ATÖLYE

Bu içerik Haberleşme bölümünde üyelerin konu açarken yardım alabilecekleri bir rehber olmak, sorunlarının daha rahat çözülebilmesine yardımcı olmak ve konu kirliliğini önlemek amaçlarıyla forum yönetiminin de destekleriyle hazırlanmıştır.

Haberleşme bölümünde açılan konuları temel olarak ikiye ayırabiliriz.

1)Bilgi, öneri, tavsiye sunan konular

2)Belirli bir sorunun cevabının arandığı, çözümünün araştırılığı konular

Haberleşme bölümünde açılan konuların ekseriyeti 2.tip konulardan oluşmaktadır. Bölümde ise aktif üye sayısının ve içerik trafiğinin yoğun olduğu belirli Ana Konular bulunmaktadır (KabloNet, Türk Telekom Fiber Optik Altyapı Çalışması, 4.5G Hız Testleri ve sair). Bu konularda aktif üye sayısının fazla olması ve içerik birikimi sebebiyle cevabı veya çözümü aranan soru ve sorunların çözümü, bunların cevaplanması süratli gerçekleşmektedir. Bu sebeple belirli bir soruya cevap veya belirli bir soruna çözüm arayan üyelerin 2.tipteki yeni konular açmak yerine soru veya sorunlarını ilgili Ana Konulara yazmaları soru ve sorunlarına çok daha hızlı, çok daha doğru cevaplara ve çözümlere ulaşmalarını sağlayacaktır.

Bu durum göze alındığında 2.tipte konu açmayı tercih edecek üyelerin konu açarken dikkate almalarının yararlı olacağı bazı hususlar bulunmaktadır.

Haberleşme bölümünde açılan 2.tip konularda her nevi alanda, teknoloji veya üründe aranan cevap/çözümlerin bölümdeki üyelerce daha rahat teşhis edilip cevaplanabilmesi/çözülebilmesi için genellikle bazı teknik bilgilere ve gerçekleştirilmesi gereken işlemlere ihtiyaç vardır. Aşağıda hangi alandaki hangi tür sorunlar için hangi bilgilerin gerektiği, bu bilgilerin ne manaya geldiği, gerçekleştirilmesi gereken işlemlerin ne olduğu ve neyi ifade ettiğine yer verilmiştir.

İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILAR

=============

Sorun türü, anahtar kelimeler:

-İnternetim yavaş

-Altyapım ne kadar hızı destekler

Eğer bu ve bununla alakalı, benzer soruların cevabını arayan 2.tipte bir konu açacak iseniz öncelikle erişim türünüzü öğrenmelisiniz. Erişim türlerinizi nasıl öğreneceğiniz ve erişim türleri ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

ERİŞİM TÜRÜ KONUSU LİNK

Eğer erişim türünüz ADSL, FTTC veya FTTB/DSL ise:

Hat değerlerinizi öğrenmelisiniz. Hat değerlerini nasıl öğreneceğiniz ve hat değerlerinin ne olduğu ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

HAT DEĞERLERİ KONUSU LİNK

Ayrıca bu tür konularda altyapınızı sistem üzerinden sorgulamanız da sorunun çözümünde faydalı olacaktır. Altyapının nasıl sorgulanacağı, altyapı sorgu sitelerinin nasıl kullanılacağı, altyapı sorgusunun ne olduğu ile alakalı rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

ALTYAPI SORGUSU NASIL YAPILIR KONUSU LİNK

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

Eğer erişim türünüz FTTB/Eth veya FTTH ise:

 Bu erişim türlerinde klasik manada hat değerleri bulunmaz, ayrıca bu erişim türlerinde altyapının desteklediği hız da standarttır. Bu sebeple aşağıdaki rehber konumuza bakarak yeni konu açmanızı tavsiye ederiz.

FTTB/Eth ve FTTH ALTYAPILARDA ERİŞİM VE HIZ SORUNLARI KONUSU LİNK

=============

=============

Sorun türü, anahtar kelimeler:

-İnternetimde Ping (Gecikme) Sorunu

-Ping'imi nasıl düşürebilirim?

Eğer bu ve bununla alakalı, benzer soruların cevabını arayan 2.tipte bir konu açacak iseniz öncelikle erişim türünüzü öğrenmelisiniz. Erişim türlerinizi nasıl öğreneceğiniz ve erişim türleri ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

ERİŞİM TÜRÜ KONUSU LİNK

Erişim türünüzü öğrendikten sonra erişim tiplerinde gecikmenin nasıl değiştirdiğine dair rehber konumuza göz atabilirsiniz.

ERİŞİM TÜRLERİNE GÖRE GECİKME KONUSU

Bununla birlikte trace route ve ping testleri gerçekleştirmeniz gerekebilir. Trace route ve ping testlerinin nasıl yapıldığına ve ne olduğuna dair bilgilendirici konumuza göz atabilirsiniz.

TRACE ROUTE, PİNG TESTİ KONUSU

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

=============

=============

Sorun türü, anahtar kelimeler:

-Hangi ISS/Firmayı tercih etmeliyim?

Eğer bu ve bununla alakalı, benzer soruların cevabını arayan 2.tipte bir konu açacak iseniz öncelikle erişim türünüzü öğrenmelisiniz. Erişim türlerinizi nasıl öğreneceğiniz ve erişim türleri ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

ERİŞİM TÜRÜ KONUSU LİNK

Eğer erişim türünüz ADSL, FTTC veya FTTB/DSL ise:

Hat değerlerinizi öğrenmelisiniz. Hat değerlerini nasıl öğreneceğiniz ve hat değerlerinin ne olduğu ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

HAT DEĞERLERİ KONUSU LİNK

Eğer erişim türünüz FTTB/Eth veya FTTH ise klasik manada hat değerleri bulunmaz, altyapının desteklediği hız standarttır.

Altyapının nasıl sorgulanacağı, altyapı sorgu sitelerinin nasıl kullanılacağı, altyapı sorgusunun ne olduğu ile alakalı rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

ALTYAPI SORGUSU NASIL YAPILIR KONUSU LİNK

Erişim tiplerinde gecikmenin nasıl değiştirdiğine dair rehber konumuza göz atabilirsiniz.

ERİŞİM TÜRLERİNE GÖRE GECİKME KONUSU

Trace route ve ping testlerinin nasıl yapıldığına ve ne olduğuna dair bilgilendirici konumuza göz atabilirsiniz.

TRACE ROUTE, PİNG TESTİ KONUSU

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

============

============

Sorun türleri, anahtar kelimeler :

-Altyapım yok

-Port yok sorunu yaşıyorum

-Fiber altyapım yok, nasıl getirebilirim?

-X firmasının altyapısı yok, nasıl getirebilirim?

Erişim türlerinizi nasıl öğreneceğiniz ve erişim türleri ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

ERİŞİM TÜRÜ KONUSU LİNK

Altyapı, port talepleri için başvuru kanalları ve dilekçe örneklerini içeren rehber konumuza göz atabilirsiniz.

ALTYAPI, PORT, DİLEKÇE KONUSU

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

============

MOBİL OPERATÖRLER

==========

Soru türleri ve anahtar kelimeler:

-Hangi operatörü tercih etmeliyim?

Operatör tercihinizde yardımcı olabilecek 4.5G teknolojisi hakkında genel bilgiler veren, diğer teknolojilerden farklarını anlatan rehber konumuza göz atabilirsiniz

4.5G LTE-A REHBER KONUSU LİNK

Ayrıca ağ haritaları bölgenizdeki operatör performansını tahmin etmenize yardımcı olabilir. Ağ haritalama ve haritaların nasıl yorumlanacağına dair bilgilendirici konumuza göz atabilirsiniz.

AĞ HARİTALAMA KONUSU

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

============

============

Soru türü ve anahtar kelimeler:

-İnternet hızım düşük, çekim gücüm düşük ne yapmalıyım?

-Baz istasyonu talebinde nasıl bulunabilirim?

Ağ haritaları bölgenizdeki operatör performansını tahmin etmenize yardımcı olabilir. Ağ haritalama ve haritaların nasıl yorumlanacağına dair bilgilendirici konumuza göz atabilirsiniz.

AĞ HARİTALAMA KONUSU

Hat değerlerinizin nasıl görüntüleyebileceğinizi izah eden, hat değerlerinin yorumlanmasını içeren rehber konumuz da size yardımcı olabilir. İlgili konuya gitmek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz.

MOBİL HAT DEĞERLERİ KONUSU LİNKİ

Baz istasyonu talep kanalları ve dilekçe örneğini içeren rehber konumuza ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz.

BAZ İSTASYONU KONUSU LİNKİ

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

============

============

UYDU TEKNOLOJİLERİ ve DİJİTAL YAYIN

===========

Soru türleri ve anahtar kelimeler

-Hangi dijital platformu seçmeliyim?

Dijital platform tercihinizde dijital platformların kullandığı farklı yayın teknolojileri etkili olabilir. Dijital yayın teknolojileri hakkındaki rehber konumuza aşağıdaki linke tıklayarak göz atabilirsiniz.

DİJİTAL YAYIN TEKNOLOJİLERİ REHBER KONU LİNKİ

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

===========

===========

Soru türleri ve anahtar kelimeler

-Yayın kalitem düşük, yayınım donuyor

Eğer DTH (Uydu Tabanlı Dijital Yayın) kullanıyorsanız:

Dijital uydu yayınlarında ve uydu tesisatındaki arızlarla alakalı rehber konumuza aşağıdaki linkte tıklayarak göz atabilirsiniz.

UYDU TESİSATI YAYIN SORUNLARI REHBER KONUSU

Eğer IPTV (İnternet Tabanlı Dijital Yayın) kullanıyorsanız

IPTV yayınlarındaki arızalar hakkındaki rehber konumuza aşağıdaki linke tıklayarak göz atabilirsiniz.

IPTV YAYIN SORUNLARI REHBER KONUSU

IPTV arızalarında kullandığınız internet erişim altyapısı türü de sorununuzun çözümüne yönelik açacağınız konuyu hazırlarken yardımcı olabilir. Erişim türünüzü öğrenebileceğiniz rehber konumuza

aşağıdaki linke tıklayarak göz atabilirsiniz.

