SIK SIK MOTOR FRENİNİ KULLANMANIN NE GİBİ SAKINCALARI OLABİLİR?

Question

değerli forum sakinleri ;

boş viteste yol alıyorken düşünelim ki 70km/sa hızdayız,aracı 2. vitese takmak yani rölanti devrinde bir süre ilerledikten sonra herhangi bir viteste devrin ani şekilde 4000-5000d/dk aralığına çıkması ve bunun sık sık yapılması aracın nerelerinde ne gibi zararlar yaratabilir ?

bir de ;dizeldeki kompresyon daha yüksek olduğu için,ayrıca turbo da sözkonusu olduğu için,dizel ve benzinlide ayrı ayrı irdelerseniz sevinirim..

ya da yoktur da diyebiliriz.

beraber tartışalım.

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi emre. -- 15 Haziran 2006; 1:00:36 >

Answer

Emre biz bu konuyu tartıştık diye hatırlıyorum.hatta bi kaç konuda vardı buji elektrodu eğermi diye falan... bi bak derim bulamazsan yazalım.......

Answer

Yüksek devirden düşük devire geçmekle boşta iken düşük vitese geçmek biraz farklı.
Eğer hız yüksekse 60-70 gibi boşta iken 2. vites dişlisine geçmek istemeyen motorun tepkisi 5000 devir gibi oluyor aşağı yukarı.

Fakat 5. viteste iken 4-3-2 yaparak motoru yormadan motor freniyapmak pek zararlı olmaz kanısındayım
Zaten otobüslerde motor freni kolu bile var.

Bence boştan doluya geçmek zararlı ,çok sık yapmamak lazım..şanzumanı kucaklamamak açısından.

Dizel motorlarda sorun olurmu bilemiyorum,bilgim yok.

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi dozi17 -- 16 Haziran 2006; 0:43:47 >

Answer

Zaten debriyaja her bastığınızda araç boşta oluyor, ve oradan doluya geçiyorsunuz aslında. Ancak tek sorun çok yüksek devirlere çıkartmak noktasında olabilir o da muhtemelen senkromeş açısından bişey yapabilir yaparsa. Benim aklıma takılan tek şey yağlama ile ilgili. Yani şöyle bir durum var rolanti devirlerindeki bir aracın yağ basıncıyla yüksek devirlerdeki birbirinden farklı olacaktır. Ve siz 3-4 bin devir farklılık oluşturacak şekilde vites küçültürseniz gerekli yağlamayı hemen sağlayamayabilecektir. Bence devir kademeli yükseltilmeli ve düşürülmeli. Yani 5-4-3-2 veya ne bileyim en azından 5-3-2 gibi bir vites düşürme yolu tercih edilmelidir diye düşünüyorum.

Ha bu arada otobüslerde motor freni kolu diye bişey yok. O kol ya retarder kolu ya da mitsubishi maraton ve prenseste ise eksoz freni koludur. Retarder ise motor freni değil şaft frenidir.

Answer

evet bu konu önemli daha evvel benzer konular okudum ama pek içime sinmedi ve kafamda netleşmedi.
Hadi fiatci göster ustalığını da bize bu konuyu bir izah ediver. kafamda bir netlik olmadığından motor frenini hiç kullanmıyorum neredeyse.
tek tek vites nasıl küçültülmeli. 4 ten 2 ye atılır mı yokuş aşağı giderken vs.....
şimdiden teşekkürler.

Answer

fiatçı ;

o topiği okumuştum,daha çok buji elektrodu üzerine konuşulmuştu.benim söylemek istediğim şey ise aracın genel yürüyen aksam ve malzeme dayanamıyla ilgili.aslında buji elektrodunu da kapsıyor.yani o konuyu...

yılmaz101 ;

senkromeç için şunu söyleyebilirim ; o mekanizma zaten kara şanzımanlardan kurtulabilmemiz için tasarlandı ve kullanılıyor,ve belirli km de birçok parça gibi değişmesi öngörülmeyen bir parça.yani kötü kullanımlarda bile..bu iki veriyi birleştirdiğimizde senkromeçlerde sorun çıkacağını zannetmiyorum.

