destekçi yoktu.

Afganistan'da etnik unsurların çatışması artık kaçınılmaz.yeni kurulan kuzey cephesi gerekli desteği alırsa Taliban'la ağır çatışmalara girebilir.Kuzey ittifakı içindede 3 güç var; şah Mesud'un oğlunun liderliğini yaptığı grup,Afganistan ordusundan kalanlar ve Raşid Dostum'un güçleri.Bu güç ittifakı ne kadar etkili olur ülerleyen günlerde net göreceğiz ancak çatışma risklerinin artması iç savaşıda tetikler.Afganlar ise halihazırda bulunan ülke sınırlarını bozmadan tek parça halinde yönetmek için savaşıyor.Parçalanıp fedaral şekle gelmek istemiyor zira afganistan yeraltı kaynakları paylaşılamayacak kadar değerli.

iran devrimi ve yönetim şekli çok uzun bir hikaye ama verdiğiniz detaylar doğru.Kabaca ülkeyi Ayetullah yönetiyor,diğerleri figüran gibibir şey.

İran'daki 79 devrimi ile birlikte gelen katı şeriat uygulamaları Humeyninin 89da ölmesinden sonra gevşemeye başladı.90lardan sonra bu gevşeme çok ilerledi.Gelinen son noktada söylediğiniz gibi bir tablonun oluşmasına sebeb oldu.

Aslında iran'ı şuan yöneten molla yönetimi esasen ülkenin azınlık bir kesimi.Yani 79 da gelen devrim o dönemin koşullarında yaratılan algılarla şeriat hükümlerinin düzlüğe çıkması yönünde insanları etkilediği için azınlık olan şii mollaları iran'ın yönetimine getirdi.şuan iran'ın yüzde kaçı şia mezhebinde? %30 ya var ya yok..79 devriminin asıl amacı sovyetlere karşı blok oluşturulacak bir devlet rejimi konumlandırmaktı ve Humeyni batı ilede anlaşmıştı ancak Humeyni başa geçip verdiği sözleri tutmayınca silahların namluları kendisine döndü.Ambargolar,baskılar zaten peşinden geldi.şia mezhebi kanunları ile yönetilen iran'da asıl amaç ırak-suriye,lübnan ve kudüsü kapsayan alanda şia hilali kurmak zira Humeyni döneminde bu bölgelerde şia mezhebi çok genişledi,kendisine taraftar çekti.Irakda saddam bunu bastırdı,bu yüzden iranla savaşa dahi girdi (her ne kadar toprak sorunu olarak savaş çıksada asıl sebeb şia hilaline izin vermemek üzerine kuruluydu)

Suriye'de ise esed rejimiyle daha samimi oldular zira esed hanedanı şia eksenli nüsayri mezhebine bağlı oldukları için Humeyniye hep saygı duydular.İsrail ve filistinde savaşan iranlı milis gruplarının eğitim kamplarıda suriye bulunmaktaydı.Yani iran mollalarının temel isteği şia eksenli ve mezhepsel ağırlığı olan ırak-suriye-lübnan bölgelerinde yaymak istiyor.Böylece iran devrimlerini ve rejimini ortadoğuda daha güçlü kılma düşüncesinde siyaset yürütüyor.Tıpkı isralin vaad edilmiş topraklar hayali olduğu gibi iranında ırak-suriye ve kaçınılmaz olarak Türkiye içinde toprak katma hayalleri var.Yani şia hilali mollalar nezlinde Türkiye'den geçen bir hattı var.

Irak ekseninde bunu bir nebze başardılar.Saddam sonrası şia milisleri ırakda çok aktif yayılma politikaları güttü.Silahlı eylemleriyle birçok kritik bölgede hakimiyet kurdular.şuan ırakda haşdi şabi milis gücü ırak yönetimine kafa tutuyor,bölge güçleri çok fazla ırakda iranın.suriye ekseninde ise %80 olayı bitirdiler zira demografik yapıyı değiştirdiler.Suriyede savaş öncesi şii nüfus ülkenin %15 lik kısmını oluşturuyordu,şuan ise göçler ve ölümler sonrası bu oranın %65 olduğu söyleniyor.Bunun asıl sebebliside beşer esed zira esed hiçbir zaman sunni kesimle anlaşamadı,onları muhalif vatandaş olarak değilde düşman olarak algıladı,şiddete başvurdu ve savaşın çıkmasına göz yumdu.İran'ın burdaki etkiside yadsınmaz zira savaş çıktığı zaman kapalı olan şii milis güçlerinin hücreleri aktif hale geldi ve esed rejimi yanında hareket ettiler.Lübnanda ise hizbullah aldı alacak ülkeyi.Yani iran mollaları ülke içi yönetimde başarısız ama ülke dışı operasyonel işlerinde aşırı yayılmacı.Elbette bu noktada kasım süleymaninin kurduğu sistemin ekmeğini yediğinide belirtmek lazım.Kasım Süleymani çok farklı ve aşırı zeki bir generaldi,ABD boşuna öldürmedi bu adamı.Ben iddia ediyorumki ABD elinde bir Kasım Süleymani olmuş olsaydı Afganistanı ABD eyaleti çoktan yapmıştı.