ERİŞİM TÜRÜ KONUSU LİNK

Eğer erişim türünüz ADSL, FTTC veya FTTB/DSL ise:

Hat değerlerinizi öğrenmelisiniz. Hat değerlerini nasıl öğreneceğiniz ve hat değerlerinin ne olduğu ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

HAT DEĞERLERİ KONUSU LİNK

Ayrıca bu tür konularda altyapınızı sistem üzerinden sorgulamanız da sorunun çözümünde faydalı olacaktır. Altyapının nasıl sorgulanacağı, altyapı sorgu sitelerinin nasıl kullanılacağı, altyapı

sorgusunun ne olduğu ile alakalı rehber konumuza göz atabilirsiniz. 

ALTYAPI SORGUSU NASIL YAPILIR KONUSU LİNK

Eğer erişim türünüz FTTB/Eth veya FTTH ise:

 Bu erişim türlerinde klasik manada hat değerleri bulunmaz, ayrıca bu erişim türlerinde altyapının desteklediği hız da standarttır. Bu sebeple aşağıdaki rehber konumuza bakarak yeni konu

açmanızı tavsiye ederiz.

FTTB/Eth ve FTTH ALTYAPILARDA ERİŞİM VE HIZ SORUNLARI KONUSU LİNK

Daire ve bina içi kablolamada sorun yaşıyor olabilirsiniz, açacağınız konuda rehber olabilmesi için aşağıdaki konumuza ilgili linkw tıklayarak göz atabilirsiniz.

YAPISAL KABLOLAMA ve İÇ TESİSAT SORUNLARI REHBER KONU LİNKİ

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

===========

===========

MODEMLER

===========

Soru türleri ve anahtar kelimeler

-Hangi marka-model modemi tercih etmeliyim?

-Fiber altyapıda hangi modemi kullanmalıyım?

-Alacağım modem hangi özelliklere sahip olmalı?

Erişim türünüzü öğrenmek modem tercihinizde önemli bir rol oynar, erişim türünüzü öğrenebileceğiniz rehber konumuz aşağıdaki linke tıklayarak göz atabilirsiniz.

ERİŞİM TÜRÜ KONUSU LİNK

Modülasyonlar modem tercihinizde önemli bir rol oynar, modülasyonlar ile alakalı bilgilendirici rehber konumuza aşağıdaki linkte tıklayarak göz atabilirsiniz.

MODÜLASYONLAR REHBER KONUSU LİNK

Daire ve bina içi kablo tercihleri, ağınızdaki diğer cihazların port destekleri modem tercihinizde etkili olabilir. Aşağıdaki linkte tıklayarak ilgili rehber konumuza göz atabilirsiniz.

YAPISAL KABLOLAMA ve İÇ TESİSAT SORUNLARI REHBER KONU LİNKİ

WIFI teknolojisi modem tercihinizde etkili olabilir. WIFI teknolojileri ile alakalı rehber konumuza aşağıdaki linke tıklayarak göz atabilirsiniz.

WIFI TEKNOLOJİLERİ REHBER KONU LİNKİ

Bu rehber konular doğrultusunda açılmış bir konu örneği görüntülemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz. 

ÖRNEK KONU PDF

Hocam merhaba, sizin konunun içerğinde ilerledim biraz daha, yalnız ierik konusunda özellikle uydu ve modem bölümü için içerik desteğine ihtiyacımız var. Bu konuda ne yapabiliriz?

Ayrıca konu için tam 17 adet rehber konu açılması gerekiyor, elimizde bunlardan bir tanesi var (hat değerleri konusu) gerisini tek tek açmak mecburiyetindeyiz.

Bu arada @Jeolog. 'u da etiketleyeylim, ne düşünecekler acaba haberleşme bölümüne bu konunun adapte edilmesi hakkında.

@XpressMusic34

Hocam selamlar.

Öncelikle elinize sağlık. Çok detaylı olmuş, çok sevindim okurken. Oldukça iyi bir çalışma yapmışsınız tebrik ederim. Açılacak olan konularla ilgili yardıma ihtiyaç olması halinde söylemeniz yeterli, ben elimden geleni yapmayı isterim.

Selamlar hocam,

Çok teşekkürler, sizin katkılarınız sağolsun bu aşamalara getirebildik işi. Açıkcası destek şu hususlarda lazım:

Uyudu ve Modemler kısmında ne gibi probelmlere dair konuların açıldığını tam bilmiyorum, konuyu genişletebilmemiz için bu hususta destek lazım ayrıca bu iki alt bölüm için açılacak rehber ko9nularda da içerik konusunda destek verecek üyelere ihtiyacımız var.

İlgili bölümleri ziyaret edip en çok mesajı olan, destek sağlayan üyeleri tespit edelim mi hocam ne dersiniz?

Tabii ki hocam, çok faydalı olur.

Tamamdır hocam ben bir süre izleyeyim ilgili bölümleri.

ERİŞİM TÜRLERİ KONUSU

Ülkemizde çeşitli türlerde internet erişim altyapısı çeşidi bulunmaktadır. Bu erişim türlerinin bir kısmı fiberdir bir kısmı ise eski nesil fibersiz erişim sistemleridir. Erişim türünüzü bilmek olası yaşayacağınız sorunların çözümünde, servis sağlayıcı ve tarife veya ürün tercihlerinizde yardımcı olacaktır. Konumuzda ülkemizde kullanılan erişim türlerini öncelikle altyapı sahibi şirketler temelinde ele almaktayız.

Konumuzda sırasıyla:

-Türk Telekom

-Turkcell

-Vodafone

-Turksat

-TurkNet

-Yerel WISP'ler

İşletmecilerinin altyapıları anlatılacaktır.

==================

==================

Konu Haritası

1)Türk Telekom Altyapı Erişim Türleri

1.1)Fiber Erişim Türleri

1.1.1)FTTC (Saha Dolabına Kadar Fiber)

1.1.2)FTTB/DSL (Binaya Kadar Fiber/DSL)

1.1.3)FTTB/Eth (Binaya Kadar Fiber/Eth)

1.1.4)FTTH (Daireye Kadar Fiber)

1.2)Fiber Erişim Altyapısında Kullanılan Diğer Ekipmanlar ve Kabinler

1.2.1)OFTK (Outdoor Fiber Toplama Kabini)

1.2.2)IFTK (Indoor Fiber Toplama Kabini)

1.2.3)OFSD (Outdoor Fiber Saha Dolabı)

1.2.4)Fiber Ek Kutusu

1.3)Eski Nesil Erişim Sistemleri

2)Turkcell Altyapı Erişim Türleri

2.1)Fiber Erişim Türleri

2.1.1)FTTB (Binaya Kadar Fiber)

2.1.2)FTTH (Daireye Kadar Fiber)

2.2)Fiber Erişim Altyapısında Kullanılan Diğer Ekipmanlar ve Kabinler

2.2.1)OFSD (Outdoor Fiber Saha Dolabı)

2.2.2)Fiber Ek Kutusu

3)Vodafone Altyapı Erişim Türleri

3.1)Fiber Erişim Türleri

3.1.1)FTTH (Daireye Kadar Fiber)

3.2)Fiber Erişim Altyapısında Kullanılan Diğer Ekipmanlar ve Kabinler

3.2.1)OFSD (Outdoor Fiber Saha Dolabı)

3.2.2)Fiber Ek Kutusu

4)Turksat Altyapı Erişim Türleri

4.1)Fiber Erişim Türleri

4.1.1)FTTC/HFC (Saha Dolabına Kadar Fiber)

4.1.2)FTTB (Binaya Kadar Fiber)

4.1.3)RFoG (Binaya Kadar Fiber)

4.1.4)FTTH (Daireye Kadar Fiber)

4.2)Fiber Erişim Altyapısında Kullanılan Diğer Ekipmanlar ve Kabinler

4.2.1)Fiber Ek Kutusu

5)TurkNet Altyapı Erişim Türleri

5.1)Fiber Erişim Türleri

5.1.1)FTTH (Daireye Kadar Fiber)

5.2)Fiber Erişim Altyapısında Kullanılan Diğer Ekipmanlar ve Kabinler

5.2.1)Fiber Ek Kutusu

6)Yerel WISP Altyapıları Erişim Türleri

6.1)Kablosuz Erişim Türleri

6.1.1)WIFI/RL

7)Erişim Sistemlerinde Kullanılan Kablolar

7.1)Fiber Kablolar

7.1.1)Yer Altı Fiber Kablo

7.1.2)Havai Fiber Kablo

7.1.3)OBK Fiber Kablo

7.2)Bakır Kablolar

7.2.1)KPD-AP Kablo

7.2.2)PD-AP Kablo

7.2.3)KPD-AP-A Kablo

7.2.4)PD-AP-A Kablo

7.2.5)KPD-PAP PD-PAP Kablo

7.2.6)KPD-P-A PD-P-A Kablo

7.2.7)KPD-HAH Kablo

7.2.8)KPDF-AP Kablo

7.2.9)PDF-AP Kablo

7.2.10)KPDF-AP-A Kablo

7.2.11)PDF-AP-A Kablo

7.2.12)KPDF-PAP PDF-PAP Kablo

7.2.13)KPDF-PABF Kablo

7.2.14)KPDF-PAbP PDF-PAbP Kablo

7.2.15)Dış Tesisat Teli

7.2.16)Askı Telli Dı Tesisat Teli

7.3)Koaksiyel Kablolar

7.3.1)RG-6/U-4 Kablo

7.3.2)RG-6/U-4 Trishield Kablo

7.3.3)RG-6/U-6 Ksblo

7.3.4)RG-6/U-6 Trishield Kablo

7.4)Ethernet Kabloları

7.4.1)Cat5e U/UTP Kablo

7.4.2)Cat5e U/UTP LSOH Kablo

7.4.3)Cat5e F/UTP PVC Kablo

7.4.4)Cat5e S/UTP Kablo

7.4.5)Cat5e SF/UTP Kablo

7.4.6)Cat6 U/UTP Kablo

7.4.7)Cat6 F/UTP Kablo

7.4.8)Cat6 S/UTP Kablo

7.4.9)Cat6 SF/UTP Kablo

==================

==================

Türk Telekom Altyapısı Erişim Türleri

FİBER ERİŞİM TÜRLERİ

FTTC (Saha Dolabına Kadar Fiber): Türk Telekom'un oldukça yaygın kullandığı bir fiber erişim altyapısı türüdür. Bu sistemde fiber kablolar sokaklarda bulunan fiber kabinlere kadar gider, fiber kabinlerden ise binalardaki bina ankastresine kadar lokal bakır kablolar gider. Bina ankastresinden ise binanızda halihazırda kurulu olan bakır kablolar dairelere kadar gider. FTTC erişimi Türk Telekom'da Tip serisi fiber kabinlerce sağlanır (Tip1, Tip3, Tip5, Tip7, Tip9, Tip15, Tip23, Tip6 Pizzabox).Modülasyon olarak ağırlıklı olarak VDSL2 17a modülasyonu kullanılır, 17a modülasyonu ile kablo mesafesi ve fiziksel şartlara bağlı olarak 100Mbps hız alınabilir. Bunun haricinde nadir de olsa VDSL2 35a modülasyonu kullanılmaktadır, 35a modülasyonu ile kablo mesafesi ve fiziksel şartlara bağlı olarak 300Mbps hız alınabilir. Bunların haricinde şuan için ülkemizde ticari olarak kullanılmıyor olsa da Gbps seviye hızlar verebilen G.fast ve GigaDSL modülasyonları mevcuttur. Ayrıca FTTC altyapı üzerinden ADSL2+ erişimi de alabilmek mümkündür. Abone tarafında VDSL2/ADSL2+/ADSL Modem bulunur.