yağlama konusunda ise şöyle diyebiliriz.motor yağlama yaparken bizim de istediğimiz şey yağın hemen süzülmemesi.buradan yola çıkarak zaten yüksek devirlere çıkmanın sonucunda yağlama sıkıntısı yaşayacağımızı zannetmiyorum.

yine yağlama konusunda motorun ilk çalıştırmada aşındığını sonraki hararet yapmama durumunda aşınmasının sıfıra yakın olduğunu söyleyebiliriz.zaten ilk aşınmadaki neden de yağın süzülüp yeni pompalanmaya başlıyor olması.ki bizim aracımız rölanti devrinde az da olsa yağ pompalamaya devam ediyor.

yağlama konusunda son olarak,silindir cidarları yeni motorlarda çok ince yağ filmi oluşturuyor,hatta yağ filmi demek de yanlış olabilir.bu nedenle olmayan yaş gömlekte olmamaya yakın bir yağlamadan kaynaklanan aşındırma sözkonusu diye kabul edebiliriz.

Answer

az önce farkettimde aşağıda linkini verdiğim konu ile aynı konu bu yani yığılma.
http://forum.donanimhaber.com/m_7051467/tm.htm

neyse konuya girelim.
yaşanacak sorunları daha doğru durumları özetlersek.

1. araç komple bir nevi yığılma yaşayacağından arada kalan ayırıcı ve birleştirici ünite olan debriyaja yük binecektir debriyajda sıyrımalar daha artacaktır ve debriyajın yüzeyinden yayına kadar bir çok kısmına aşınma sürtünme direnci burulma, yaylarada bası uygulanmış olacaktır. bunun doğuracağı sorun yayaları zamanla niteleğini kaybetmesi debriyajın da daha erken aşınması gibi neticelerdir.

2. debriyaja gelen yük eylemsizlik ve atalet olarak gurup dişlilerine etki edecektir ve dişliler arasında bası ve sürtünme gibi sonuçlar doğuracaktır. buda zamanlan ve abartıldığında dişlilerin evolvent yapısına etkiyecek ve boşluklar tabir edilen hassasiyet tolerens dışı değerler oluşacaktır. bu değerler aracın ilk çalışmasındada daha fazla aşındırıcı etken olarak göze çarpsada yığılmalar sonucundada oluştuğu söylenebilir.
bu durumu oluşturan en büyük etken aracın eylemsizliğine yani gitme isteğine dur diyen balatanın verdiği tepkidir.

3. aracın motor kısmına ulaşamıyan bir durum olan bu atalet direk şanzuman kısmında son bulacaktır.
tıpkı fren yapmış olan bir araçtaki gibi.

4. aracın şanzuman gibi etkilenecek ve yüksek oranda yük aktarımı olan diferensiyellerde aynı tepki alıp dilşlilerin sürtünen yüzeylerinde yine bu tip bir bası oluşacaktır.

5. aracın ataletine maruz kalması yani yığılma bir başka açıdan bakınca yine aracın karoserindede bazı sorunlar çıkmasına yol açar oda aracın bağlı olduğu kulaklar özelliklede motor kulağı.
motor kulağı özellike araç kalkışlarında ve araç ani frenlerinde en yüksek bası ne çeki gerilmesine maruz kalır.
bunu da düşünürsek aracın yığılmasında karoseri alt şaseye bağlayacak takozlarada yük bineceğini rahatlıkla söyleyebiliriz..

Answer

sadec motor freninde vites oranları abartılmadıgı sürece aşırı bir sakınca yok. Ancak devir aniden arttıgında öncelikle aktarmalar ve şanzuman, bir anda devirlendiğinden sıyırma ve aşınma oladılıgı artıyor..

Yani 4 ile gider iken çat diye 2 ye geçince şanzıman zorlanması ve aktarmaların ve şanzumanın aniden motoru devirlendirmesi , aynı hızda yaglama sisteminin intikali de olamayacagı gibi ani hızlanmada sürtünme de artacagından motorun ömrünü önemli ölçüde azaltan bir etmen. Tabii şanzuman ısınması ve aktarmaların birden aşırı yük altına girmesi de cabası.