körfez ülkeleri konusunda %100 haklısınız,hiç tartışmaya gerek yok.Benim gözümde körfez ülkeleri hanedanlıklar tarafından başka ülkelerin güdümünde çalışan şirket ceo ları gibi.Halklarını düşündükleri yok,halkların zaten suçlarıda yok.Zamanında ülkenin kontrolünü ele almış hanedanlıklar baskı ve zorlamalarla hakları bezdirmiş ve istediklerini almışlar.Ne suud hanedanı ne BAE hanedanlığı vb ülkelerin yönetimleri islamı temsil etmediği gibi mezhepsel anlamda zıt olan iran siyasetininde ekmeğine yağ sürmekten başka yaptıkları bir şey yok.Ortadoğuda savaşların bitmesi yerine savaşları körükleyen hatta savaş yaratan ülkeler oldular.Yemende yaşananlarda bir örnek buna.

Kısaca hanedanlık rejimleri sürdüğü müddetçe arap ve körfez ülkelerinde huzur gelmez.Temelde tek adam rejimli monarşik sistemleri olduğundan güven ortamını yaratmaları imkansız.

-Taliban yetkililerinin iddiasına göre Taliban’a karşı mücadelesi nedeniyle Afganistan ulusal kahramanı ilan edilen Ahmad Şah Mesud’un oğlu Ahmad Mesud, Taliban’a bağlılığını bildirdi.

Mesud’un Pençşir vilayetinden Taliban’a karşı saldırı başlatması bekleniyordu.

Haber doğruysa geçmiş olsun...Taliban'ın önü açıldı artık,islam emirliğini ilan etmede sorun yaşamayacaklar.şah Mesud ve kuzey ittifakı oluşumu seküler kesimin tek umuduydu,bu oluşumda 24 saatte çökmüşse Taliban'ı ülke içinde destekleyen kitlenin etkisinin büyük olduğunuda gösterir.Bİr şekilde Taliban'ın önünü açıyorlar ama tatlı balayı sonsuza kadarda sürmez.

Ne zaman ilan edecekler İslam emiriliği

şuan Kabil'de geçici hükümet için Taliban toplantı yapmaya başlamış.Büyük ihtimalle benim görüşüm,31 ağustos sonrası ülkedeki yabancılar ve ABD-Nato birlikleri çıktıktan sonra 11 eylül tarihinde (benim tahminim bu, olur yada olmaz bilemem ama sanki öyle bir niyet var gibi) ilan edecek bunlar.şu sıralar halen ülkeden çıkışlar sürüyor,15-20 gün sürer bu süreç.

Bin ladin in ikiz kuleleri vurmasına atıfta bulunabilirler Yani. Mantıklı

-Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Başkanı Putin ve Almanya şansölyesi Merkel ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Türkiye ve Rusya'nın Afganistan konusunda işbirliği yapması kararı aldılar.

Merkel ve Putin ile görüşmesinde Türkiye'nin Kabil havalimanını korunmasını ve işletmesini uygun şartlar oluşması halinde üstlenmesini devam edebileceği açıkladı.

-Cumhurbaşkanı Erdoğan: "Afganistan ve İran'da Yeni önlemler alınmaz ise Avrupa'yı yeni bir göç dalgasının vurması kaçınılmaz.Yeni göç dalgasını Türkiye'nin kaldıramaz. Uluslararası toplumun İran ve Afganistan üzerinde yeni tedbirleri alması gerekiyor.Türkiye halı hazırda 5 milyon Multeciye evsahipliği yapıyor ve ilave 1 kişiye bile tahammülü artık yok."

-AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Taliban ile müzakereler yürüttüklerini kabul etti ancak bu görüşmelerin Taliban'ı şuan tanıma anlamı taşımadığını açıkladı.

amp.dw.com

"Taliban'la görüşmek 'tanıma' anlamına gelmiyor"

https://amp.dw.com/tr/von-der-leyen-talibanla-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Fmek-tan%C4%B1ma-anlam%C4%B1na-gelmiyor/a-58944178?__twitter_impression=true

-Türkiye cumhurbaşkanlığının ofisinden yapılan açıklamaya göre, Türkiye ve Rusya Afganistan'da kurulacak yeni hükümetle ilişkileri koordine etme konusunda anlaştılar. – Bloomberg

-ABD New York Times:"ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Kabil’in düşüşünden önce Afganistan Cumhurbaşkanı Gani ile görüştü ve Gani, ülkeyi sonuna kadar savunacağını söyledi, ancak çoktan kaçma planı yapıyormuş.ABD’li yetkililer, Gani’nin kaçtığını haberlerden öğrendi." (Gani şuan BAE'de ailesiyle birlikte sığınma hakkı aldı)

-Taliban Afganistan'dan ayrılmak isteyenlerin Taliban araçları ile havalimanına kadar ücretsiz taşınacağını açıkladı. Gitmek isteyen hiç kimseyle engel olmayacaklarını söyledi.