Tip1 Fiber Kabin

Tip3 Fiber Kabin

Tip5 Fiber Kabin

Tip7 Fiber Kabin

Tip9 Fiber Kabin

Tip15 Fiber Kabin

Tip23 Fiber Kabin

Tip6 Pizzabox

FTTB/DSL (Binaya Kadar Fiber/DSL): Bu sistemde fiber kablolar binalarda bulunan fiber kabinlere kadar gider, fiber kabinlerden dairelere ve başka binalara bağlantı sağlanıyorsa o binaların ankastresinde kadar bakır kablolar gider. Ankastreden dairelere ise binada halihazırda kurulu olan bakır kablolar dairelere kadar gider. FTTB/DSL erişimi Türk Telekom'da Tip serisi fiber kabinlerce sağlanır (Tip11, Tip19, Tip21). Modülasyon olarak VDSL2 17a kullanılır, 17a modülasyonu ile kablo mesafesi ve fiziksel şartlara bağlı olarak 100Mbps hız alınabilir. Bunların haricinde şuan için ülkemizde ticari olarak kullanılmıyor olsa da Gbps seviye hızlar verebilen G.fast ve GigaDSL modülasyonları mevcuttur. Ayrıca FTTB/DSL altyapı üzerinden ADSL2+ erişimi de alabilmek mümkündür. Abone tarafında VDSL2/ADSL2+/ADSL Modem bulunur.

Tip11 Fiber Kabin

Tip19 Fiber Kabin

Tip21 Fiber Kabin

FTTB/Eth (Binaya Kadar Fiber/Eth): Bu sistemde fiber kablolar binalarda bulunan fiber kabinlere kadar gider, fiber kabinlerden dairelere CAT5/6 Ethernet kablosu gider. FTTB/Eth erişimi Türk Telekom'da Tip serisi kabinlerden ve MDU/KTA cihazlarından sağlanır (Tip21). Modülasyon olarak E-WAN kullanılır. 1Gbps hız alınabilir. Abone tarafında Router bulunur.

Tip21 Fiber Kabin

MDU

Router

FTTH (Daireye Kadar Fiber): En gelişmiş fiber erişim türüdür. Bu sistemde fiber kablolar binadaki FTTH ek kabinine kadar gelir, fiber ek kabininden dairelere OBK bina içi fiber kablolar gider. 2.5G modülasyonuyla 2.5Gbps, 10G modülasyonuyla 10Gbps, Nokia PON modülasyonuyla 50Gbps hız alabilmek mümkündür. Abone tarafında ONT ve Router bulunur. OBK fiber kablo ONT üzerinde sonlandırılır, ONT'den Router'a E-WAN modülasyonuyla iletim yapılır, ONT ile Router arasındaki bağlantı CAT6 kablo ile sağlanır.

FTTH Ek Kabini

ONT

Router

FİBER ERİŞİM ALTYAPISINDA KULLANILAN DİĞER ELEMANLAR ve KABİNLER

Bu kısımda anlatılan elemanlar ve kabinler doğrudan son kullanıcıya hizmet sunmaz, son kullanıcıya hizmet veren ve santral tarafında bulunan cihazlar arasında köprü vazifesi görürler.

OFTK (Outdoor Fiber Toplama Kabini): Bu kabin fiber kabinlere giden fiberlerin toplandığı, santralden gelen fiberlere bağlantısının yapıldığı, fiber kabinleri besleyen aktif bir kabindir. Genellikle FTTB/DSL kurulumların yapıldığı sahalarda görülür. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

OFTK

IFTK (Indoor Fiber Toplama Kabini): Bu kabin fiber kabinlere giden fiberlerin toplandığı, santralden gelen fiberlere bağlantısının yapıldığı, fiber kabinleri besleyen aktif bir kabindir. Genellikle FTTB/DSL kurulumların yapıldığı sahalarda görülür. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

IFTK

OFSD (Outdoor Fiber Saha Dolabı): Bu kabin binalara giden fiberlerin toplandığı, santralden gelen fiberlerle bağlantısının yapıldığı pasif bir kabindir. Genellikle FTTH kurulumlarının yapıldığı sahalarda görülür. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

OFSD

Fiber Ek Kutusu: Bu eleman genellikle erişim altyapısında kullanılan fiber kabloları birbirine bağlama ve çoğaltma işlevini görür. Genellikle yer altındaki menhol ve ek odalarında bulunur ancak özellikle kırsalda emprenyeli direklerde de görülebilir. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

Fiber Ek Kutusu

ESKİ NESİL ERİŞİM SİSTEMLERİ

Eski nesil erişim şebekeleri santralden saha dolabına kadar bakır kablonun kullanıldığı, abone ile saha dolabı arasında da yine bakır kablonun kullanıldığı pasif sistemlerdir. Bu sistemde sunulabilecek modülasyonlar tamamen santraldeki DSLAM'ın donanımına ve fiziki şartlara bağlıdır. Eski nesil erişim sistemlerinde fiber kullanılmaz.

Eski Nesil Saha Dolabı

Eski Nesil Duvar Tipi Saha Dolabı

[Color=#164094][b]Turkcell[/b][/color] [b]Altyapısı Erişim Türleri[/b]

FİBER ERİŞİM TÜRLERİ

FTTB (Binaya Kadar Fiber): Bu sistemde fiber kablolar binalarda bulunan fiber kabinlere kadar gider, fiber kabinlerden dairelere CAT5/6 Ethernet kablosu gider. FTTB erişimi Turkcell'de MDU/KTA cihazlarından sağlanır. Modülasyon olarak E-WAN kullanılır. 1Gbps hız alınabilir. Abone tarafında Router bulunur.

MDU

Router

FTTH (Daireye Kadar Fiber): En gelişmiş fiber erişim türüdür. Bu sistemde fiber kablolar binadaki FTTH ek kabinine kadar gelir, fiber ek kabininden dairelere OBK bina içi fiber kablolar gider. 2.5G modülasyonuyla 2.5Gbps, 10G modülasyonuyla 10Gbps, Nokia PON modülasyonuyla 50Gbps hız alabilmek mümkündür. Abone tarafında ONT ve Router bulunur. OBK fiber kablo ONT üzerinde sonlandırılır, ONT'den Router'a E-WAN modülasyonuyla iletim yapılır, ONT ile Router arasındaki bağlantı CAT6 kablo ile sağlanır.

FTTH Ek Kutusu

ONT

Router

FİBER ERİŞİM ALTYAPISINDA KULLANILAN DİĞER ELEMANLAR ve KABİNLER

Bu kısımda anlatılan elemanlar ve kabinler doğrudan son kullanıcıya hizmet sunmaz, son kullanıcıya hizmet veren ve santral tarafında bulunan cihazlar arasında köprü vazifesi görürler.

OFSD (Outdoor Fiber Saha Dolabı): Bu kabin binalara giden fiberlerin toplandığı, santralden gelen fiberlerle bağlantısının yapıldığı pasif bir kabindir. Genellikle FTTH kurulumlarının yapıldığı sahalarda görülür. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

OFSD

Fiber Ek Kutusu: Bu eleman genellikle erişim altyapısında kullanılan fiber kabloları birbirine bağlama ve çoğaltma işlevini görür. Genellikle yer altındaki menhol ve ek odalarında bulunur ancak özellikle kırsalda emprenyeli direklerde de görülebilir. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

Fiber Ek Kutusu

[Color=#FF0000][b]Vodafone[/b][/color] [b]Altyapısı Erişim Türleri[/b]

FİBER ERİŞİM TÜRLERİ

FTTH (Daireye Kadar Fiber): En gelişmiş fiber erişim türüdür. Bu sistemde fiber kablolar binadaki FTTH ek kabinine kadar gelir, fiber ek kabininden dairelere OBK bina içi fiber kablolar gider. 2.5G modülasyonuyla 2.5Gbps, 10G modülasyonuyla 10Gbps, Nokia PON modülasyonuyla 50Gbps hız alabilmek mümkündür. Abone tarafında ONT ve Router bulunur. OBK fiber kablo ONT üzerinde sonlandırılır, ONT'den Router'a E-WAN modülasyonuyla iletim yapılır, ONT ile Router arasındaki bağlantı CAT6 kablo ile sağlanır. Ayrıca Vodafone'da ONT+Router vazifesini tek cihazda gören cihazlar da görülebilir.

FTTH Ek Kutusu

ONT

Router

ONT+Router

FİBER ERİŞİM ALTYAPISINDA KULLANILAN DİĞER ELEMANLAR ve KABİNLER

Bu kısımda anlatılan elemanlar ve kabinler doğrudan son kullanıcıya hizmet sunmaz, son kullanıcıya hizmet veren ve santral tarafında bulunan cihazlar arasında köprü vazifesi görürler.

