Kaderimizi biz mi belirliyoruz (3. sayfa)

Burada ki problem Tanrı biliyorsa eğer Tanrı yanılmaz o halde de özgür irade sahibi değiliz, Tanrının Bilgisi bize seçenek bırakmıyormuş gibi anlamışsın. aslında kolay bir akıl yürütmeyle çözebilirsin olayı= Tanrının bilgisi kişinin fiillerinin nedeni değildir. kişinin fiilleri Tanrının bilgisinin nedenidir. Tanrı biz zaten o fili yaptığımız/yapacağımız için biliyor. Bakınız bilmek farklıdır zor kullanmak, zorunda bırakmak, zorla yaptırmak farklıdır. Bu ayrımı iyi yapmak gerekiyor. buradaki anlaşılmayan problem genellikle şudur: Tanrının bilmesi fiili zorunlu kılıyormuş gibi oluyor ama öyle değil. Dr.Enis Doko'nun verdiği güzel bir örnek var bu konu hakkında. Ahmet diye bir kişi düşünelim. 500 yıllık ömrü olan bir uzaylı bu Ahmet'in doğumunda ölümüne kadar olan hayatını kamera filmine çektiğini farzedelim. bu uzaylının bir zamanda yolculuk yapan bir aracı olsun. Uzaylı zaman yolculuğu yapabilen aracını kullanarak geçmişe gitsin ve babasına Ahmet'in hayatının çekildiği kaseti versin. uzaylının babasıda bu kaseti izlesin. Şimdi babası bu kasedi izleyene kadar Ahmet özgür iradesiyle hareket etti yani özgürdü. Uzaylının Babası bu kaseti Ahmet daha doğmadan izleyince Ahmet'in iradesi elinden mi alınmış oluyor? Uzaylının babası Ahmet'in hayatının o daha doğmadan izledi ve gördü diye Ahmet'in eylemlerinin özgürlüğünü mü ortadan kaldırmış oluyor? Dolayısıyla da Ahmet'in Burada özgür olduğunu belirtebiliriz. Yani ortada ne köle var ne de belli bir senaryoyu oynayan oyuncu. Özgür irade ile yaptığımız seçimler var. Bu durumda Allahın bilgisinde.

1: yaratıcı daha ben bebekken cennet ya da cehennem hangisine gideceğimi biliyordu

2: yaratıcının bildiği sonuç değişmez

3: şimdi gidip istediğin günahı ya da sevabı işleyebilirsin hiç farketmez çünkü ortada değişmeyen bir sonuç var.

Diyelimki yaratıcı sınav sonrası 0-100 arası puan verecek, 50 ve sonrası cennet 50 nin altı cehenneme gidecek, yaratıcı daha beni yaratmadan önce projemi çizer hesaplamayı yapar sınav sonucum 30 çıkar henüz ortada ben yokum sadece projem ve sınav sonucum var 30!, projede ufak bir değişiklik yaparak sınav sonucunu değiştirebilir neden müdahale etsin dersen projenin ilk halini çizerek zaten müdahale etmiştir.

2nci paragrafı dikkatli oku, yaratıcının benim ne yapacağımı bilmesi ne yapacağımı belirlemesi anlamına gelir çünkü beni yaratan kendisi.

kaderinin sınırlarını coğrafya çizer, o sınırlar çerçevesinde uslu uslu oynarsın.

Örneğiniz yersiz. Ahmet'in babası ile Tanrı'yı özdeşleştiriyor. Baba Ahmetin yaratıcısıdır bu sebeble Tanrı'ya eş tutulabilir gibi bir görüş açıkça yanlış. Tanrı sadece yaratıcı değil kaderi de çizendir.

