Testnet üzerinde Bitcoin'i denemek

Bitcoin’in ana ağı dışında, bir de yeni özellikleri denemek için testnet ağı var. Bu ağda işlemler, ana ağdaki gibi yapılıyor ama kullanılan Bitcoinler gerçek Bitcoin değil. Test Bitcoin'ine ilk altcoin diyebiliriz. Bu sayede risk almadan Bitcoin kullanmayı deneyebilirsiniz. Bu konuda, Electrum uygulaması üzerinde nasıl blockchainde ve lightning networkde Bitcoin transferi yapılacağını anlatacağım. Electrum uygulamasının arayüzü ve Türkçe çevirisi pek iyi değil. Kullanabileceğiniz başka cüzdan uygulamaları da mevcut. Adımları masaüstü sürümü üzerinden anlatacağım.

Cüzdan uygulamasını kurmak

www.electrum.org adresinden uygulamayı indirin. Güvenlik için kendi sitesi dışından indirmeyin. Linux dağıtımlarının depolarındaki Electrum eski olabileceği için sitesinden indirmek daha doğru olur. Uygulamayı kurunca testnete bağlanmamız için önce bir değişiklik yapmamız lazım.

Windows'da Electrum kısa yolunda sağ tıklayıp, hedef kısmının sonuna –testnet ekleyin. Linux kullanıcıları da aynı şekilde komut ekranında somuna –testnet yazarak çalıştırabilir. Örnek python3 Electrum-4.0.9/run_electrum –testnet. Daha sonra gerçek Bitcoin transferi yapmak isterseniz --testnet kısmını kaldırmayı unutmayın.

Şimdi uygulmayı başlatınca yeni bir cüzdan oluşturacak. İlk önce cüzdana bir isim verin. Daha önce cüzdan oluşturduysanız bu cüzdan ekranda görünür, şifresini girip açabilirsiniz. İkinci ekranda standart cüzdanı seçin, bu zaten şeçili oluyor. Üçüncü ekranda da en üstteki şeçili olan yeni seed oluşturu seçin. Eğer elinizde bir seed varsa, bir seedim var(I already have a seed) seçeneğini seçin. Dördüncü ekranda segwiti seçin. Şimdi ekranda seed yani anahtar kelimeler var. Bunları sırasıyla beraber saklarsasnız her zaman cüzdanınıza bunlarla erişebilirsiniz. Başka birisi bu şifreyi bilirse cüzdanınızı kontrol edebilir. Electrum bu seedi bilgisayarınızda şifreli olarak tutuyor. Siz Electrum’u her açıtığınızda bu seedi yazmak yerine bilgisayarınızdaki şifreli dosyanın şifresini yazacaksınız. Sonraki ekranda bu şifreyi belirlemenizi isteyecek. Bu cihazda bu şifreyle cüzdanınızı kullanabilirsiniz ama bigisayardan o şifreli dosyayı silerseniz tekrar cüzdana erişebilmek için seed gerekecek. Bu yüzden seedinizi güvenli bir yerde saklamanız gerekiyor. Şimdiki yapacağımız işlemler testnet için olacağından testneti tekrar kullanmak istemiyorsanız, seed ve şifreyi saklamanıza gerek yok. İşiniz bittiğinde bu cüzdanı silebilirsiniz.

Cüzdana test Bitcoin’i eklemek

Testnet Bitcoinleri değersiz olduğu için internetten bedavaya bunları bulabilir. Yukarıdaki menüde Ödeme isteklerine tıklayın. Bu sayfada başkasından Bitcoin isteyeceğimiz zaman, miktarı yazıp qr kod oluşturabiliyoruz. Biz sadece adres istediğimiz için, buraya hiçbir şey yazmadan aşağıdaki yeni adres(ingilizceyse new adres) butonuna basın. Yan tarafta menü açılacak, yukarıda adres kısmına tıklayın, burada yazan adresi başkalarına verebilirsiniz. https://testnet-faucet.mempool.co/ internet sitesine gidin yukarındaki matematik işleminin cevabını, adresinizi ve istediğiniz Bitcoin miktarını yazın. Ellerinde istediğiniz miktarda test Bitcoin’i varsa size gönderecekler. Hata verirse miktarı düşürün. Bu Bitcoinlerin hesabınıza geçmesi için yani blockchaine kaydedilmesi için biraz zaman(10 dakikayı geçebilir) gerekiyor.