OFSD (Outdoor Fiber Saha Dolabı): Bu kabin binalara giden fiberlerin toplandığı, santralden gelen fiberlerle bağlantısının yapıldığı pasif bir kabindir. Genellikle FTTH kurulumlarının yapıldığı sahalarda görülür. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

OFSD

Fiber Ek Kutusu: Bu eleman genellikle erişim altyapısında kullanılan fiber kabloları birbirine bağlama ve çoğaltma işlevini görür. Genellikle yer altındaki menhol ve ek odalarında bulunur ancak özellikle kırsalda emprenyeli direklerde de görülebilir. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

Fiber Ek Kutusu

[Color=#8C8888][b]Turksat[/b][/color] [b]Altyapısı Erişim Türleri[/b]

FİBER ERİŞİM TÜRLERİ

FTTC/HFC (Saha Dolabına Kadar Fiber): Bu sistemde fiber sokaklardaki HFC kabinlerine kadar gelir. HFC kabinlerden binalara koaksiyel kablo gider. Binada Bina Dağıtım Kutusu (BDK) veya Amfi bulunur. BDK/Amfi'den dairelere koaksiyel kablo gider. Ayırca sokaklarda da ufak amfi dolapları da görülebilir. Ülkemizde şuan Docsis 3.0 modülasyonu kullanılmaktadır. Docsis 3.0 ile 1Gbps hıza erişilebilir. Ayırca ülkemizde şuan için kullanılmasa da Docsis 3.1 ve Docsis 4.0 modülasyonlarıyla 10Gbps hıza ulaşılabilmektedir. Abone tarafında modem bulunur.

HFC Kabin

T75 Fiber Kabin

Amfi Kabini

BDK

FTTB (Binaya Kadar Fiber): Bu sistemde fiber binadaki fiber kabine kadar gelir. Fiber kabinden dairelere koaksiyel kablo gider. Genellikle fiber dönüşüm yapılmış sahalarda kullanılır. Ülkemizde şuan Docsis 3.0 modülasyonu kullanılmaktadır. Docsis 3.0 ile 1Gbps hıza erişilebilir. Ayırca ülkemizde şuan için kullanılmasa da Docsis 3.1 ve Docsis 4.0 modülasyonlarıyla 10Gbps hıza ulaşılabilmektedir. Abone tarafında modem bulunur.

FTTB Kabin

RFoG (Binaya Kadar Fiber): Bu sistemde fiber binadaki RFoG kabine kadar gelir. RFoG kabinden dairelere koaksiyel kablo gider. Genellikle yeni şebeke tesisi yapılan sahalarda kullanılır. Ülkemizde şuan Docsis 3.0 modülasyonu kullanılmaktadır. Docsis 3.0 ile 1Gbps hıza erişilebilir. Ayırca ülkemizde şuan için kullanılmasa da Docsis 3.1 ve Docsis 4.0 modülasyonlarıyla 10Gbps hıza ulaşılabilmektedir. Abone tarafında modem bulunur.

RFoG Kabin

FTTH (Daireye Kadar Fiber): En gelişmiş fiber erişim türüdür. Bu sistemde fiber kablolar binadaki FTTH ek kabinine kadar gelir, fiber ek kabininden dairelere OBK bina içi fiber kablolar gider. 2.5G modülasyonuyla 2.5Gbps, 10G modülasyonuyla 10Gbps, Nokia PON modülasyonuyla 50Gbps hız alabilmek mümkündür. Abone tarafında ONT ve Router bulunur. OBK fiber kablo ONT üzerinde sonlandırılır, ONT'den Router'a E-WAN modülasyonuyla iletim yapılır, ONT ile Router arasındaki bağlantı CAT6 kablo ile sağlanır.

FTTH Ek Kutusu

ONT

Router

FİBER ERİŞİM ALTYAPISINDA KULLANILAN DİĞER EKİPMANLAR ve KABİNLER

Bu kısımda anlatılan elemanlar ve kabinler doğrudan son kullanıcıya hizmet sunmaz, son kullanıcıya hizmet veren ve santral tarafında bulunan cihazlar arasında köprü vazifesi görürler.

Fiber Ek Kutusu: Bu eleman genellikle erişim altyapısında kullanılan fiber kabloları birbirine bağlama ve çoğaltma işlevini görür. Genellikle yer altındaki menhol ve ek odalarında bulunur ancak özellikle kırsalda emprenyeli direklerde de görülebilir. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

Fiber Ek Kutusu

[Color=#FA5E3C][b]TurkNet[/b][/color] [b]Altyapısı Erişim Türleri[/b]

FİBER ERİŞİM TÜRLERİ

FTTH (Daireye Kadar Fiber): En gelişmiş fiber erişim türüdür. Bu sistemde fiber kablolar binadaki FTTH ek kabinine kadar gelir, fiber ek kabininden dairelere OBK bina içi fiber kablolar gider. 2.5G modülasyonuyla 2.5Gbps, 10G modülasyonuyla 10Gbps, Nokia PON modülasyonuyla 50Gbps hız alabilmek mümkündür. Abone tarafında ONT ve Router bulunur. OBK fiber kablo ONT üzerinde sonlandırılır, ONT'den Router'a E-WAN modülasyonuyla iletim yapılır, ONT ile Router arasındaki bağlantı CAT6 kablo ile sağlanır.

FTTH Ek Kutusu

ONT

Router

FİBER ERİŞİM ALTYAPISINDA KULLANILAN DİĞER EKİPMANLAR ve KABİNLER

Bu kısımda anlatılan elemanlar ve kabinler doğrudan son kullanıcıya hizmet sunmaz, son kullanıcıya hizmet veren ve santral tarafında bulunan cihazlar arasında köprü vazifesi görürler.

Fiber Ek Kutusu: Bu eleman genellikle erişim altyapısında kullanılan fiber kabloları birbirine bağlama ve çoğaltma işlevini görür. Genellikle yer altındaki menhol ve ek odalarında bulunur ancak özellikle kırsalda emprenyeli direklerde de görülebilir. Son kullanıcıya hizmet sunmaz.

Fiber Ek Kutusu

[b]Yerel WISP Altyapıları Erişim Türleri[/b]

KABLOSUZ ERİŞİM TÜRLERİ

WIFI/RL: Bu sistemde hizmet verilecek binanın çatısına WIFI veya Radyolink antenleri yerleştirilir. Antenlerden CAT5/6 kablo ile bağlantı kurulan bir switch konulur. Switch'ten dairelere CAt5/6 kablo gider. Abone tarafında Router bulunur. Alınabilecek hız WISP operatörünün kullandığı cihazlar ve fiziksel şartlara göre değişkenlik gösterir.

WIFI Anten

R/L Anten

Switch

Router

[b]Erişim Sistemlerinde Kullanılan Kablolar[/b]

FİBER KABLOLAR

{b]Yer Altı Fiber Kablo:[/b] Fiber erişim altyapısında kullanılır, genelde yer altında ve binalara, fiber kabinlere girişte kullanılır. Çeşitli çekirdek (lif) sayısına sahip modelleri bulunur.

YER ALTI FİBER KABLO

[b]Havai Fiber Kablo:[/b] Fiber erişim altyapısında kullanılır, genelde yer üstüne/direklerde, binlara girşite kullanılır. Çeşitli çekirdek (lif) sayısına sahip modelleri bulunur.

HAVAİ FİBER KABLO

[b]OBK Fiber Ksblo:[/b] FTTH kurulumlarda kullanılır. FTTH kutusu ile daire arasındaki bağlantıyı sağlayan fiber kablodur.

OBK Fiber Kablo

BAKIR KABLOLAR

[b]KPD-AP Kablo:[/b] Erişim altyapılarında lokal veya prensibal olarak kullanılabilen iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişen yer altı bakır kablodur.

KPD-AP KABLO

[b]PD-AP Kablo:[/b] Erişim altyapılarında lokal veya prensibal olarak kullanılabilen iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişen yer altı bakır kablodur.

PD-AP KABLO

[b]KPD-AP-A Kablo:[/b] Erişim şebekesinde lokal veya prensibal olarak havai kullanılabilen askı telli, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişen bakır kablodur.

KPD-AP-A KABLO

[b]PD-AP-A Kablo:[/b] Erişim şebekesinde lokal veya prensibal olarak havai kullanılabilen askı telli, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişen bakır kablodur.

PD-AP-A KABLO

[b]KPD-PAP PD-PAP Kablo:[/b] Erişim şebekesinde prensibal olarak kullanılabilen, boru veya kanal gerektirmeksizin yer altına gömülebilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişen yer altı bakır kablodur.

KPD-PAP PD-PAP KABLO

[b]KPD-P-A PD-P-A Kablo:[/b] Lokal olarak kullanılabilen, iletken çapı 0.5mm ile 0.9mm arasında değişen askı telli havai bakır kablodur.

KPD-P-A PD-P-A

[b]KPD-HAH Kablo:[/b] Prensibal ya da lokal olarak kullanılabilen, boru veya kanal gerektirmeksizin doğrudan yeraltına gömülebilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişebilen, yapısal kablolamada da kullanılabilen bakır kablodur.

KPD-HAH KABLO

[b]KPDF-AP Kablo:[/b] Prensibal veya lokal olarak kullanılabilen, boru veya kanal gerektirmeksizin doğrudan yer altına gömülebilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişebilen bakır yer altı kablosudur.

KPDF-AP KABLO

[b]PDF-AP Kablo:[/b] Prensibal veya lokal olarak kullanılabilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişebilen yer altı bakır kablosudur.

PDF-AP KABLO

[b]KPDF-AP-A Kablo:[/b] Prensibal veya lokal olarak kullanılabilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişebilen, askı telli havai bakır kablodur.

KPDF-AP-A KABLO

[b]PDF-AP-A Kablo:[/b] Prensibal veya lokal olarak kullanılabilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişebilen, askı telli havai bakır kablodur.

PDF-AP-A KABLO

[b]KPDF-PAP PDF-PAP Kablo:[/b] Prensibal olarak kullanılabilen, boru veya kanal gerektirmeksizin doğrudan yer altına gömülebilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişebilen yer altı bakır kablodur.

KPDF-PAP PDF-PAP KABLO

[b]KPDP-PABF Kablo:[/b] Prensibal veya lokal olarak kullanılabilen, boru veya kanal gerektirmeksizin doğrudan yer altına gömülebilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9mm arasında değişebilen, yer altı bakır kablodur.

KPDF-PABF KABLO

[b]KPDF-PAbP PD-PAbP Kablo:[/b] Prensibal ya da lokal olarak kullanılabilen, boru veya kanal gerektirmeksizin yer altına gömülebilen, iletken çapı 0.4mm ile 0.9m arasında değişebilen yer altı bakır kablodur.

KPDF-PAbP PD-PAbP KABLO

[b]Dış Tesisat Teli:[/b] Ankastre ile abone arasında kullanılabilen kablodur.