Ancak kademe kademe motor freni yapmak , bu alırı devirlenmeyi ve aşırı yükü önleyeceğinden , yine zararlı değildir..

Büyük kasalı araçlarda virajlarda iyi işe yarıyor o zaman. Hem de şanzımanı zorlamadan.

Dizelde bu hususta daha rahat koşullar var.

Çünkü yakma zamanlaması tamamen aracın kendi enjektörün ve turbonun rejimine kalacagından ötürü, motor freni durumunda yakıtın kesilmesi halinde, güç üreten doygun bir yanma meydana gelmez, Motor , şanzımanın gücüyle dönerken, yakıt az verildiginden ya da kimi zaman hiç verilmediginden -ancak yine aynı derecede hava alımı yapıldıgından- manifoldu , turboyu ve susturucuları sogutabilmek için faydalı da olabiliyor bu durum..

Benzinlide ise yine her halukarda alım ve yanma devam ettiginden bu sogutma olayı da yok. Ancak virajlarda yavaşlama artısı var- O da kademe kademe dengeli yapıldıgında... (Yani araç yavaşladıkça sırayla 4- 3- 2 şeklinde inerek) Benzinlilerde bu durum birazcık daha agır sadece..

Answer

machine. ;

verdiğin linkte benzer şeyler var ama aynı diyebilecek kadar çok şey yok.

senin 1. madde haricindeki söylediklerin için şunu söyleyeceğim.hepsi doğru ama mühendislikle alakalı biri olduğunu tahmin ederek söylüyorum,biz ne yapıyoruz,,bu gibi mahzurları düşünüp çıkarıp hesabını yapıyoruz veya tahmin ediyoruz önceden,acaba sorun çıkarır mı diye.

bana söylediğin diğer maddeler hesabını yapamadığmızdan tahmin ederek bu tarz gerilmelere zaten maruz kalan araç bu gerilmelere de dayanıklı olması sebebiyle sorun çıkarmazmış gibi geliyor.

fakat 1. söylediğini ayırmak istiyorum.bu kullanıcıdan kullanıcıya değişir.kavratmayı sağlamayı yavaş yaparsan aşınma çok artar,hızlı yaparsan da aşınma çok artar.

optimum sürede değiştirmeyle bile aşınma artaracaktır.

şunu da biliyoruz debriyaj balatasının ömrü yine diğer maddelerinden daha kısa.o zaman bu konuda dikkatli olmalıyız derim.

Answer

quote: Acharad   aynı hızda yaglama sisteminin intikali de olamayacagı gibi ani hızlanmada sürtünme de artacagından motorun ömrünü önemli ölçüde azaltan bir etmen   araç viteste iken zaten yağlama debisi yeteri ölçüde olduğu için motor ömrünü azaltması gibi bir şey söz konusu olamaz. ama motor mekanik parçaları arasında ki iletimden yani dirençten bahsediyorsan bu konu da şu söylenebilir motordada bir miktar eylemsizlik oluşur. tabiki ama bunun yağlamayla yada yağlamayı yetiştirememesi gibi bir alakası yok.

Answer

quote: Orjinalden alıntı: Acharad Dizelde bu hususta daha rahat koşullar var.  Çünkü yakma zamanlaması tamamen aracın kendi enjektörün ve turbonun rejimine kalacagından ötürü, motor freni durumunda yakıtın kesilmesi halinde, güç üreten doygun bir yanma meydana gelmez, Motor , şanzımanın gücüyle dönerken, yakıt az verildiginden ya da kimi zaman hiç verilmediginden -ancak yine aynı derecede hava alımı yapıldıgından- manifoldu , turboyu ve susturucuları sogutabilmek için faydalı da olabiliyor bu durum..   bu söylediğini yanlış anlamadıysam birşeye temas etmek istiyorum.  dizel motor sıcak çalışmak zorundadır,ve sıcak çalışması istenmektedir.çünkü tutuşma gecikmesi hadisesi vardır. bu nedenle soğumaya ihtiyacı yoktur.  ve ayrıca motor içine aldığı hava ile hemen soğuyacak kadar düşük özgül ısı değerlerine sahip değildir.

