Linux/Ubuntu Hakkında Yararlı Bilgiler

Canonical tarafından geliştirilen sektörün ve insanların en çok kabul ettiği başarılı bir debian tabanlı linux işletim sistemidir, normal sürüm 6 ayda bir büyük çaplı güncelleme ve düzenli olarak birçok normal güncelleme almakta, LTS sürümü 2 senede bir büyük çaplı ve 6 ayda bir service pack denebilicek orta büyüklükte güncellemeleri almakta(kernel, vs..) diğer güncellemeler aynı , normal sürüm tam olarak olmasada "beta" tadında biraz bu bağlamda LTS kullanmanız kesinlikle tavsiye edilir.  

Not-0: "12 yıl" destek almakta LTS sürümler , LTS olmıyan beta tadındaki sürümler ise "9 ay" destek almakta.

Not-1: Bazı popüler ve güzel oyunlar native olarak linux tede var ve artarak devam ediyor, ek olarak steam proton ile nerdeyse tüm oyunları oynıyabilirsiniz, steam ayarlardan aktive etmeniz yeterli.

Not-2: "Wine"(ara uyumluluk katmanıdır, windows çalıştırıyor diye düşünmeyin kendi içinde) kullanarak windows uygulamalarını linux tede çalıştırabilirsiniz.Güncel grafik teknolojileri desteklenmekte DX12, DLSS, RAY TRACING vs. gibi, anti hile yazılımı kullanan oyunlarda desteklenmekte.Bottles/Lutris/Heroic üstünden kullanmanız tavsiye edilir.

Not-3: "Darling"(ara uyumluluk katmanıdır, macos çalıştırıyor diye düşünmeyin kendi içinde) kullanarak macos uygulamalarını linux tede çalıştırabilirsiniz, gelişim sürecindedir ve kıvama gelmemiştir lakin ilerliyen zamanda macos tarafındaki uygulamalarda emrinize amade olucak.Macos unix tabanlıdır bu bağlamda böyle bir katmana gerek duyuluyor.Unix ve linux oldukça benzerdir kardeş denebilir.

Not-4: Yazılım için anlatmaya gerek yok zaten.Microsoft tarafındaki .Net/SQL vs. üstünede çalışmanız çok kolay.Hatta burdaki araçlar microsoft un kendi araçlarından daha iyi denebilir.(Rider , Datagrip vs..)

Not-5: KDE Connect/GS Connect kullanarak sisteminiz ile android(linux) veya ios(unix) cihazlarınız arasında tam bir eko sistem kurabilirsiniz.Mobil cihazlarınıza ek olarak diğer sistemlerinizide eko sisteme dahil edebilirsiniz(Linux/Unix(MAC vs.)/Windows).

Not-6: Ofis işlerinizi vs. "Libre Office" ile halledebilirsiniz, hali hazırda kurulu gelmekte.

Not-7: Arayüz özelleştirmelerinin detaylı şekilde incelenmesini tavsiye ederim, varsayılan halde kullanmak zorunda değilsiniz, herhangi birşey yüklemeden ubuntu hali hazırda size birçok seçenek sunmakta, ek olarak "dconf editor" kurarak harika değişiklikler yapabilirsiniz, bu editor işletim sistemine extra birşey yüklemez hali hazırda olan ayarları daha detaylı olarak değiştirmenizi sağlar, kullanımı basittir, ubuntu store dan yükliyebilirsiniz.

Not-8: "Synaptic Package Manager" kurmanız tavsiye edilir, paket yönetiminizi(yükleme/kaldırma vs.) bu uygulama üstünden yapabilirsiniz, ubuntu store dan yükliyebilirsiniz.

Not-9: Ubuntu Pro lisansınızı aktifleştirmeniz tavsiye edilir.Bu lisans ücretsizdir(hesap başı 5 cihaza kadar).Lisans anahtarınızı ubuntu web sitesine giriş yaptıktan sonra Ubuntu Pro kısmından alabilirsiniz.

Not-10: Kurulum işlemi ardından karşılama ekranında size sistem "donanım" bilginizi Canonical göndermek istermisiniz şeklinde bir soru soruluyor, bunu kabul etmeniz tavsiye edilir.Sadece sistem donanım bilginizi gönderiyor bu bağlamda bir sıkıntı yok.

Not-11: "Timeshift" uygulaması ile sisteminizi yedekliyebilirsiniz ve birşeyler ters gittigi zaman bu yedek sayesinde kolayca geri dönebilirsiniz.