DIŞ TESİSAT TELİ

[b]Askı Telli Dış Tesisat Teli:[/b] Ankastre ile abone arasında kullanılan, askı telli havai kablodur.

ASKI TELLİ DIŞ TESİSAT TELİ

[b]KOAKSİYEL KABLOLAR[/b]

[b]RG-6/U-4 Kablo:[/b] Turksat kablo altyapısında BDK (Bina Dağıtım Kutusu) ile abone arasında kullanılan anten kablosudur.

RG-6/U-4 KABLO

[b]RG-6/U-4 Trishield Kablo:[/b] Turksat kablo altyapısında Kullanılan ekstra ekranlanmış, BDK (Bina Dağıtım Kutusu) ile abone arasında kullanılan anten kablosudur.

RG-6/U-4 Trishield Kablo

[b]RG-6/U-6 Kablo:[/b] Turksat kablo altyapısında Kullanılan, BDK (Bina Dağıtım Kutusu) ile abone arasında kullanılan anten kablosudur.

RG-6/U-6 KABLO

[b]RG-6/U-6 Trishield Kablo:[/b] Turksat kablo altyapısında Kullanılan, BDK (Bina Dağıtım Kutusu) ile abone arasında kullanılan anten kablosudur.

RG-6/U-6 Trishield Kablo

ETHERNET KABLOLARI

[b]Cat5e U/UTP Kablo:[/b] FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan ethernet kablosudur. 1Gbps hız taşıyabilir. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat5e U/UTP KABLO

[b]Cat5e U/UTP LSOH Kablo:[/b] FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan, dış kaplamasında halojen içermeyen ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat5e U/UTP LSOH KABLO

[b]Cat5e F/UTP PVC Kablo[/b]: FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan, ekranlanmış ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat5e F/UTP PVC KABLO

[b]Cat5e S/UTP Kablo:[/b] FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan, kalaylı bakır örgülü iç kılıfa sahip ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat5e S/UTP KABLO

[b]Cat5e SF/UTP Kablo:[/b]  FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan, kalaylı bakır örgülü iç kılıfa sahip, ekranlanmış ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat5e SF/UTP KABLO

[b]Cat6 U/UTP Kablo:[/b] FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat6 U/UTP KABLO

[b]Cat6 F/UTP Kablo:[/b] FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan, ekranlanmış ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat6 F/UTP KABLO

[b]Cat6 S/UTP Kablo:[/b] FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan, kalaylı bakır örgülü iç kılıfa sahip ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat6 S/UTP KABLO

[b]Cat6 SF/UTP Kablo:[/b]FTTB/Eth sistemlerde fiber kabin ile daire arasında kullanılan, kalaylı bakır örgülü iç kılıfa sahip, ekranlanmış ethernet kablosudur. FTTB/DSL ve FTTC sistemlerde bina ankastresi ile daire arasında da kullanılabilir.

Cat6 SF/UTP KABLO

Merhaba, forumda üzerinde çalıştığımız konuların içeriklerini hazırlamak ve üzerinde çalışmak için, eh biraz da ıssız olsun diye , bu konuyu açtım, burada inşallah bir çok konun taslağı ve içeriği hazırlanacak. Özellikle haberleşme bölümü için bazı değişikler üzerinde uğralıyoruz inşallah çabalarımza değer, güzel bir netice ortaya çıkar. Eğer meraklı iseniz bölümümüze sizi de bekleriz.

FİBER HOMEPASS - FİBER ABONE ORANI || Türk Telekom NEREDE YANLIŞ YAPIYOR ?

Yazıya geçmeden önce yazıda geçen söz konusu kavram ve terimlere aşina olmayanlar için bu ufak kısma bakmak faydalı olacaktır.

-Modülasyon: Telekomünikasyon altyapılarında iletilecek sinyalin işlenme türüdür. Çeşitli modülasyonlar çeşitli özelliklere sahiptir ve çeşitli performanslar gösterirler.

-Fiber Erişim Altyapısı: Telekomünikasyon altyapılarında fiber internet hizmeti verilebilmesi için gerekli olan altyapı türlerini ifade eder.

-Fiber Homepass: Fiber erişim sistemlerine bağlı hane sayısını, daha basit bir tabirle fiber internet kullanabilecek olan hane sayısını ifade eder.

-Penetrasyon: Hanehalkı veya hane bazlı olarak hesaplanabilen yaygınlık oranı verisidir. Örneğin Türkiye'de hane halkı bazlı sabit internet penetrasyonu %64'tür yani ülkemizdeki her hanede ortalama 3,4 kişi yaşadığı varsayılırsa sabit internet kullanan hanelerin tüm hanelere oranı %64'tür.

-Bina ankastresi: Sokaktan gelen bakır telefon kablolarının bina içerisindeki bakır telefon kablolarıyla birleştirildiği, genellikle bina girişlerinde bulunan telekomünikasyon altyapısı teçhizatıdır.

-Saha Dolabı: Telekomünikasyon altyapılarında bölgelere hizmet veren, içlerinde istenilen hizmetlerin sunulmasını sağlayacak teçhizatların bulunduğu genellikle sokaklarda bulunan dolapları ifade eder.

-Lokal Hat: Telekomünikasyon altyapılarında saha dolapları ile binalar arasında irtibatı sağlayan hatları ifade eder.

-Enterferans: İnternet hizmetinin iletildiği lokal hatlar üzerinde kullanım yoğunluğuna bağlı olarak değişebilen ve sinyal kalitesini ve şebeke performansını olumsuz etkileyen fiziksel etkisi ifade eder.

Bu yazıda ele alacağım konuyu ve ele alma sebebini izah etmeden önce ülkemizde kullanılan fiber erişim sistemlerinden kısaca bahsetmek isterim. Ülkemizde kendi erişim altyapısında sahip olan 5 firma mevcut (Türk Telekom, Turkcell, Vodafone, Turksat, Vodafone). Bu firmaların her biri fiber erişim altyapılarında çeşitli türde altyapıları kullanmaktalar. Bu erişim türlerini başlıca sıralayacak olursak:

FTTC (Saha Dolabına Kadar Fiber): Bu sistemde fiber sokaklarda bulunan fiber kabine kadar gelir. Fiber kabinden binalara bakır veya koaksiyel kablo gider. Kullanılan modülasyon türüne göre 1Gbps'e kadar hız alınabilir. Genellikle kullanılan 17a modülasyonuyla hattın fiziksel durumuna göre 100 metre civarına kadar 100Mbps alınabilir. 30a modülasyonuyla 250Mbps, 35a/b modülasyonuyla yaklaşık 500Mbps, G.fast ve GigaDSL modülasyonuyla ise 1Gbps hız alınabilir. Bu fiber erişim türünü ülkemizde Türk Telekom ve Turksat kullanmaktadır. Türk Telekom ağırlıkla 17a modülasyonunu kullanmaktadır. Turksat ise kablo altyapısı üzerinden Docsis 3.0 ve 3.1 modülasyonlarını kullanır bu modülasyonlarla 1Gbps hıza ulaşılabilir.

FTTB/DSL (Binaya Kadar Fiber): Bu sistemde fiber binalarda bulunan fiber kabine kadar gelir. Fiber kabinden dairelere bakır kablo gider. Kullanılan modülasyon türüne göre 1Gbps'e kadar hız alınabilir. Genellikle kullanılan 17a modülasyonuyla hattın fiziksel durumuna göre 100Mbps alınabilir. 30a modülasyonuyla 250Mbps, 35a/b modülasyonuyla yaklaşık 500Mbps, G.fast ve GigaDSL modülasyonuyla ise 1Gbps hız alınabilir. Bu fiber erişim türünü ülkemizde Türk Telekom kullanmaktadır. Türk Telekom ağırlıkla 17a modülasyonunu kullanmaktadır.

FTTB/RFoG (Binaya Kadar Fiber): Bu sistemde fiber binada bulunan fiber kabine kadar gelir. Fiber kabinden dairelere koaksiyel kablo gider. Kullanılan modülasyona göre 1Gbps'e kadar hız alınabilir. Docsis 3.0 ve 3.1 modülasyonu ile 1Gbps hız alınabilir. Bu fiber erişim türünü ülkemizde Turksat kullanmaktadır.

FTTB/Eth (Binaya Kadar Fiber): Bu sistemde fiber binada bulunan fiber kabine kadar gelir. Fiber kabinden dairelere Ethernet kablosu gider. E-WAN modülasyonu kullanılır. 1Gbps hız alınabilir. Bu fiber erişim türünü ülkemizde Türk Telekom ve Turkcell kullanmaktadır.

FTTH (Daireye Kadar Fiber): Bu sistemde fiber daireye kadar gelir. Kullanılan modülasyona göre 50Gbps'e kadar hız alınabilir. Bu fiber erişim türünü ülkemizde Türk Telekom, Turkcell, Vodafone, Turksat ve Turknet kullanmaktadır.

Bu fiber erişim türlerinden FTTC türünde binalarda herhangi bir fiziki değişim gerçekleşmez, binaya herhangi bir cihaz konulmaz. FTTB ve FTTH türlerinde ise binada ve dairede fiziki değişiklikler gerekmekte ve binaya/daireye cihazlar konulmaktadır.

Kısaca ülkemizde kullanılan fiber erişim altyapılarından bahsettik. Bu yazıda ele alacağımız konu Türk Telekom'un fiber ile eriştiği hane sayısını neden yeterince fiber internet abonesine dönüştüremediği ve bu durumunun olası çözümleri olacaktır.