Answer

quote: Orjinalden alıntı: dozi17 . ...........................Fakat 5. viteste iken 4-3-2 yaparak motoru yormadan motor freniyapmak pek zararlı olmaz kanısındayım  Zaten otobüslerde motor freni kolu bile var .......................    Otobüslerde olan o kol motor freni değil rotor frenidir. İkisi çok çok ayrı kavramlardır...

Answer

emre.
meslektaş olduğumuzun farkındayım...

ama şöyle bir araştırma yapılmış zamanında .
japonlar 1978-80 arası honda firması ile nissan firmasının özel konsept bir aracında dişliler bilindik meteryallerden değilde kompozit ürünü olan bir meteryalden imal etmişler(plastik türevi) ve o dönemde bu araç bazı testlerden geçirilerek araçta bazı sonuçlara varmışlar ve bunu hesaba dökerek dişli meteryali arasında sürtünmenin ve aşınmanın zamanla artışını hesaplamışlar.

yani bir çeşit hızlandırılmış testlerre tabi tutulmuş
buradanda şu sonuç çıkmış dişlilerin en çok aşınma dönemi aracın yığılma dönemlerinde olduğu... yani büyük bası değeri sürtünme burulma kayma gerilmesi en üst safaya çıktığı andır yığılma anı.
bunun mühendislikteki hesabı sürünme katsayısı ve uygulanan ters ivmelenme yani durma yönünde ki tepkimesiyle ortaya kolaylıkla yapılabilmekte hesaplanabilmektedir.

eğer bu hesabı kaile almazsak sürtünmenin artışını aracın tüm organlarıda ihmal etmemiz anlamına gelir.

Answer

quote: Orjinalden alıntı: foreverGP   quote: Orjinalden alıntı: dozi17 . ...........................Fakat 5. viteste iken 4-3-2 yaparak motoru yormadan motor freniyapmak pek zararlı olmaz kanısındayım  Zaten otobüslerde motor freni kolu bile var .......................    Otobüslerde olan o kol motor freni değil rotor frenidir. İkisi çok çok ayrı kavramlardır...    Anladım hocam, peki egzoz freni motoru sıkmazmı?Bu zararlı değilmi. Dışa atılması gereken atık egzoz gazının atım zamanının uzatılması gibi birşeymi bu?  Tüm otobüslerde yok sanırım,bazı firmalar kullanmıyor diye bliyorum...

Answer

emre bey,
sormuş olduğunuz soru için ilk aklıma gelen (ved ebaşıma da gelen) debriyaj balatasının erken aşınması olacaktır.Bunu dört çeker sunbarumda bizzat yaşadım.Çok erken debriyaj balatasını değiştirmek zorunda kaldım .Bu motor freni dört çeker araçlarda balataya daha fazla zarar verdiği söylenir, bence de doğru.
Motora zararları konusu biraz tartışmalı, zaten foruma yazan arkadaşlar da bu konuda olumsuz bir şeyden direk olarak bahsetmemişler.

ben bu noktada durumu ikiye ayırmak gerektiğini düşünüyorum .Otomatik klasik şanzımanlar ile normal şanzımanlar altında bakmak lazım.

Otomatik şanzımanlarda motor freni düşülnüldüğü için fazla bir zararının olmayacağı kanısındayım.Ancak şanzıman yağı aşırı ısınmakta bu da bazı yağlama problemlerinine veya eksiltmelere neden olabilir , olacağı kanısındayım.Aracımızın ağırlığı artıkça motor freni şanzıman üstünde ciddi yüklenmeler yapacağı için sürekli olarak balata freninin yerine kullanılması düşünülmemeli.

Klasik şanzımanlarda ise debriyaj balatası haricinde ani yüksek devir mekanik aşınmayı tetikler .Bunun çok detaylarına girmeden dişlilerin seyir süresi (endurance life) etkileyen en önemli etken ani yük altında plastik deformasyondan kalıcı deformasyona geçişin hızlanmasıdır.Bunun olması için yüklemenin binlerce kez yapılmış olması veya defalarca aşırı ani yüklenme de sayabiliriz.Teknik anlatımın dışınca herkezin duyduğu metal yorulması (dişlilerin) diyebiliriz.