Not-12: "Deja Dup" uygulaması ile sisteminizin sadece sizi ilgilendiren kısmını(home) yedekliyebilir ve farklı bir sisteme bu yedeği kurabilirsiniz.Buna ek olarak yüklü paket ve repository listesi yedeğinin alınması gerekmekte(1 Dk. lık İşlem).Eğer farklı bir sisteme kurulum yapıcaksanız "proprietary" olarak geçen sürücülerin devre dışı bırakılmasında fayda var(Ek Sürücüler Kısmından - 1 Dk. lık İşlem).Disk klonlama da bir seçenek lakin bahsettigim son kısım(proprietary) bu yöntem içinde geçerli.

Not-13: "Search Light" eklentisini kesinlikle tavsiye ederim , macos tarafındaki "spotlight" a karşılık gelmekte işlev olarak.

Not-14: "Dash To Dock" eklentisi kesinlikle tavsiye edilir , daha detaylı dock ayarları sunmakta.Bunu kurduktan sonra Ubuntu nun kendi dock unu devre dışı bırakın.Ubuntu nun varsayılan sola dikine dayalı dock u oldukça kullanışsız ve kötü duruyor.

Not-15: "Compiz Magic Lamp Effect" , "Compiz Windows Effect" , "Burn My Windows" vs. eklentilerine bakılması tavsiye edilir , bu tarz eklentiler ile arayüzdeki animasyonları özelleştirebilirsiniz.

Not-16: "Extension Manager" uygulaması kesinlikle tavsiye edilir , büyük kolaylık sağlamakta eklentilerin yönetiminde.

Not-17: "Places" eklentisini kesinlikle kurmanız önerilir.Dosya sistemindeki temel noktalara hızlı erişim açısından ciddi fayda sağlıycaktır.

Not-18: "Coverflow" eklentisini kurmanız önerilir , "alt-tab" kısmını geliştirmekte.

Not-19: Hali hazırda reposu olmadan manuel olarak kurulmuş bir yazılım üst versyona güncellemek için "sudo apt install ./<indirmiş olduğunuz yazılımın ismi>".Bu komutu çalıştırmadan önce indirmiş olduğunuz yazılıma sağ tıklayıp özelliklerden "executable" olarak seçin.Terminali sağ tıklayıp dosyanın bulunduğu kısımda açarsanız kolaylık olur.

Not-20: "Just Perfection" eklentisini kurmanız önerilir , sayısız özelleştirme ayarı sunmakta.

Not-21: "Clipboard History" eklentisini kurmanız önerilir , kopyala/yapıştır kısmını ciddi oranda geliştirmekte sundugu özellikler ile.

Not-22: "Caffeine" ekran koruyucu/uykuya dalma özelligini hızlıca kapatıp açmanızı sağlıyan bir eklenti , duruma göre işlevsel olabilmekte özellikle bazı eski veya kötü uygulamalar bu sistemleri bloke etmedigi için sıkıntı olabiliyor , apple tarafında da oldukça popüler olan bir uygulama.

Not-23: "Blur My Shell" eklentisi tavsiye edilir , oldukça şık blur efekleri ekliyor sisteme , detaylı ayarları mevcut.

Not-24: Ubuntu stabiliteyi maximum seviyeninde ötesinde tutmak için kademeli güncelleme sistemini kullanmakta yani güncellemeler çıktıktan sonra 1 hafta belki 1.5 hafta bekliyebilirsiniz.Bu kadarda abartmaya gerek yok derseniz "sudo full-upgrade ~U" komutuyla güncellemeleri direk kurabilirsiniz.Özellikle ekran kartı güncellemelerini bekletmek sıkıntı olabiliyor güncel çıkan oyunları oynuyorsanız.

Not-25: Sisteminizde RGB bileşenler varsa , "OpenRGB" yazılımı ile kontrol edebilirsiniz.Marka bağımlılığı yoktur.

Not-26: Ekran kartı overclock vs. seviyorsanız , Nvidia için "Green With Envy" yazılımını kullanabilirsiniz , oldukça iyi bir yazılımdır.AMD için "CoreCtrl" yazılımı mevcut , yine oldukça iyi bir yazılım.

Not-27: Sistem ve bileşenleri hakkında genel/detaylı(sıcaklık , bios , vs..) bilgiler veren yazılım olarak "Hardinfo" tavsiye ederim.

Not-28: Benchmark ile ilgileniyorsanız , "3DMark Steel Nomad", "Geekbench" vs.. sayısız yazılım var.

Not-29: Video düzenleme aracı olarak "Shotcut" tavsiye edilir , oldukça iyi bir yazılım.

Not-30: Resim düzenleme aracı olarak "Gimp" tavsiye edilir , oldukça iyi bir yazılım.

Not-31: Resim görünteleme aracı olarak "Gthumb" tavsiye edilir , kendi üstünde kesme vs. gibi işlevlerde var bu sayede düzenleme aracını açmadan basit işlerinizi yapabilirsiniz.