Bitcoin gönderme ve sanal kahve satın alma

Bitcoinler hesaba yattıktan sonra denemek için, az önce Bitcoinleri aldığımız siteye geri gönderebiliriz. Websitesinde şu adrese gönderebileceğiniz yazıyor. MkHS9ne12qx9pS9VojpwU5xtRd4T7X7ZUt

Gönder sayfasında adres kısmına bu adresi yazın. Açıklama kısmına bir şey yazmanız gerekmiyor. Miktar kısmına cüzdanınızdan küçük bir miktar yazın. Ödeme tuşuna basın. Açılan sayfada en yukarıda timelock belirleyebilirsiniz. Oraya yazdığın blok numarasından önceki bloklara bu işlem yazılmaz. Yani istediğiniz bir zamandan önce gerçekleşmemesini sağlayabilirsiniz. Diyelim en son 100. blok yaratıldı, eğer timelock kısmına 200 yazarsanız madencilerin bu işlemi eklemek için 200. bloğa kadar beklemeleri gerekiyor. Sayfanın aşağısında madenciye ödeyeceğiniz komsiyon miktarını seçiyorsunuz. Electrum güncel komisyon fiyatılarına göre otomatik bir miktar yazıyor buraya. Sol alttaki finalize butonuna basıp sonraki sayfaya geçin. Bu sayfada işlem hakkındaki ayrıntılar yazıyor onaylıyorsanız imza butonuna basıp, şifrenizi girin. Şifreyi girince yayınla butonu aktif oldu, ona tıklarsanız bu işlemi blockchaine eklenmesi için yayınlamış olacaksınız. Geçmiş sayfasında bu işlemi görebilirsiniz. Tam olarak işlemin tamamlandığını varsaymak için en az 6 tane onay almasını beklemek öneriliyor. Fareyi üzerine götürünce ne kadar onay aldığı yazıyor. Bu yaptığımız blockchaine kaydedilen Bitcoin transferleriydi. Bu işlemler uzun ve pahalı oluyor. Electrum lightining networkü desteklediği için anında ucuz Bitcoin transferi yapabiliriz. Yukarıdaki en sağdaki kanallar ya da channels butonuna tıklayın. Hiç ödeme kanalı açmadığınız için burası boş. Sağdaki kanal aç(open channel) butonuna tıklayın. Eş öner(suggest peer) kısmına tıkladığımızda Electrum uygun gördüğü bir eş önerecek. Aşağıya kanala aktarmak istediğiniz miktarı yazın. Geri kalan bütün parayı bu kanala atabilirsiniz. Bazen çok düşük miktarlar kabul edilmeyebilir, miktarı yükseltip tekrar deneyin. Kanalın açılması için Bitcoin’in blockchain üzerinde transfer etmesi gerekiyor, son bir defa tekrar beklemeniz gerekiyor. Kanal açıldığında https://starblocks.acinq.co/ adresinden sanal Bitcoinlerinizle sanal kahve alabilirsiniz. Sitede kahveyi seçin, yukarıdaki checkout tuşuna basın, copy tuşuna tıklayıp bütün kodu kopyalayın. Electrum’da gönder sayfasında kime kısmına bu kodu yapıştırın. Gönderilecek miktar otomatik seçildi. Ödeme tuşuna basın, birkaç saniye içinde ödeme gerçekleşecek. Bu kanalı kapatmak isterseniz, kanallar sayfasında kanalın üstüne sağ tıklayıp kanalı kapata basın. Kanalın kapanması için blockchain üzerinde işlemin gerçekleşmesi gerekiyor. Eğer kanalı kapata basınca kapanmıyorsa, kanalı açtığınız eş o an online olmayabilir. Bu durumda kanalı kapatmaya zorlayabilirsiniz ama bu işlem uzun sürebilir çünkü, kapatmak için elinizde bulunan transfer işleminin timelock kısmında ileri bir blok numarası yazıyor olabilir. Kapatmaya zorlaya tıkladığınızda ne kadar süreceğini göreceksiniz. Ayrıca komisyonun düşük olma ihtimali de var. Bu durumda en iyisi daha sonra tekrar kapatmayı denemek. Not: Lightning networkde ödeme kanalı açıldığında dikkat edilmesi gereken bazı şeyler var. Gerçek bir ödeme kanalı açmadan önce ayrıntıları öğrenin.

Electrumda ortak Bitcoin cüzdanı oluşturmak ve iki adımlı doğrulama (2FA) eklemek.

İlk mesajda ayrıntılı anlatıldığı için bu mesajda ayrıntılara girmeden anlatacağım.

Ortak Bitcoin cüzdanı oluşturma

İşlem yapmak için birden fazla şifre ile işlemin imzalanması gereken cüzdanlar oluşturabilirsiniz. Bu sayede hem güvenlik sağlanabilir hem de kontrolün farklı kişilerde olması gereken durumlarda kullanılabilir.