-The Economist dergisinin ağustos özel sayısı kapağında son yaşanan Afganistan olaylarında "Biden'ın Fiyaskosu" başlığı ile yayınladı.Yazı dizisi içeriğinde ise Biden yönetiminin dış politikada şuana kadar çok başarısız bir tablo çizdiği ve ortadoğu-asya bölgelerinde izlenecek siyasetin çok belirgin olmadığı,bu yüzden ABD nin dış politikasının güçsüz hale gelmeye başladığı yazıldı.Ayrıca Nato üyeleri ülkelerinde ABD nin Afganistan misyonunu aniden bitirmesi ve programsız hareket etmesinden ötürü yeni bir göç dalgası riski yaratmasından ötürü ABD'ye bakış açılarının eskisi gibi güçlü olmadığıda belirtildi.

-Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar: (Kabil Havaalanı) "Tüm görüşmelerde muhataplarımıza bir mutabakat olursa kalacağımızı söyledik.Şu ana kadar herhangi bir saldırı, müdahale olmadı.Olaylar ters giderse bir sıkıntı görürsek 24 saatte orayı terk ederiz."

-Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov: "Taliban şu ana kadar Afganistan'daki savaş eylemlerini durdurma sözünü tuttu.Eski Afganistan Devlet Başkanı Karzai ile dün temaslar başladı"

-İngiltere Savunma Bakanlığı, Kabil Havalimanı yakınlarında çıkan izdihamda 7 Afgan sivilin vurularak öldürüldüğünü duyurdu.Arbedelerden ötürü ezilip ölenlerin sayısı ise en az 20 olarak söyleniyor.

-Afganistan'ın Tacikistan büyükelçisi Taliban yönetimini reddetti.

-Taliban'dan İran'a sert eleştiri (Sizin halkınıza ABD ye götüreceğiz denilse herkes havalimanına gider)

İran Devrim Muhafızları Ordusu'na yakın Ofogh Tv'ye konuk olan Taliban'ın Katar'daki Siyasi Büro Sözcüsü Muhammed Naem: "Sizin halkınıza Amerika'ya götüreceğiz denilse herkes havalimanına gider"

-Afganistan eski cumhurbaşkanı olan ve BAE'ye ailesi ile sığınma hakkı alan Eşref Gani'nin kardeşi Taliban'a katıldı.

-Taliban, Pençşir’e yönelik operasyonu doğruladı. Taliban, barışçıl bir şekilde kentin teslim edilmemesinden dolayı savaşçıların şehre gönderildiğini duyurdu. Taliban’ın, Pençşir’e yönelik operasyonunu Taliban’ın önemli liderlerinden Karî Fasihuddin’in komuta ettiği belirtiliyor.Pençşir bölgesi ülkenin kuzeyini kontrol etmek isteyen şah Mesud'un ana şehri.şah Mesud Taliban'la barışçıl şekilde ülke yönetiminde ortak olmak istedi,Taliban bu teklifi geri çevirdi ve tüm şah Mesud askerlerinin teslim olmasını talep etti.Cevap gelmeyince Taliban büyük bir gücünü şimdi şah Mesud birliklerine yolluyor.

-Daily Mail:Taliban'a karşı tek direnen grup olan Ulusal Direniş Cephesi’nin dış ilişkiler sorumlusu Ali Nazary, Washington’a giderek ABD Başkanı Biden’dan lojistik destek ve silah talep edecek

Ulusal Direniş Cephesi, Taliban’a karşı saldırı için ABD’den ateş gücü isteyecek.

- T.C Dışişleri Bakanlığı : Birleşik Krallık basınında yer alan Afgan mülteciler için Türkiye’de iltica başvuru merkezi kurulması konusunda plan yapıldığı yönündeki haberler gerçeği yansıtmamaktadır.Bugüne kadar hiçbir ülkeden tarafımıza iletilmiş bu yönde resmi bir talep bulunmamaktadır. Bu yönde bir talep iletilse dahi, bunu kabul etmemiz mümkün değildir.

-Taliban: Biden yönetiminin Afganistan'daki askerlerin çekilmesini geciktirmesinin sonuçları olur. Yabancı askerlerin çekilmesi için verilen sürenin (son gün 31 Ağustos) uzatılmasını kabul etmeyeceğiz.

-Taliban kuzeydeki pençşir şehrini araya rusların girmesiyle tekrar ele geçirdi.şah Mesud'un kontrol ettiği bölgede çatışma yaşanmaması için ruslar aracı oldu ve Taliban şehre girerek kontrol sağladı.

-Taliban BAE'ye sığınan Eski Afganistan Devlet başkanı Eşref Gani'nin dilediği zaman ülkeye dönebileceğini açıklayarak Gani için af çıkardığını duyurdu.