Not-32: Müzik oynatıcı olarak "Lollypop" tavsiye edilir.

Not-33: Video oynatıcı olarak "VLC" tavsiye edilir.

Not-34: Internet tarayıcı olarak "Brave" tavsiye edilir , ayarlardan gtk temasınıda aktive etmeniz önerilir görüntüsel uyumluluk açısından.İlerliyen zamanda belki "Gnome Web" update ler ile "Brave" in yerini alabilir."Firefox" varsayılan olarak içinde geliyor sistemin onada bakabilirsiniz.

Not-35: Güncellemeleri terminalden yapmak daha kolayınıza gelebiliyor.Aşağıdaki komutları sırasıyla çalıştırarak yapabilirsiniz.Büyük işletim sistemi güncellemelerinin arayüzden yapılması daha sağlıklı olur.(22.04 LTS den 24.04 LTS e geçiş gibi...)

-sudo apt update / Sisteme ekli veri kaynaklarından versyonlar , vs. ile alakalı güncel verileri alıyor.

-sudo apt full-upgrade / Güncelleme varsa yüklemek için , yüklemeden önce onayınızı alır.

-sudo apt autoremove / Gereksiz yüklü paket varsa temizleme.

-sudo apt autoclean / Gereksiz kalıntı veri varsa temizleme.

Not-36: Kesinlikle ekran kartı sürücülerini manuel olarak indirip kurmanız önerilmez zira ekran kartı sürücü güncellemeri sistem güncellemeleri gibi gelmekte bu bağlamda herhangi birşey yapmanıza gerek yok.

Not-37: Nvidia ekran kartı kullanıcaksanız RTX 20 serisi veya daha üzeri olsun zira daha altında mimarisel/teknolojik açıdan nvidia nın sicili pek parlak değil bu bağlamda çeşitli sorunlar çıkarabiliyor performans, vs. açılardan, bu durum linux e özgü birşey değil lakin linux te etkileri daha sert oluyor mimari saçmalığa elverişli olmadığı için.

Not-38: "Secure Boot" ayarını bios tan kapatın, linux ile örtüşmeyen birşey genel olarak, sorun çıkarması yüksek ihtimal, ismindeki ilizyon sizi yanıltmasın.

Not-39: https://www.omglinux.com , https://www.omgubuntu.co.uk ve https://www.phoronix.com adreslerinden gelişmeleri , vs. takip edebilirsiniz.

ISO İndirme Link - LTS Versyon Önerilir

https://ubuntu.com/download/desktop

Dostum iyimisin, söylediklerine inanmıyorsundur inş. 

-------------------------------------------------------------

Boşuna "birçok linux sistemi varmış gibi görünsede aslında tek bir sistem(ubuntu) var" denmiyor, uzun bir süredir kullanıyorum her türlü oyunumuda oynuyorum işimide yapıyorum, tek sıkıntım anti cheat kullanan online oyunlar sıkıntı oluyor, valve bu sene çözülüceğini söyledi.  

Aslında Canoncial bir sonraki Microsoft olma yolunda ilerliyor ama neyse şimdilik o noktadan uzakta. Ekosistemi kendi bünyesinde birleştirip veri toplama yolunda ilerliyor diyelim daha çok. "Windows gibi olsun ama Windows olmasın" diyen gündelik kullanıcılar için Zorin OS veya Ubuntu önerirdim ben de.

He aynen aynen, kendinizi kandırın. Linux'ün daha kırk fırın ekmek yemesi lazım. Server yazılımından öteye geçemez Linux. Ha ek olarak mis gibi RedHat disrtroları varken Debian tabanlı OS kullanan da iş bilmiyordur kanımca. Yada Windows'u özlemiştir ama Windows kullanmayı gururuna yediremiyordur.

Ek olarak bana saçma sapan bi steam fotosu atmışın. Bi de güvenlik bilmemnesi zart zurt diyorsun. Sistem güvenliği hakkında hiç bir bilgin yok. Linux daha güvenli falan değil.

Ayrıca Ubuntu linux üzerine kurulmuş bir sistem değildir. Ubuntu Linux çekirdeği üzerine kurulan Debian dağıtımının değiştirilerek sunulduğu bir OS'tir. Öyle "çoğu linux sistemi olsada Ubuntu babasıdır" gibi saçma sapan bir cümle kuramassın. Yerler seni burada. Sıra ubuntu'ya gelene kadar kapı gibi Android var, RedHat var, Arch var. Linux de Unix tabanlıdır. Unix'ten kaynak alan başka bir OS çekrdeği ise BSD'dir, BSD'de MacOS'un kökünü oluşturur. Yani o onun babası, bu bunun anası gibi saçma sapan cümleler kurma.

