NPN ve PNP Transistör ile alakalı

herkese selamlar hobi olarak başladığım elektronik yolculuğuna tüm hızıyla devam ediyorum geçenlerde bir kutu transistör aldım ( evde bulunsun diye ) bu kutunun içinde BC327 ve BC337 diye iki farklı transistör var datasheetlere baktığımda ikiside aynı işlevi görmekte ama biri npn diğeri pnp. Bunların farkı ne diye sordum kendime cevap ise npnde pozitif yükle çalışırken pnp negatif yükle çalışıyo ve örnek devrelerde bir buton koymuşlar birinde buton pilin + kısmına bağlı diğerinde ise - kısımda. Benim sorum şu madem iki transistörde aynı işi görüyor neden tüm transistörleri + yapıp bu ayırımdan kurtulmuyoruz ? Sebebi nedir ? mantığını biri açıklayabilir mi? Okulunu okumayınca bazı şeyler yarım kalıyor  

kulunu okuyanların da bu soruya cevap veremediklerini şaşkınlıkla seyretme ihtimalimiz var... Stratejik noktalar....

NPN deki "p" kısmı kontrol ayağının niteliği ve pozitifken iletimdedir.

PNP deki "n" kısmı kontrol kısmı ve negatifken iletimde.

Ancak sadece bu kontrol kısımları değil diğer uçları da önemli. Eğer bu transistörler röle gibi çalışsaydı, yani düz mantık iletime geçse ve bıraksaydı belki NPN-Pnp sadece ürün çeşidi olurdu.

iLetime geçen NPN transistör bir hattı topraklamış olur, iletime geçen PNP de bir hattı gerilimlemiş olur. Tasarım artislikleri ile, geriilim bölme vb taktiiklerle farksız gibi de kullanılabilir ama aslında karakteristikleri namına çıkış polariteleri ile fakları var. Sadece tanımlarındaki "iletime geçme" mantığıyla birbirlerinin yerlerine bağlansalar çalışmazlar. Uygun kontrol gerilimleri verilse bile çalışmazlar.

Bir başka fark da, PNPnin daha çok akım çekerek iletime geçmesidir. Mesela 555tipi entegre çıkışına PNP bağlansa çalışmayabilir. Aslında çalışmaz ama kazancı fazla bir pnpde bell olmaz.

dediğin kadar basit olsaydı, elektronikte bu kadar farklı devre olmazdı. transistör farklı kullanım alanlarına ve şekillerine sahip bir elemandır. beyz emiter arasına uygulanan gerilime göre farklı tepki verir. bu sadece polariteye değil, sinyal şekline göre de farklılık gösterir. bunu en basit olarak simetrik güç kaynaklarında anlatabiliriz. normal güç kaynağında "+" ve "-" uçlar vardır. simetrik güç kaynağında ise pozitif gerilim, negatif gerilim ve "o" yada toprak ucu vardır. negatif gerilim ile pozitif gerilim arasındaki fark, akımlarının birbirine zıt olmasıdır. dolayısıyla aynı tip transistörle, ikisini güçlendiremezsin. "-" yada negatif uçtan çıkan akımı güçlendirmek için negatif işaretçi sinyaline, pozitif yada "+" ucundan çıkan akımı güçlendirmek için, pozitif işaretçi sinyaline ihtiyaç duyarsın. bu yüzden pozitif akımı npn tipi transistörlerle, negatif akımı ise pnp transistörlerle kuvvetlendiriyoruz. transistörlü invertör devrelerinde de doğru akımı alternatif akıma dönüştürürken, pnp ve npn tipi, transitörlerin farklılıklarını kullanıyoruz.

Kontrol sinyalinin yük üzerinden geçirilmemesi ilkesi.

(bu cümleyi anlarsan, anlarsın :p )

galiba anladım :) olay sadece açma kapama devresinde pozitif negatif ayrımı yapmadan ibaret değil. Ben düz matematikle baktığım için o yüzden kafam karıştı ozaman birinde +40V yazıyor diğerinde -40V yazıyodu. "Ee bunları toplayınca sıfır olucak ozaman ne anlamı var ki ?"

diye sorduğum için kendimce mantığını tam kavrayamadım. Meğer akım güçlendirmek için - güce ihtiyaç varmış :D aynı acılı pul biber gibi tek başına bir anlam ifade etmezken yemeğin çiğ köftenin içine katınca lezzet katıyor.

Tüm cevaplar için teşekkür ederim forumdaki bu paylaşım ruhunun hala hayatta olması güzel birşey.

@limbesh @karafetva @dergul

"+", "-" kavramları akımın yönünü göstermek içindir. pozitif değerli gerilimlerde, akım üreteçten yüke doğru akar. negatif değerli gerilimde ise akım yükten üretece doğru akar. o noktası ise akımın her iki yönde hareket ettiği uçtur. aslında pozitif ve negatif gerilimlere ait akımların birbirini sıfırladığı nokta da denilebilir.