Ülkemizde fiber homepass sayısı en yüksek olan telekom firması 25 Milyon hane ile Türk Telekom'dur. Diğer büyük oyuncu ise 3.5 milyon hane ile Turkcell'dir. Bu yazıda durumu açıklayabilmek için ağırlıkla Türk Telekom ile Turkcell arasında kıyaslama yapacağız. Türk Telekom'un 25 milyon haneye ulaşan fiber erişim altyapısının 18 milyonu FTTC, 7 milyonu ise FTTB/DSl, FTTB/Eth ve FTTH türündedir. Turkcell'in 3.5 milyon haneye ulaşan fiber erişim altyapısı FTTB/DSL ve FTTH türündedir. Bu noktada verileri anlamlı kılan ise fiber homepass sayılarına karşılık iki Servis Sağlayıcının elde ettikleri fiber internet aboneleridir. 3Ç'20 sonuçlarına göre Türk Telekom'un 25 milyon hane fiber homepass'ine karşılık 5.2 milyon fiber internet abonesi bulunmaktadır. Turkcell'in ise 3.5 milyon hane fiber homepass'îne karşılık yaklaşık 1.5 milyon fiber internet abonesi bulunmaktadır. İki Servis Sağlayıcının verilerini karşılaştırdığımızda gözümüze Turkcell'in fiber götürdüğü her hanenin neredeyse yarısını fiber internet abonesi yapabilmiş olmasına karşılık, Türk Telekom'un fiber götürdüğü her hanenin neredeyse yalnızca %20'sini fiber internet abonesi yapabildiği gerçeği çarpıyor. Türk Telekom'un bu dezavantajlı görünümünde penetrasyonun da etkisi olduğu aşikar olsa da penetrasyonun genel görünümde ciddi bir değişim etkisi oluşturacağını düşünmüyorum. Peki bu durumun olası sebepleri ve olası çözümleri nelerdir? Bunları inceleyelim.

Yukarıda FTTC erişim türünde binada ve dairede hangi bir fiziksel değişiklik yapılmadığını belirtmiştik. Ben bu noktada Türk Telekom'u, sunduğu hizmetleri ve fiber altyapısını tanıtma ve pazarlama konusunda oldukça geride ve isteksiz görmekteyim. Türk Telekom'un yukarıda da belirtilmiş olduğu üzere fiber homepass'inin 18 milyonu FTTC erişim türündedir. Yani 18 milyon hanenin ve bunların bulundukları binalarda, söz konusu bölgede fiber internet altyapısı bulunduğu belirtebilecek herhangi bir cihaz veya kurulum bulunmamaktadır. Türk Telekom tarafından da bu binalara genellikle herhangi bir tanıtıcı broşür ve afiş konulmamaktadır. Ben bu etkenin söz konusu problemin en büyük sebebi olarak görmekteyim. Halbuki FTTC sahalarında bulunan binalara tanıtıcı broşür veya afişler yerleştirilir, bina ankastreleri daha şık ve teknolojik görünüme sahip olanlarla değiştirilir ise müşterilerin ve potansiyel müşterilerin Türk Telekom'un bölgelerinde fber internet altyapısı sunuyor olduğunu öğreneceklerini ve bu durumunun söz konusu problem üzerinde ciddi derecede olumlu gelişmelere sebep olacağını tahmin etmekteyim. Nitekim 2010'lu senelerin başında Türk Telekom fiber internet altyapısı kurduğu bölgelerde kalan binalara, bölgelerinde fiber internet altyapısı bulunduğunu belirten ufak tanıtım afişleri bulundurmakta idi.

Yine bu hususta etkili olan diğer bir faktörün fiber internet altyapısı tesis edilen bölgelerde bulunan Türk Telekom müşterisi sabit internet abonelerinin giriş seviye olsa dahi fiber internet paketlerine geçişlerinin otomatik olarak yapılmayıp yalnızca müşterinin fiber paketlere geçiş talebi üzerine fiber internet paketlerine geçişlerinin yapılıyor olması olduğunu düşünüyorum. Elbette bu konuda yasal bir kısıtlama bulunuyor olabilir ancak mani bir durum yoksa değerlendirilmesinin oldukça faydalı olduğunu düşünüyorum. Şayet böyle bir uygulama yasal sebepler ile mümkün değil ise fiber internet altyapısını tesis edildiği sahalardaki müşterilerin Müşteri Hizmetlerince aranıp, bilgilendirilmesi de alternatif bir çözüm olabilir.

Söz konusu sorun üzerinde etkili olduğunu düşündüğüm başka bir etkenin ise teknik sebepler olduğunu düşünüyorum. Yukarıda fiber erişim altyapısı türlerinde de anlatıldığı gibi Türk Telekom'un ağırlıkla kullandığı FTTC ve FTTB/DSL erişim türleri 17a modülasyonu ile hattın fiziksel durumuna göre 100Mbps hız sunabilmektedir. Ancak gerekse lokal hatların kalitelerinin bölge bölge değişiyor olması gerekse de yüksek hızlı internet abone sayısı arttıkça lokal hatlar üzerinde artan enterferans etkisi sebebiyle bir çok hanede fiber erişim altyapısı bulunuyor olsa da yüksek hızlı internet taleplerinde performans sorunları yaşanıyor. Elbette fiber erişim sistemlerinin en büyük avantajlarından birisi olası taleplere karşı esneklik olsa da yatırım ve nakit akışı açısından konu değerlendirildiğinde uzun vadeli tahmin ve hedeflemelerin söz konusu esneklik gücünün kullanılabilmesinde zaman zaman engel oluşturabildiğine inanıyorum. Ancak bu konu doğrudan müşteri deneyimini etkilediğinden dolayı oldukça önemli görüyorum ayrıca bu sebeple bu durumun uzun vadede marka imajını da etkileyebileceğine inanıyorum.

Sonuç kısmına gelecek olursak elbette bu yazı bir mühendise danışarak ya da bizzat kendisine hazırlatılan ağır teknik içerikli ve konuyu teknik yönden ele alan bir yazı olarak hazırlanabilirdi. Ancak benim burada vurgulamak istediğim nokta asla teknik değil, tamamen stratejik çünkü bu sorunu ben ülkemizdeki telekomünikasyon sektörünün sağlam ve sıkı bir rekabete sahne olmasının önünde ciddi bir engel olarak görüyorum. Genellikle sektör ilgilileri ve takipçileri çoğunlukla hakim servis sağlayıcıyı rekabetin önünde görece engel ve eli kuvvetli olarak görürler ancak ben bu genel görüşün aksine olası çok dengeli bir rekabet ortamında pazara hakim oyuncu olan Türk Telekom'un en dezavantajlı ve haksız rekabete maruz kalacak oyuncu olacağına inanıyorum. Tabii ki bu konuda Türk Telekom'un yaşayacağı olası sorunlara odaklanmak bir marka hayranlığından kaynaklanmıyor. Günümüzde ve yakın geçmişte de gündem halinde olan telekomünikasyon sektöründe fiber altyapıda aktif ve pasif paylaşım ve ortaklık modellerinin sağlıklı olarak planlanması, hayata geçirilmesi gerektiğini ve neticede sağlıklı ve tüm oyuncuların çıkarlarının korunduğu bir tablo oluşturulması gerektiğine olan inancımdan kaynaklanıyor. Ben bu konu göz ardı edilerek atılacak adımların ileriki süreçte sektörün daha dengesiz ve adil olmaktan uzak bir hale sevk edeceğine inanıyorum.

HAT DEĞERLERİ KONUSU

Bu konu internet ve internet temelli servislerde hız ve şebeke performansı sorunu yaşayanlara, hatlarının mevcut durumununu kontrol etmek isteyenlere rehber olması amacıyla oluşturulmuştur. Konumuzda başlıca Türk Telekom xDSL ve Turksat Docsis modülasyonlarına ilişkin hat değerlerinin yorumlanması anlatılacaktır bu yüzden kontrol edeceğimiz hat değerleri Türk Telekom altyapısında ADSL, FTTC, FTTB/DSL erişim sistemlerinde, Turksat'ta ise FTTC, FTTB ve RFoG erişim sistemleri ile erişim sağlanan bağlantılarda bulunur. Erişim sisteminizi nasıl öğrenebileceğinizii anlatan rehber konuya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

ERİSİM SİSTEMLERİ KONUSU LİNK

Hat Değerlerine erişmek için öncelikle modem arayüzünden hat değerleri tablosunu bulmanız gerekmektedir. Modem arayüzüne nasıl erişebileceğinizi ve hat değerleri tablosunu nasıl görüntüleyebileceğinizi anlatan rehber konuya aşağıdan ulaşabilrsiniz.

HAT DEĞERLERİ NASIL GÖRÜNTÜLEBİR KONUSU LİNK

Türk Telekom Altyapısında Hat Değerleri Nasıl Yorumlanır?

Türk Telekom ADSL, FTTC ve FTTB/DSL altyapılarında ADSL ve VDSL modülasyonları kullanılır. ADSL/VDSL hat değerlerinde başlıca dikkate alacağımız değerler şunlardır (Aynı değeri ifade eden terimler değişebilmektedir. Bunlar taksim işareti ile ayrılarak gösterilmiştir):

-Actual Data Rate/Current Rate/Line Rate/Şuanki Hız/DSL Hızı

-Max Rate/Maksimum Oran/Ulaşılabilir Hız

-SNR Margin/SNR Marjı/SNR Sınırı/Gürültü Marjı/Gürültü Seviyesi

-Line Attenuation/Hat Zayıflaması

-Errors/CRC/Hatalar

-Hat Modu

Actual Data Rate/Current Rate/Line Rate/Şuanki Hız/DSL Hızı: Sistem tarafından hattınıza o an tanımlanmış hızı yani modeminize ulaşan hızı gösterir. Bu değer tarifenize, altyapınızın durumuna ve sinyal kalitesine göre değişkenlik gösterebilir.

Max Rate/Maksimum Oran/Ulaşılabilir Hız: Hattınızın ulaşabileceği en yüksek tahmini hızı gösterir. Bu değer altyapınızın durumuna ve sinyal kalitesine göre değişkenlik gösterir. Kesinliği olan bir değer değildir, hattınızın bu değerin üzerindeki hızlarda da sağlıklı bağlantı kurabilme ihtimali vardır.

SNR Margin/SNR Marjı/SNR Sınırı/Gürültü Marjı/Gürültü Seviyesi: Hat değerlerinde bakacağımız, hattın performasını birinci dereceden etkileyen değerdir. İnternet üzerindeki kaynaklarda SNR için verilen örnekler ve yorumlamalar günümüz için yetersiz ve eski kalmaktadır. SNR değeri aldığınız hız (bkz:Actual Data Rate) ile ters orantılıdır, aldığınız hız SNR değerini ADSL ve VDSL modülasyonları için ayrı ayrı yorumlamak daha sağlıklıdır. ADSL'de fibersiz sahalarda SNR değerinin mümkün mertebe 10db'nin fiberli sahalarda ise 8db'nin altına inmemesi hat performansı için önemlidir. VDSL'de ise SNR için 6db'nin altına düşmemesi istenir ancak temiz ve kaliteli hatlarda SNR 1-2db'lere kadar hattı sorunsuz çalıştırabilir.