Her türlü işin ne? Word, excel mi? Hadi bi CAD yazılımı kullan bakalım. HW acceleration gereken bir kaç iş yap. Ve gör Linux'ün daha ne kadar eksik olduğunu.

biri elma biri amut 

Abi Linux Sayfasına Bu Konuyu Açmaya Korkuyor sanırım Windows tarafında Linux Cahili Çok sanıyorsun ama Burda Herkes PCye en az 2 veya 3 sistem kuruyor windows da linux da diğer alternatiflerde kuruluyor tek makineden işlemlerini yapıyorlar Windows malesef mahkum olduğumuz bir sistem zorunluluk nedeniyle kullanıyoruz bir çok program desteğini tam olarak vermektedir linux tarafında ise hala daha bir çok programın tabanı oturmamıştır belirli başlı sorunlar çıkartmaktadır bunları wine tarzı programlarla yapsan bile bi noktada sorunla hatayla karşılaşabiliyorsun MacOS o tarafta daha oturmuş bir sistem veya daha çok program desteği sunuyor linuxda sonsuz alternatif olmasından dolayı tamda birbirlerini tutmuyor programlamalarda hepsi aynı yerde farklı hatalara verebilir peki neden Ubuntu Ben ubuntu döneminde bile 2000li yıllar PCLinuxOS kullanıyordum o yıllarda bu sistem aynı windows gibi .dep kurulum paketleri vardı exe gibi setup şeklinde kendini kuruyordu kullanımı çok iyiydi çevremde çoğu kişiye tavsiye ettim kurulumunu yaptım çok oyunla programla işin yoksa tabiki Linux Kullan ama bir noktada yine windowsa el bağlıyorsun

ubuntu o zamanlar sitesinden KAyıt yaptıranlara CD gönderiyordu yurtdışından bende bir çok kere almıştım şimdi ubuntuyu kötülemek gibi olmasın böyle yorum yapıyorum ama ubuntu en bilindik en yaygını neredeyse linux doğuşu ubuntudan ibaretmiş gibi milletin kulağına aşina olmuş artık

Linux sistemler çok karışık. Basit bir internet tarayıcısını kurmak için bile tonla kod yazmak gerekiyor, her seferinde şifre istiyor vs. Ayrıca oyun oynuyorsanız Linux desteği olan oyun sayısı aşırı derecede az ve popüler oyunların bir iki tanesi haricinde destek yok. Wine denen programla oynanıyormuş sanırım ama YouTube'tan gördüğüm kadarıyla fps konusunda Windows çok daha başarılı oluyor.

Zorin OS ve Linux Mint windowstan linuxa geçenler için daha iyi bir tercih olur bence 

Dediklerine katılsam da aslında CAD'ın word, excelin olmaması linux'un değil o programların eksikliği. Talep olsa pek ala linux için de çıkartılabilir bu yazılımlar. Olay tamamen talepte bitiyor. İnsanlar windows kullanıyorsa şirketler de yazılımlarını windows uyumlu çıkarır bu kadar basit.

Söyledikleriniz doğru değil.İnternetten tarayıcı yükleme dosyasını indirip iki kere üstüne tıklayıp kurdum.Oyun olarak steam ayarlardan proton aktive edip arkanıza yaslanabilirsiniz.Diğer platformlar içinde wine + lutris ile basit şekilde işi çözersiniz.Anti cheat desteği bahsedilği gibi bu yıl içinde gelicek.Performans durumu bazen windows tan daha iyi bazen daha kötü.Linux te geçiş ve oturma süreci söz konusu oyun tarafında. 

İnsanlar da bir akıl tutulması yaşanıyor. 

Soru ekleri ayrı yazılır Türkçe cahili. Desteklemiyor mu ? Bıktınız mı ?

win makineye ne kadar ram veriyosunuz hocam

ben win10 için 4 processor 6 gb ram veriyorum herhangi bir donma yaşamadım şimdilik

bu arada dediğim şekilde linux + vm yapacak olanlara 16 gb ram tavsiyemdir, vm e 6 8 ram verebilince daha akıcı çalışıyor.

8 gb ramli laptobumda da genymotion ile android vm kullanıyorum zaten android vm için cok ram vermeseniz de iş görüyor ancak daha onda win10 denemedim, ileride onu da 16 ram yapmayı planlıyorum.

linux un günlük kullanımda windows alternatifi olması için 1000 fırın ekmek yemesi lazım.

whonix,qubes,tails tarafında alternatifi yok ama onlarda %1 in bile kullanmadığı sistemler.