Önermeni anladım zaten örneği vermene gerek yoktu. Şöyle söyleyim Ahmet, Mehmet diye bir adamı öldürdü. Önünde iki seçenek var öldürmek veya öldürmemek (öldürmemeyi de tercih edebilirdi) uzaylı geldi bu Ahmeti videoya aldı. Geçmişe gidip başka bir uzaylı arkadaşına bunu izletti. Bu durumda sonuç belli Ahmet adamı öldürdü. Uzaylı’nın arkadaşı sonucu biliyor. Ahmet gelecekte Mehmet diye birisini öldürdü. Fakat öldürmesine uzaylı’nın arkadaşımı etki etti. Uzaylı’nın arkadaşı mı Ahmet’in elinden tuttuda Mehmeti öldürttü. Uzaylının arkadaşı mı bu fiilden sorumludur? Aynı mantık. Sonucu bilen Tanrı’mıdır fiilin sebebi yoksa failin kendisi mi? Senin verdiğin önermede gizli esas cevap. Her sebep aynı sonucu doğurur demek Sebebin kendisini Tanrı ilan etmek olur. Tanrı fiilere müdahele etmez senin önermene göre, o halde sebebi Tanrı ilan etmemiz mümkün değildir. Bu durumda da insan özgür iradeye sahip bir varlıktır. Verdiğim Ahmet-Uzaylı örneğinden bana cevap ver.

Hocam ben özgür irade bağlamında bir benzetmede bulundum. Kadercilik anlayışı islamda yoktur. Kaderini kişinin bizatihi kendisi belirler sebepleri seçerek 2 sonuçtan birine gidersin sebebi ve sonucuda Tanrı bilir.

Ahmeti uzaylı yaratmadı. Şöyle düşün ahmeti uzaylı yaratacak ama yaratmadan önce ahmetin projesini çizecek daha sonra projeden ahmetin ne yapacağını hesaplayacak (kesin sonuç) daha ortada ahmet yok proje ve ahmetin sınav puanı var. Anlayacağın herşey o projeye bağlı projeyi çizen yaratıcı, önceki mesjımda yazmıştım dikkatli okumadın galiba.

https://onedio.com/haber/-sans-var-midir-sorusuna-yanit-olasiliksiz-kitabina-da-konu-olan-laplace-in-seytani-ve-kelebek-etkisi-533517

https://www.canertaslaman.com/2019/09/12/tanri-evren-iliskisi-acisindan-determinizm-indeterminizm-ve-kuantum-teorisi//

1-      Yaratıcı biz bebekken cennete veya cehenneme gideceğimizi biliyordu ifadesine katılmıyorum. Bana göre doğru ifade cennete de cehenneme de gitsek Allah’ın bilgisi dahilinde olur. Yani, O’nun bilgisi dışında yaprak düşmez. 

2-      Yukarıdaki ifadeyi kabul ettiğinde yaratıcının doğrudan müdahale edeceği bir bilgi söz konusu olmaz.

3-      Senin dediğin gibi kabul edersek eğer vardığı sonuç yani üçüncü madde doğru olur. Bu nedenle ben Birinci maddenin yanlış ifade edildiğini düşünüyorum.

Tanrı, Zamanı ve Dünya yı yaratıyor. Ardından Seçenekleri sonsuz varyasyonlar bütününü Zamana yerleştiryor. Daha Ahmet’i dünya ya koymadan Ahmet’i seçenekler içerisinde ne yapacağını sonunda ne sonuca varacağını hesaplıyor. buraya kadar bir yanlış var mı? Yok. Tanrı hesaplarken müdahale de bulunuyor mu seçenek bırakıyor mu bırakmıyor mu? Tanrı zaten en başta seçeneği içine yerleştirdi. Seni o seçenekler bütünü içerisinden hesapladı mesele burada zaten. Ahmet uzaylı meselesine geri dönelim. Uzaylınını daha yaşanmamış geleceğe giden bir makinesi olsun. Ardından Ahmetin zamanına gitsin silahla Ahmetin Mehmeti öldürdüğünü videoya alsın. Geçmişe gitsin bu videoyu seyrettirsin arkadaşına Ahmet özgür iradesini elinden alamaz kendi seçti çünkü. Şimdi diyeceksin ki Uzaylı nasıl daha yaşanmamış bir geleceğe gidebiliyor. Şimdi diyeceksin ki uzaylı nasıl daha yaşanmamış bir zamana gitsin? Buradan bir bağlantı kur. Biz Tanrı’nın geleceği nasıl bildiğini bilemeyiz. Özgür irade bağlamında ele aldığımızda İnsanın her türlü özgür iradesi var. Senin söylediğin önermeye görede şöyle bir sonuç ortaya çıkar:

1- senarist filmin başından sonuna kadar senaryoyu yazmıştır

2-senaryoyu yazmadan önce senaryoyu belirlemiştir.

