OTOMOBİLLERDE FREN TEKNOLOJİSİNİN ÇOK GELİŞEMEMESİ

Başlıkta da belirttiğim üzere; otomobillerdeki fren sistemi çok fazla geliştirilmiyor mu, yoksa geliştirilemiyor mu?

Mesela son teknolojilerle donatılmış 300 km/h hızlara saniyeler içinde çıkabilen süper spor otomobillerin(La Ferrari,BMW M5,Bugatti Chiron’un 100 km/h’den 0 km/h’ye iniş mesafeleri 35-36 metre iken, sıradan bir aile otomobili olan 2003 model Renault Megane’nin bile duruş mesafesi de hemen hemen aynısı olacak şekilde 37 metre.

Teknoloji ve performans anlamında aralarında uçurum olmalarına rağmen fren performanslarının bu denli yakın olmalarının sebebi nedir sizce?Otomobil teknolojisinde bu kadar ileri gidilebilmişken ortalama bir aile aracının bile süper spor otomobillerle hemen hemen aynı mesafede durması sizce de garip değil mi?Bu mesafeler 20 metre civarına indirilemez mi?

Herkese saygılar

20m ye inemez buyuk ihtimal.

Gelismemesinin sebebi fizik ile sinirli olmasi. 4 tane tekerlek var. Zaten senin frenin bunu kilitleyebilecek kadar guclu. ABS vs. kilitlenmeyi onleyip yazilimla maksimum fayda saglandi.

Surtunmesi cok daha fazla bir lastik olabilir o zaman da yakit tuketimi artar o yuzden aksine surtunmesi dusuk lastikler geliyor.

Su olur parasut, vs. ya da one dogru ufleyen fan vs. farkli bir sey gelirse o zaman dusebilir. Asfalt ve tekerden hemen hemen maksimumu aliyoruz zaten.

O kadar sert ivmelenmeye hiç de konforlu olmaz, ya kemer sürekli sıkacak kendini ya da siz öne doğru git-gel yapacaksınız.

Araç hızlanırken ivmelenmek kolay, sırtınız başınız boynunuz vb. araç gövdesine sabitlenmiş bir zemine değiyor. Frende durum tam tersi.

Porsche 911 GT2 RS gibi bazı spor araçlar 27m ye kadar düşürebilmiş fren mesafesini.

100 km/h hızdan 0 km/h hıza inme mesafesi, konfordan ödün vermeden, optimum fren mesafe 35-36 metre diyorsunuz yani.

İşte bende onu diyorum.Karbon seramik frenler bile ısındıkça, fren mesafeleri düşmelerine rağmen yine 35 metre civarı mesafelerde duruyorsa, bu durumun geliştirilmesi gerekmez mi sizce?

Ortalama aile araçlarının çoğu, trafikte ilerlerken o hızlara ulaşamıyorlar zaten.100 km/h gibi hızlarda 20 metre gibi bir duruş mesafesi, kazaların çoğunun önüne geçmez mi sizce?

100km giderken 20 metrede durmak yaklasik 2g ivme deme bu insana zarar verecek bir ivme degil.

4-5g uyglayan roller coasterlar var.

Su anki araclarin yavaslama ivmesi 0.8-0.9g. en iyiler 1g kadar.

Daha fazlasina ulasmak icin 4 tekerlek yeterli degil. Baska bir teknoloji lazim. Sizin balatayi ya da diski daha iyi maddeden yapmaniz ancak isindikca performans kaybini engeller. ya da frenlerin omrunu uzatir vs.

M3 31-32 metrede duruyor. Frenden ziyade lastik tipi ve yuzeyi cok etkili bu rakamda. Ayni lastikleri megane a takarsaniz onun da durusu iyilesektir. Ama tabi soyledigi gibi ancak bir-iki kere durur isininca performans kaybi baslar.

Daha da kisa mesafede durmak icin daha ekstrem surtunmelere ihtiyac var. Formula 1 arabalari 15 metrede duruyor. AMa lastigin genisligine bakin. Sizin de o kadar genis lastiginiz olsa daha kisa mesafede durabilirsiniz. Tabi onlarda ayrica downforce (Turkcesinden emin olamdim) yardimi da var.

Gunluk aracta benzer bir donwforce uygulayabilecek bir arac olursa ve o boyutta lastik takilirsa o da 15 metrede durabilir.

Drag yarislarinda mesela parasut kullaniliyor bazen.

Ucaklarda parasut kullaniliyor.

Ucak gemilerinde kablo kullaniliyor ucaklari yakalamak ve yavaslatmak icin.

