Huawei deprem bölgesine yardım ediyor

Suskun demek orada canla başla çalışan tüm personelin hakkını yemektir. Şirketlere gelmiyorum, hepsi birbirinden beter. Huawei de aynı. Sonra Turkcell'i, bak bu ihaleye benim şartlarımla girelim, yoksa verdiğim baz istasyonlarını geri alırım diye tehdit eder yine...

Hocam, mobil baz istasyonları var ama bunlar her bölgenin var olan baz istasyonu kapasitesini tek başına karşılayacak sayıda değil. 9 bin baz istasyonuyla hizmet verilen bir yerde 9 bin mobil istasyon bulunduramazsın. Bulundursan bile konumlarından dolayı gene aynı hizmeti veremezler. Mobil olmalarının avantajı ihtiyaç halinde hepsini ihtiyaç olan bölgeye toplayıp hizmet verebilmektir. Ancak deprem bölgesinde doğan ihtiyacı tüm Türkiye'de var olan mobil istasyonlar dahi toplansa karşılayamıyor muhtemelen. Bir de Turkcell'in savaştan dolayı Ukrayna'daki koluna da mobil istasyon ve jeneratör vs. göndermiş olduğu söylendi. Baz istasyonundan başka işin enerji ve altyapı boyutu da var. Kurulacak istasyonların trafiğini aktaracağı fiber kablolar ve radyolink güzergâhlarının da ayakta olması lazım. Bunlar jeneratörle çalışan sistemler ve jeneratörlere sık sık yakıt takviyesi yapılması lazım. Takviyede sıkıntı olursa istasyon ve onun üstünden trafik taşıyan tüm istasyonlar susar. Arkadaşlar mesela, sabah Hatay'daki akrabaları ile konuştular. Sonrasında istasyonun aküleri bitti ki bir daha akşama kadar ulaşamadılar. Yıkılan yollar nedeniyle Hatay vs. yerlere ilk gün gidilememiş neredeyse. Hani kimsenin gidemediği bir yere mobil operatörlerin uçarak gitmesi beklenmez. Zaten oradaki çalışanlar kendi yakınlarını kurtarma derdinde oluyor. Yollar kullanılamıyorken tüm Türkiye'den mobil istasyonların aynı gün içinde oraya toplanması mümkün değil, o planlamanın anında yapılması da mümkün değil. Akaryakıt satılmıyor. Hatta operatör çalışanlarının AFAD'tan acil durumlarda jeneratör ve yakıt konularında öncelikli tutulmak istediklerini ama AFAD'ın kabul etmediği şeklinde şikayetleri vardı. O kadar geniş bir bölgeye anında mobil istasyon, jeneratör, yakıt bulup hizmete başlatmak imkansız. Elde var olan mobil istasyonlar zaten gönderilmiş, ama lojistik problemini kimse çözememişken operatör çalışanları ne yapsın.

Ha mükemmeller demiyorum ama boş da durmadılar, ellerinden geleni yapmaya çalıştılar. Adamlar ilk gün içinde bile yüzlerce istasyonu devreye almış, kolay kolay olmayacak bir şey. Dronecell çöplerinin reklamına verilen paraları keşke mobil istasyonlara vermiş olsalardı. 112 hala aranabilir, aynı yerde ikisi çekmese de biri çeken operatör olmuştur. Ama onların da o kadar çağrıyı alacak kapasitesi yok. Bu yüzden millet Twitter'dan sosyal medyadan yardım aradı. Daha düzgün bir uygulama ile gelen talepler indekslenip yardım ekiplerindeki uygulamalardan sunularak çok verimli işler yapılabilirdi. Ama her şeyde olmadığı gibi burada da hazırlık yoktu.

Bundan sonra bari böyle devam edilmese iyi diyeceğim ama ne yazık ki her şeyi çabuk unutuyoruz.

Tüm felaket senaryolarında kablosuz, fiber ve bakır bazlı network altyapılarının kesintiye uğraması beklenir. Kriz planında kriz yönetimi için internet sağlanabilir ama herkese hiçbir şey olmamış gibi internet sağlayamazsınız. Afetzedeler için Lorawan bazlı teknolojiler geliştirilmeli.

Şöyle hocam: Lorawan denilen teknoloji bir kalem pil ile 10 KM öteye kadar çift yönlü iletişim sağlayabilen bir çözüm. Aşırı derecede düşük enerji kullanıyor. Zaten afet sırasında enerjisi problem olmaz ama buradaki kritik nokta elektrik altyapısına bağlı değil. Şehirde elektrik gitse bile tıkır tıkır çalışır.

Kullanım senaryosu şöyle: Evinizde Lorawan cihazı olacak. Bu cihaz hem akıllı telefonunuzla ya da akıllı bilekliğiniz ya da saatinizle iletişim kurabilecek hem de 10 KM çaptaki bir gateway cihazı ile iletişim kurabilecek. Diyelim ki depremde eviniz yıkıldı ve göçük altında kaldınız. Telefonunuzla ben yaşıyorum, adresim de bu diye bildirim yollayacaksınız. Cihaz bunu Lorawan cihazına iletecek. O cihazda sonra gateway'e iletecek.

Düşük hızlı olabilir. Yaşıyorum, yardım edin mesajı gönderecek sadece.

Mesele bu teknolojinin hem kullanıcı hem de yardım sağlayıcılar tarafından karşılıklı olarak kabul edilip kullanılması. Bunun için de uygun cihazlar ve protokoller geliştirilmeli. Lorawan tarafında hem resmi kurumlar hem kullanıcılar tarafından kullanılacak bu tür hazırlıklar oldu mu bilmem.

Ama bu esnada sistem yavaş yavaş acil durumlarda uydu üstünden mesajlaşmaya dönecek gibi. Garmin InReach, SPOT, ZOLEO, ACR gibi sistemler mevcut. Ancak bunlar genellikle abonelik gerektiriyor ve ülkemizde pahalılar. Apple Iphone ile Globalstar uyduları üstünden kendi acil durum mesajlaşma hizmetini sunmaya başladı. Bunlar her ne kadar açık alan için bir hizmet olsa da yaşanan kaza ve diğer olaylarda çok açık alanda olmadan da çalışabildikleri görülüyor. Lorawan alıcısınını da yerelde olması açısından bir tık daha avantajlı olabilir ama var olan uygulamalar şimdilik bu şekilde.

Zaten şimdilik hayal gibi duruyor. Kimse konusunu bile açmamış. İstanbul için şimdiden hazırlık yapılabilirdi oysa.

Hocam, cep telefonlarına bütünleşik bir şey olmalı. Ya da kola takılabilecek bileklik gibi. Hani ayrı bir cihaz olmamalı. Ayrı bir şey olduğunda kullanılabilirliği oldukça düşer. Böyle bütünleşik bir çalışma da anca uydu iletişimi var şuan gündemde. O da ne kadar sorun çözücü, tartışılır...

İstanbul'da olduğunda kıyamet kopacak zaten...

ZTE, Nokia, Ericsson dediğin firmaların altyapıda ne kadar payı kaldı ki? Varsa yoksa herşey Huawei oldu. Bu kadarını da yapsınlar bir zahmet...

güzel