Line Attenuation/Hat Zayıflaması: Hat değerlerinde bakacağımız, hattın performansını ikinci dereceden etkileyen değerdir. Zayıflama değeri ile aldığınız hız (bkz: Actual Data Rate) doğru orantılı olmakta birlikte SNR kadar kuvvetli bir ilişki içinde değildir. İnternet üzerindeki kaynaklarda Zayıflama değeri için verilen örnekler ve yorumlamalar günümüz için yetersiz ve eski kalmaktadır. Zayıflama değerini de ADSL ve VDSL için ayrı ayrı yorumlamak daha sağlıklıdır. ADSL hatlarda zayıflama değeri 20-25db'lere kadar çıkabilir, bu seviyenin üzerinde hat performansı oldukça düşüktür, alınabilir hızlar 4-5Mbps'lere kadar düşer. VDSL'de ise sağlıklı bir hatta 10-15db üzerine çıkması istenmez, yüksek hızlar için (100Mbps civarı) mümkün mertebe 7-8db'nin altında olmalıdır. Zayıflama değeri genellikle hat mesafesi ile ilişkilendirilse de hattın fiziksel durumu, hat üzerindeki enterferans (hat yoğunluğuna bağlı performans düşüren bir fiziksel olay) ve hat üzerindeki muhtemel hasarlar (pas, oksitlenme, kırılma gibi) Zayıflama değerini doğrudan etkiler.

Errors/CRC/Hatalar: Modeminize ulaşan veriler içerisindeki hatalı paket sayısını gösterir. Mümkün mertebe 4 haneli seviyelere ulaşması istenmez, bu değerin yüksekliği hattın istikrarsız çalıştığına işaret edebilir. Ancak bu değere bakılırken dikkat edilmesi gereken nokta hatta sinyal otururken yüksek sayıda hata oluşabileceğidir. Bu nedenle bu değer zaman içerisinde artıyor ise hattın istikrarsızlığına ve hattaki olası bir soruna işaret ediyor olabilir. Şayet bu değer zaman içerisinde artmıyor ya da çok az artıyor ise hatta olası bir sorun bulunmayabilir.

Hat Modu: Her modemde yer alan bir değer değildir. Bazı modemler bu değeri göstermektedir. Bu değer hat modunuzun fast mod mu yoksa interleaved mod mu olduğunu ifade eder. Fast modda hat düşük gecikme ile çalışır, bölyece başlangıç pingi (gecikmesi) 3-4ms'lere kadar düşebilir. Interleaved modda ise hat yüksek gecikme ile çalışır, hattın durumuna göre bu gecikme 7-8ms'lerden başlayıp 30-40ms'lere kadar yükselebilir. Hat istikrarı düşük, sık sık kopma yaşanan hatlarda fast mod önerilmez.

SAYE NEDİR? || ENDİŞELER ve BELİRSİZLİKLER

Bilgi Teknolojileri Kurulu'nun 31.12.2019 tarihli 2019/DK-SRD/338  Karar Numaralı kararıyla birlikte altyapı paylaşım-erişim modellerinden olan SAYE (Sanal Ayrıştırılmış Yerel Erişim) erişimi tartışılmaya başlamıştır. Bu yazıda SAYE'nin ne olduğunu, neler vadettiğini, olası belirsizlikleri ve endişeleri ele alacağız. SAYE'yi anlatmadan önce kısaca ülkemizde kullanılan sabit erişim şebeke mimarilerinden ve halihazırda yürürlükte olan paylaşım-erişim modellerinden bahsetmek faydalı olacaktır.

Ülkemizde sabit erişim şebekelerinde başlıca 5 farklı erişim altyapısı çeşidi kullanılmaktadır.

-Fibersiz Bakır Erişim: Fiber erişim altyapısının bulunmadığı, yalnızca ADSL ve santralin desteklediği diğer bakır şebeke modülasyonlarına ait hizmetlerin sunulabildiği erişim türdür. Özellikle son yıllardaki altapı çakışmalarıyla bu erişim türü neredeyse kalmamıştır.

-FTTC (Saha Dolabına Kadar Fiber): Fiber sokaklarda bulunan fiber kabinlere kadar gelir. Fiber kabinlerden binalara ve son kullanıcıya bakır kablo gider. Çeşitli modülasyonlarla 1GBps'e kadar hız alınabilir.

-FTTB (Binaya Kadar Fiber): Fiber binada bulunan fiber kabine kadar gelir. Dairelere bakır kablo, koaksiyel kablo veya ethernet kablosu gide.r

-FTTH (Daireye Kadar Fiber): Fiber binada bulunan fiber ankastreye kadar gelir daireler kadar fiber kablo gider.

Ülkemizde İnternet Servis Sağlayıcıalrı ve Altyapı İşletmecileri arasında ortak altyapı kullanımı, paylaşımı üzerine ise halihazırda 3 farklı model kullanılmaktadır.

Al-Sat: Alternatif Servis Sağlayıcı, Yerleşik Sağlayıcıdan belirli kapasitede ve kalitede IP seviyesinde trafik ve tarifeler satın alır veya kiralar. Bu satın alınan/kiralanan kapasite Yerleşik Sağlayıcının sunduğu hız profili seçenekleri arasından belirlenen tarifeler üzerinden kar eklenerek son kullanıcıya hizmet satışı gerçekleşir. Abonelerin trafiği Alternatif Servis Sağlayıcının altyapısına girmeden tamamen Yerleşik Sağlayıcının altyapısı üzerinden geçer. Yerleşik Sağlayıcının fiber erişim sistemlerinden faydanılabilir.

Veri Akış Erişimi (VAE): Alternatif Servis Sağlayıcı, Yerleşik Sağlayıcıdan belirli bir trafik satın alır ya da kiralar. Alternatif Hizmet Sağlayıcı, Yerleşik Sağlayıcının sunduğu hız profillerini kullanarak kendi tarifelerini oluşturur ve son kullanıcıya hizmet satışını gerçekleştirir. Ücretlendirme Port-Transmisyon bazlı olarak gerçekleştirilir. Abonenin trafiği en yakın Trafik Teslim Noktası'na (TTN) dek Yerleşik Sağlayıcının altyapısından geçer, daha sonra TTN'de Yerleşik Sağlayıcı trafiği Alternatif Servis Sağlayıcının altyapısına devreder. Yerleşik Sağlayıcının fiber erişim sistemlerinden faydalınabilir.

Yerel Ağın Paylaşıma Açılması (YAPA): Alternatif Servis Sağlayıcı, Yerleşik Sağlayıcının tesislerine kendi cihazlarını yerleştirerek aktif altyapısını ulaştırır. Alternatif Servis Sağlayıcının Yerleşik Sağlayıcı tesisinde barındırdığı cihazlar ile abonelerin arsındaki bağlantıyı Yerleşik Sağlayıcının erişim altyapısı sağlar. YAPA'da diğer iki modelin aksine trafik Yerleşik Sağlayıcının aktif altyapısına girmez. Ayrıca Yerleşik Sağlayıcının ağ topolojisi gereği fiber erişim şebekesinden YAPA modelinde yararlanılamaz. Alternatif Servis Sağlayıcı, Yerleşik Sağlayıcıya beyaz alan ve erişim altyapısı için kira öder.

Temel olarak ülkemizde kullanılan fiber erişim altyapılarını ve altyapı paylaşım modelleri yukarıda açıklanmıştır. SAYE (Sanal Ayrıştırılmış Yerel Ağ) modelinin kısaca VAE ile YAPA arasına konumlandırıldığı söylenebilir. YAPA modelinde fiber erişim şebekelerinin yapısı gereği fiber erişim altyapılarından faydalanılamadığını belirtmiştik. SAYE ise bu fiber erişim altyapısının sanal olarak ayrıştırılıp paylaşıma açılmasını amaçlamaktadır, böylece Alternatif Servis Sağlayıcı abonelerine hizmetlerini sunarken Yerleşik Sağlayıcının fiber erişim şebekesini de kullanılabilecektir. VAE modelinde de Alternatif Servis Sağlayıcı Yerleşik Sağlayıcının fiber erişim şebekesinden faydalanabilmektedir ancak SAYE'de VAE modelinden farklı olarak aynı YAPA'da olduğu gibi Alternatif Servis Sağlayıcının Yerleşik Sağlayıcı tesislerine aktif altyapılarını kurmalarını gerektirdiği için abonelerin trafikleri Yerleşik Sağlayıcının aktif altyapısına girse de IP seviyesinde (Layer 3) değil Ethernet bazlı olarak (Layer 2) taşınacak böylece Alternatif Servis Sağlayıcı, Yerleşik Sağlayıcının trafik sıkıştırma ve QoS (Trafik Önceliklendirme) işlemlerine mazur kalmayaca böylece trafik üzerinde daha esnek ve ölçeklenebilir hakimiyete ve kaliteye kavuşacaktır. Ayrıca SAYE modeli Alternatif Servis Sağlayıcının Yerleşik Sağlayıcıya ait fiber erişim şebekeleri üzerinde yetkiye sahip olma imkanı da sunaktadır. Böylece Altenratif Servis Sağlayıcı VAE'de olduğunun aksine Yerleşik Sağlayıcınn hız profillerine mahkum kalmayacak, abonelerine daha rekabetçi, çeşitlendirilmiş kalitede hizmetler sunabilecektir.

Tüketiciye sunulacak hizmetlerde SAYE sayesinde yapılabilecek çeşitlendirmelere göz atacak olursak SAYE öncelikle çoklu oyuncu hizmetlerin sunulabilmesine olanak sağlayacaktır. VAE modelinde mevzuat gereği Alternatif Servis Sağlayıcı THK (Toptan Hat Kiramala) bazlı olarak ses hizmetlerini ayrıca bir hizmet olarak sunabilmekteydi. SAYE modelinde THK zorunlulupu bulunmayacağından dolayı ses hizmetleri internet ile beraber tek bir hizmet olarak da sunulabilecektir. Bunun yanında yine VAE mevzuatı gereği Alternatif Servis Sağlayıcı IPTV gibi IP tabanlı servisleri sunamamktaydı, VAE'de bu tür IP tabanlı servisler de sunulabileceğinden dolayı artık Alternatif Servis Sağlayıcılar, Yerleşik Sağlayıcı altyapısı üzerinden verdikleri hizmetleri çeşitlendirebilecek ve daha rekabetçi ürünler sunabilecektir.