3- O halde de oyuncu kesinlikle doğaçlama yapamaz.

böyle bir anlayış çiziyorsun ben sana diyorum ki bunu ben kabul etmiyorum verdiğim örnekte daha iyi ablıcaksın:

tiyatro yönetmeni oyuncusuna seyiriciyi güldürüceksin amacın bu diyor.Ardından oyuncusuna desin ki Al bu kağıtta kötü ve iyi espiriler var bunlardan dilediğini seç. Amacın güldürmek desin. tiyatro yönetmeni oyuncu daha sahneye çıkmadan kafasında hesap yapsın, benim oyuncum şu şu espirileri seçer ve seyirciyide güldürür ama seçimler tamamiyle oyuncuya ait. burada da yönetmen hiçbir şeye karışmadı. Oyuncuya özgürlük tanıdı.burada güldüremeyebilirdi seyirciyi. ama seçimlerini kendi yaparak bir yola girdi.

kabul ettiğin önermenin birinci öncülünü yanlış ifade edildiği ortada.

Valla 10 sayfa yazsan da bu çelişkiyi düzeltemezsin. Yaratıcı henüz yaratmadığı bir ruhun hangi sonuca çıkacağını biliyorsa sonucu kendi hazırlamış olur bunun başka açıklaması yok, kabul etmeme sebebin inancın.

Daha kolay anlaman için alıntıya bak;

Robotun insan gibi iradseinin olduğunu farzet, maksat konuyu anlamak.

Valla arkadaş sana zaten 10 sayfa yazmışlar zaten alıntıda sen yine anlamamışsın. Gelen cevaplarıda okudum.Gta örneği vermişsin A karakteri cennete B karakteri cehenneme gideceğini biliyor oyun yazarı yazmışsın seçenekleri seçen kim orada bizatihi A ve B karakterinin kendisi. Çünkü sen verdiğin örnekte kendin öyle yazmışsın. Eğer dersen ki A ve B karakterinin seçeneklerini seçtiren oyun yazarı dersen eğer kendinle çelişirsin bu sefer. Verdiğin benzetmede hata var öncelikle. Sen kendini çelişkiye sokmuşsun bir türlü çıkamıyorsun bu çelişkiden. İnsanın fiillerinden kendisinin sorumlu anlatamıyoruz ki sana. Dr.Enis doko fizik ve felsefe alanında uzman bir bak derim ama bakmassın ideolojiden öteye geçemessin. Fakat saygı duyarım buna. Ne dersem diyeyim ne sen beni anlayacaksın ne de ben seni anlayacağım. Sen zaten en başta Tanrı’nın varlığını kabul etmemektesin veya bilemeyiz deyip geçiştiyorsun. ben de tam aksini iddaa etmekteyim. Bu bağlamda bir sonuca varamayacağız. Ama şunu söyleyebilirim Tanrı varsa ki var bana göre.Big bang de bunu açıklıyor ve bilim adamlarının büyük çoğunluğu bunu kabul ediyor.

1-Tanrı özgürdür, O halde Tanrı kendisi gibi özgür varlıklar yaratbilir. Velhasıl kelam benim diyeceğim bu konu tamamiyle inanç meselesi. Ben evrenin başına imkansızlık zincirini koyamıyorum. Hadi selametle.

Konunun ateizmle ilgisi yok.

Bu temelin üzerine yıllarca çabalayıp göktelenler dikmişsin benim söylediğim iki kelimeyle bu binaların yıkılmasına izin verecek değilsin bu yüzden seni anlıyorum. Birgün gerçekler dini inancından daha değerli olursa gerisi kendiliğinden gelir  

Ateizmle alakalı doğrudan tek taraflı bakma inanç meselesine. Dediğin hiç bir zaman gerçekleşmiyecek. Bilim hiçbir zaman metafiziksel olguları açıklayamayacak.. Metafizik felsefenin alanı onun için gerçekleri ancak öldükten sonra anlarız veya sana göre öldükten sonra da anlayamayacağız.   

Hayat sınavında herkese farklı bir hikaye verilmiş. Hani test sınavlarında yukarıdaki metne göre aşağıdakilerden hangisidir diye sorulur ya bu da o hesap işte.