Bunlar hep surtunmeye dayanmadan baska ekstra bir guc uygulayarak daha hizli yavaslayabilmek icin ekstra teknolojiler. Mesela aracin tavaninda yelken gibi bir sey olabilir frene bastiginiza pat acilir ve ruzgar dirence ile ekstra yavaslama saglayabilir vs.

Muhendisligin amaci zaten bu. Her zaman her seyi maksimum yapmazsiniz ihtiyaca gore dizayn edersiniz.

O zaman butun bilgisayarlar en iyi islemciyi kullansin, butun evler sadece betondan yapilsin vs.

Eger gereken ihtiyaci karsiliyorsa diske de gerek yok delikli olmasina da. Ki delikli olmasi fren mesafesini kisaltmaz zaten. Daha iyi sogumasini saglayip art arda yapilan frenler de ise yarar. Normal bir kullanicinin 100km ustu hizlarda art arda fren yapmak zorunda kalmasi icin araci yaris pistine cikartmasi lazim. Otobanda hiz limitini asssaniz bile pespese fren yapmanizi gerektirecek virajlar yok.

C sinifindan, E sinifina araclarim oldu. bugune kadar sadece bir kere frenin isindigini farkettim. o da Kartepeden asagi inerken oldu, performans kaybi pek olmadi ama koku yapti.

evet bazı şeyler çabuk değişime uğramıyor. şimdiki yazıcılar bile 20 sene önce kullandığım yazıcıdan pek farkı yok, takır tukur sesli çalışır, şak diye kağıdı çıkarmaz vs. ama fren sistemini bu şartlarda yarı yarıya kısaltmazlar ama farklı bir teknoloji keşfederlerse o zaman olabilir.

Fren mesafesini kısaltmak yalnızca fren teknolojilerini geliştirmekte bitmiyor.şasi geometrisi, ağırlık merkezi, downforce,yığılımı absorbe edip, fren kilitlemeden optimum duruşa olanak sağlayacak süspansiyonlar, yol kalitesi, lastik kalitesi/genişliği vs... Fren yönünde gelişimleri ise genelde soğutma ve süreklilik, hemen performans kaybı yaşamama üstüne olmuş. Yani bir arabaya çol daha büyük diskler takıp 3 pistonlu kaliper takınca her zaman daha iyi duracak diye bir şey yok ancak yüzey alanı büyüdüğü ve daha kolay soğuyacağı için performanslı kullanımda tabiki daha verimli olur. Sonuç olarak gelinen noktada zaten tüm araçlar panik frenle tüm diskleri kilitleyecek kadar fren basıncı uygulayabiliyor geri kalan her şey fizik.

Öte yandan bir de şöyle düşün aile araçları 40 metrede ya da 3.5 saniyede 100 kmye çıkabiliyor mu??

Ne kadar kuvvetli fren koyarsanız koyun, arabadaki lastik ve yol arasındaki sürtünme limiti ne ise onunla sınırlı kalırsınız. Tek başına frenler olarak düşünülmemeli olay.

Bir de yukarıda başka bir mesajda da yazıldığı üzere 100 km/h veya altındaki düşük sayılabilecek hızlarda yapılan dip frende piyasadaki her araç 4 tekerini de kilitleyebilecek fren basıncı üretebilir durumda. Ama mesela 200'den yapılacak frende hız belli bir düzeye inmeden abs devreye sokabilecek şiddette fren gücüne sahip olduklarından şüpheliyim. Bu nedenle süpersporlarla sıradan binekler arasındaki fark daha yüksek hızlardan yapılacak frenlerde daha belirgin olacaktır diye düşünüyorum.

Formula 1 arabalarının 100 km/s frenleme mesafeleri yaklaşık 15m, yani normal arabaları geç süper sport arabalara göre çok daha kısa mesafede durabiliyorlar. F1'deki bu frenleme performansına süper sport arabalarda neden yaklaşılamıyor bilmiyorum. F1 arabalarının çok hafif olmasını da hesaba katmak lazım ama aradaki fark sadece ağırlık ile izah edilebilir mi bilmiyorum.

Aşağıdaki video'da F1 arabası ile BMW M3'ün frenleme kıyaslaması var. Aradaki fark inanılmaz.

Ağırlık dışında lastik teknolojisi nedeniyle yaklaşılamıyor, F1 lastikleri ile süpersportlardaki yol lastikleri bambaşka. Süperspordaki lastik performanslı kullanımda (atıyorum) 5-10bin km yol yapıyorken F1'deki lastik o performansı verirken 100-200km'de bitiyor (ortalama yarış mesafesi ~300km, en az 1 pit stop desek durum böyle).