Altyapı bazında konuyu ele alırsak SAYE hizmeti sunulabilmesi için Yerleşik Sağlayıcı santralinde Alternatif Servis Sağlayıcının aktif cihazları bulunmak zorundadır YAPA modelinde de olduğu gibi. Alternatif Servis Sağlayıcı omurgasını Yerleşik Sağlayıcı santraline kadar uzatmak zorunda değildir, trafiği TTN

Çoklu Servis- PSTN- THK- DATA

Internet of Things ve M2M

Esasında bu iki kavram birbiri ile iç içe geçmiş iki kavramdır. Aralarındaki ilişki gün geçtikçe, bilişim ekosistemi genişledikçe artmaktadır. Bu iki kavram gelecekte hayatımızı ve ekonomiyi derinden etkileyecek, yeni iş modellerinin oluşmasına sebep olacaktır. Ancak bu iki kavramı yalnız başına ele almak, geleceği ve bu teknolojilerin geleceğe olan etkilerini anlamak konusunda yetersizliğe sebep olacaktır, bu sebeple IoT ve M2M kavramları ile beraber başta NGN (New Generation Networks) ve 5G kavramlarını de başlıca bir ekosistem olarak ele almak gerekmektedir.

IoT başka bir değişle Nesnelerin İnterneti kavramı başta alışılageldik şekilde elektronik cihazların yanında aklımıza gelebilecek olan neredeyse tüm nesnelerin internete bağlanması vasıtasıyla bir ekosistem içerisine dahil olmalarını amaçlayan bir teknolojidir. Bu sayede günümüzde herhangi bir iletişim kurmayan veya sınırlı iletişim içerisindeki nesneler artık canlı bir ekosistem içerisinde var olacaklar böylece tüm bu nesnelerden alınan verim artacak, başlıca farklı fonksiyonel özelliklere kavuşabilecekler bunun haricinde yalnız başlarına herhangi bir etki oluşturmayan özelliklerini ekosistem içerisindeki diğer nesneler sayesinde çeşitli fonksiyonel özelliklere dönüşebilecektir. Çeşitli örnekler verecek olursak, hayatımızın içerisinden potansiyel olarak en temel şekilde düşünelim. Bahçe sulayan vea tarım arazisi sulayan otomatik muslukları düşünelim. IoT destekli bir musluk sistemi geliştirilirse musluklar o an yakın ve uzak çevredeki hava sıcaklığı, basınç, olası yağış ihtimalleri, yağmur suyunun olası içeriği (çamur, asit gibi), rüzgar gibi bir çok çeşitli veriye ulaşabilir, bu verileri işleyebilir ya da verileri işleyen bir bulut hizmete bağlanabilir. Tüm kriterler değerlendirilerek sulanacak olan bahçe veya tarlanın uygun zaman aralıklarında, uygun yoğunluk ve şiddetle, uygun karışımla sulaması sağlanabilir, bu sayede eğer bir tarım arazisi için üretim ve verimlilik artacaktır, hayat kalitemiz ve nitelik artacaktır. Başka bir örnek daha düşünecek olursak örneğin karayollarını ele alalım. Zemin altına yerleştirilecek olan sensörlerle, aydınlatma direkleriyle, yol üzerindeki kamera sistemleri ve hatta otomobillerle IoT sayesinde bağlantılı bir ekosistem hayal edelim. İlk başta karayolunun yalnızca o an yakınından araç geçmekte olan kısımları aydınlatılıp enerji harcamaları azaltılabilir. Zeminin sıcaklık, nem ve kirlilik durumuna ve otomobilin lastik sıcaklığı, yapısı, o anki dinamik seyir durumuna göre otomobil yol üzerinde oluşabilecek olan gizli buzlanma gibi olası savrulma ihtimaline karşı hızını ve seyrini ayarlayabilir. Yol üzerindeki ve çevresindeki sensörler vasıtasıyla yol üzerinde bulunan canlılar tespit edilerek henüz otomobil sürücüsü ve otomobil bu canlıları algılamamış iken sürücüye gerekli uyarılar yapılabilir, çarpışmayı önleyici aktif önlemler devreye sokulup can ve mal kaybının önüne geçilebilir. Bunlar sadece kısa bir beyin fırtınası ile akla gelebilen basit örnekler olsalar da bu yeni teknolojilerin oluşturacağı potansiyelin göz önüne koyulabilmesi açısından oldukça önemli.

Elbette IoT ve yukarıda bahsedilen bu ekosistemin oluşabilmesi için, ticari olarak işlevsel hale gelebilmesi için sahne arkasında önemi elzem seviyede olan bazı temel teknolojilerden de bahsetmek gerekmekte. Öncelikle bahsedilen IoT'ye dayalı ekosistem konseptinde internete, şuan bağlı olandan kartlarca fazla cihaz bağlı olacak. Bu sebeple NGN Şebekeler (New Generation Networks) tüm bu teknolojiyi üzerine oturtmak için tartışmasız bir surette şart. NGN Şebekelerden kısaca bahsetmek gerekirse şu şekilde özetleyebiliriz. Dünyada telekomünikasyon altyapıları temel olarak ses iletimi üzerine kurulmuş durumdaydı. Teknolojinin gelişmesi ve Ağ ve İnternet kavramlarının ortaya çıkışı bu ses temelli şebekelerin değişim içerisinde girmelerine sebep oldu ancak verinin iletişim şebeklerin üzerindeki ağırlığının 21.yüzyılda eşsiz şekilde artmasıyla NGN konsepti hayatımıza girdi. NGN temelde ses yerine IP tabanlı olarak veri iletimini amaçlayan, kabaca fiber erişim şebekeleri ve çekirdek şebekeden oluşan ağlardır. IoT ekosisteminin oluşması için gerekli olan Dar Band (NB), kablosuz erişimler, IP tabanlı trafik gibi unsurlar ancak NGN ağların mevcudiyetiyle mümkün olabilir. Kısaca aslında NGN şebekeler tüm ekosisteminden temelinde yatan adeta bir platform.

Nesnelerin İnterneti temel olarak hemen her nesneyi internete bağlamayı amaçladığı için bu bağlantıların ağırlıkla kablolu olarak sağlanması mümkün değildir. Bu sebeple WIFI, LTE (4G), NR (5G), Bluetooth gibi aktif kablosuz iletim teknolojileriyle beraber RFID gibi pasif kablosuz iletişim teknolojileri IoT ekosisteminin vazgeçilemez unsurlarıdır. Ancak kablosuz iletişimin temelinde ciddi bir problem yatmaktadır. İletişimin sağlandığı ortam olan atmosfer tüm haberleşen nesneler için ortak alandır. Bu durumunu bir pazar yerinde biriken insanlara benzetebiliriz. Haliyle bu sınırlı kaynak olan atmosferin milyarlarca nesnenin kullanımı için verimli bir şekilde kullanılması büyük önem arz etmektedir. Kısaca bahsetmek gerekirse günümüzdeki mobil iletişim standartları (2G, 3G, 4G) atmosfer içerisinde belirli bir frekans spektrumunun içerisinden iletişimin sağlanmasına dayamakta bu durumu söyle örnekleyebiliriz. Spektrum otobandır. 25 metre genişliğinde bir yolumuz olsun mevcut teknolojilerde nesneler arasındaki iletişimin yani trafiğin boyutu ne olursa olsun bu 25 metrelik yolun tamamı kullanılmaktaydı Haliyle yoldan bir araba geçse bile ikinci, üçüncü hatta dördüncü arabaya yer olmasına karşın yoldan o an için sadece bir araba istifade edebiliyordu. Bu gerçek ışığında milyarlarca nesnenin yani yüzlerce arabanın oluşturacağı trafiğin böyle bir sistemde ne denli verimsiz ve kullanışsız olup, ne denli kaynak israfına sebep olduğunu rahat bir şekilde görebiliriz. Bu sorunun çözümü içinse Siicing (Dilimleme) ve kendisini yönetebilen ağ teknolojileri geliştirilmiştir. Kısaca bu teknolojileri açıklayacak olursak artık 25 metrelik yolumuza aynı anda birden fazla taşıt istifade edebilsin diye şerit çizgileri çizerek bölümlere ayırıyoruz üstelik bu şeritlerin genişlikleri ve sayıları dinamik olarak değişebiliyor yani bir şeritten kamyon geçecekse şerit genişliyor yan şeritten giden motorsiklet içinse o şerit gereksiz yer kaplamamak amacıyla daralıyor. Tüm bu teknolojiler sayesinde IoT ekosisteminin getireceği devasa trafik yoğunluğu ile baş edebilmek mümkün olacaktır. IoT için kaynak verimliliği kadar genel bir alana hitap etmese de özellikle özelleştirilmiş uygulamalar için oldukça hayati önemi olan bir faktör daha mevcut. Düşük gecikme. Hızlı hareket etmesi, hızlı iletişim kurabilmesi gereken veya gecikmenin, aksamanın kabul edilemeyeceği IoT operasyonları için düşük gecikme son derece önemlidir. Bu durumu örnekleyebilmek için, 5G ve IoT anlatılırken çok sık kullanılan bir örneği vermek istiyorum. Bir cerrahın uzaktan IoT ve M2M sayesinde birbirine bağlı cihazlar sayesinde başka bir hastanede veya hastane dışında uzaktan cerrahi operasyonlar yürütmesi bu tür düşük gecikmenin hayati önem arz ettiği uygulama alanlarına örnek verilebilir. Mevcut mobil iletişim teknolojileri ise bu düşük gecikme ihtiyacına yeterli ve istikrarlı cevap vermekten uzaktır. Ancak önceki kısımda anlatılan dilimleme ve şebeke yönetim teknolojilerinin de sayesinde bu düşük gecikme ihtiyacı yakın gelecekte 5G ile sağlanabilecektir. Bu genel durum göz önün de bulundurulduğunda IoT ekosistemi için 5G'nin ne denli önemli olduğunu ve özellikle insanlardaki genel beklentinin aksine 5G teknolojisinin doğrudan bireysel alandan ziyade endüstriye hizmet odaklı olduğunu görülebilir.

Bu yazıda basitçe IoT ve M2M kavramlarını, bu kavramların ardında yatan gereksinim ve tekonolojileri anlatmaya çalıştım. IoT ekosistemi yakın gelecekte hayatımıza, endüstriye ve ekonomiye derinden dokunan ayrılmaz bir parça olacaktır.