Electrum'da ilk sayfada Create new wallet'ta(yeni cüzdan oluştur) tıklayın. Cüzdana isim verin. Birden fazla imzalı cüzdanı(multi-signature wallet) seçin. Şimdiki sayfada toplamda kaç tane imza(şifre) olacağını ve işlemin gerçekleşmesi için bu şifrelerden kaç tanesinin olması gerektiğini seçeğiz. Sayfanın üstündeki grafikte toplam şifre sayısı gri ile ve işlemi gerçekleştirmek için gereken şifre sayısı yeşil ile gösteriliyor. Sayfadaki ilk seçenekde toplam şifre sayısını, ikincide işlem gerçekleştirmek için gereken şifre sayısını seçiyoruz. Sonraki sayfada yeni tohum oluşturu( Creata new seed) seçin. Tohumu(anahtar kelimeler) bir yere not edin. Doğruluğunu kontrol etmek için tekrar girin. Sonraki sayfada ana açık anahtar verecek. Bu anahtarı diğer anahtar sahipleriyle paylaşın. Sonraki sayfada da diğer anahtar sahiplerinden aldığınız anahtarı girin. Bu sayede herkesde cüzdan oluşmuş olacak. Siz anahtarınızı oluşturup diğer cüzdan sahipleriyle paylaştığınızda uygulamayı kapatabilirsiniz. Diğerleri anahtarlarını gönderdiğinde uygulamayı tekrar açıp devam edebilirsiniz.

Herkes birbiriyle anahtarını paylaştığı zaman cüzdan kullanıma hazır olacak. Bu cüzdan üzerinde işlem yapmak istediğimizde normal cüzdanda olduğu gibi işlemi imzalayacağız ama yayınlamak yerine bu işlemi diğer şifre sahiplerine onaylamaları için göndermemiz gerekiyor. Transfer sayfasında kaydet(save) butonuna tıklayarak bu transferi kaydedip başkasına gönderebilirsiniz. Aynı zamanda kaydet butonunun yanında qr kod butonu var. O butona tıklayıp qr kod oluşturup paylaşabilirsiniz. Gereken şifre sayısı olduğunda işlem yayınlanmaya hazır olacak.

İki adımlı doğrulama (2FA)

İki adımlı doğrulama için Electrum 3 tane anahtar oluşturacak. Bunların ikisi sizde biri Trustedcoin’de olacak. İşlem yapacağınız zaman başka bir cihazdaki Google Authenticator uygulamasındaki şifreyi girdiğinizde Trustedcoin bu işlemi onaylayacak. Bunun için belirli aralıklarla Trustedcoine ödeme yapmanız gerekiyor. Ödemenin ayrıntılarını ayarlar menüsünde bulabilirsiniz. Olağan üstü bir durumda elinizdeki iki anahtar ile işlemi kendi başınıza da yapabilirsiniz.

Electrum'da ilk sayfada Wallet with two-factor-authentication (2 adımlı doğrulamalı cüzdan) seçeneğini seçin. Segwit(2FA)'yi seçin. Seedi bir kağıda yazın. Sonraki sayfada doğrulamak için tekrar yazın. Buraya kadarki adımları internete bağlı olmayan bir bilgisayarda yapabilirsiniz, hem bu sayede daha güvenli olur. Sonraki adımı internete bağlı bir cihazda yapmanız gerekiyor. İnternete bağlı değilseniz iptal butonuna basın. Cüzdan dosyasını başka bir bilgisayara taşıyın ya da internete bağlı olduğunuzda işleme devam edin. Trustedcoin için mail adresinizi girin. Sonraki sayfadaki qr kodu ya da anahtarı Google authenticator uygulamasına girin. Google authenticator uygulamasındaki şifreyi buraya yazın, bu şifre belli aralıklarla yenilenir. Şifre değişmeden girip işlemi bitirin. İşlem yapacağımız zaman imzaladıktan sonra şifre soracak. Bu şifreyi Google Authenticator uygulamasına girip öğrenin sonra buraya yazın. Siz şifreyi doğru yazdığınızda Trustedcoin kendi elindeki şifreyle işlemi onaylayacak. Daha sonra iki adımlı doğrulamayı kaldırmak isterseniz ya da Trustedcoin’e erişemezseniz, cüzdan oluşturma bölümünde restore a wallet or import keys( anahtar yenile ya da içe aktar) kısmına tıklayıp kağıda yazdığınız seedi girin. Bu işlemi yaptığınız zaman iki adımlı doğrulama özelliği kalkar. Bu cüzdanda güvenlikten emin olmak için seedi güvenli bir yerde mümkünse kağıda yazılı olarak saklamak. Seed güvenli olduğu müddetçe üçüncü anahtar oluşturulamaz. İşlem yapmak için iki anahtara ihtiyaç olduğu için Bitcoin'lerinizi çalamak isteyen birisi hem Electrum'daki cüzdana ulaşmalı hem de Google Authenticator uygulamasının kurulu olduğu diğer cihaza ulaşmalı (seedin güvende olduğunu varsayıyoruz, seedi ele geçiren kişide iki anahtar olacağı için işlem yapabilir). İki adımlı doğrulama saldırının başarılı olmasını zorlaştırıyor.