Answer

Sonuçta motorun aktarım organlarına uyguladığı frene motor freni denmezde ne denir.?

Answer

bir çok ağır taşıtlarda bulunan motor fireni kolu direk aracın şanzumanından çıkan bir ünitedir bu ünite içinde bir kampana sistemini barındırır. bu sistemin ardına ilgili şaft bağlıdır. yani bir nevi aracın diferansiyeline gidecek olan şaftının hızını azaltır ve bu da kademe çubuğuna bağlıdır bu kademe çıbuğu bazı araçlarda hidrolik çalışır ve işlevi kademe kademe fren yapmasını sağlamaktır.

quote:

Orjinalden alıntı: foreverGP

quote:

Orjinalden alıntı: dozi17
.
...........................Fakat 5. viteste iken 4-3-2 yaparak motoru yormadan motor freniyapmak pek zararlı olmaz kanısındayım
Zaten otobüslerde motor freni kolu bile var.......................

Otobüslerde olan o kol motor freni değil rotor frenidir. İkisi çok çok ayrı kavramlardır...

Answer

birde eğer devamlı motor freni yapmayı alışkanlık haline getirdiysek tam sentetik şanzıman yağı kullanılmasını öneririm.Şanzıman mekanik sürtünme ile aşınması önlemek için tam sentetik şanzuman yağları bir nebze de olsa yararı olacaktır.Çünkü tam sentetik yağların yüksek sıcaklıktaki yağlama eğrileri daha yüksektir.

Answer

sanırım şaft freni deniyor buna , hatırladığım kadarıyla mekanik olarak saftı sıkıp hızlanmasını önlüyordu , doğru mudur ,machine hocam .

quote:

Orjinalden alıntı: machine.

bir çok ağır taşıtlarda bulunan motor fireni kolu direk aracın şanzumanından çıkan bir ünitedir bu ünite içinde bir kampana sistemini barındırır. bu sistemin ardına ilgili şaft bağlıdır. yani bir nevi aracın diferansiyeline gidecek olan şaftının hızını azaltır ve bu da kademe çubuğuna bağlıdır bu kademe çıbuğu bazı araçlarda hidrolik çalışır ve işlevi kademe kademe fren yapmasını sağlamaktır.

quote:

Orjinalden alıntı: foreverGP

quote:

Orjinalden alıntı: dozi17
.
...........................Fakat 5. viteste iken 4-3-2 yaparak motoru yormadan motor freniyapmak pek zararlı olmaz kanısındayım
Zaten otobüslerde motor freni kolu bile var.......................

Otobüslerde olan o kol motor freni değil rotor frenidir. İkisi çok çok ayrı kavramlardır...

Answer

machine. ;

teşekkürler.

peki bu adamlar test etmişler,ve mühendisliğin gelişiminde bu testlerin yani hızlandırmanın büyük yeri var.buna dayanarak bunun önlemini almışlardır diyemezmiyiz?

çünkü hep hata payı da eklenerek önlemi alınıyor.o mesajımda son cümlemde dedim ki debriyaj balatasının ömrü diğerlerinden daha kısa.

yani biz 500,000km yi devirmiş araçlarda bile vites kutusunun yeniden toplandığını görmüyoruz.buna dayanarak o yorumu yaptım.

"eğer bu hesabı kaile almazsak sürtünmenin artışını aracın tüm organlarıda ihmal etmemiz anlamına gelir. "

bu cümle şu hale geliyor.olay üretim ve tasarım aşamasında kesinlikle doğru,
ama hazır alınmış ve kullanım aşamasında önceki tecrübelere dikkat çekerek ehemmiyetini yitiriyor diye düşünüyorum.

SIK SIK MOTOR FRENİNİ KULLANMANIN NE GİBİ SAKINCALARI OLABİLİR?

Benzer içerikler