İkinci el araç ve emlak piyasası manipülasyonlarına çözüm buldum

Merhaba arkadaşlar

Bildiğiniz gibi son dönemlerde emlak ve ikinci el otomativ piyasasında ani fiyat artışları oldu. Kimileri bunu sebest piyasa koşullardaki normal bir fiyatlandırma olarak görerken kimileri de fiyatların suni olarak yükseltildiğini, piyasanın manüpülatif olarak yükseltilldiğini iddia ediyor. Hatta devlet müdehalesi talep etmeye varan öneriler var.

Öncelikle şunu açıkça söylemek lazım devlet müdehalesi olacak iş değil. Kimseye aracını evini ucuza sat diyemezsiniz. Adam satmaz kendi kullanır. Böyle bir şey ahlaken de kabul edilebilecek bir şey değil mülkiyet hakkının ihlaline kadar gider.

Yapılması gereken serbest piyasanın sağlıklı işlemesi için gerekli olan bir numaralı ilke olan şeffaflığın sağlanması. Bugün ilan sitelerine girdiğimizde biz talep edilen fiyatları görüyoruz. Satış işleminin gerçekleştiği piyasa fiyatını değil. Daha basitçe anlatmak gerekirse forex piyasalarında işlemleri düşünün. Siz isterseniz dolar 6.8 iken 7.0 a satmak için satış teklifi girebilirsiniz. Tabi ki o fiyattan almak isteyen oluncaya kadar işleminiz gerçekleşmez. Doların o anki piyasası 6.8'dir. Şu an ilan sitelerindeki sorun şu. Biz 7.0 a teklif açan kişilerin fiyatını görebiliyoruz. 6.8 i yani son işlemin gerçekleştiği fiyatı göremiyoruz. Gerçek piyasa değeri budur.

Şöyle düşünün alsatçı biri sabah 50bine araba alıyor. öğlen 55e koyuyor giderse diye. bunu gören normal satıcı başka biri 57 ye koyuyor. Akşam başka biri piyasası 57 olmuş benim arabanın ama benimki temiz klometre düşük diye 60a koyuyor. böyle böyle bir ayda 70i geçiyor ilanlardaki fiyatlar. Biz de sanıyoruz ki piyasası arttı. Halbuki ortada satış yok belki bunu bilmiyoruz. Asıl piyasa fiyatı bir malın satış işleminin gerçekleştiği fiyattır. Bu fiyatın bilinip yayınlanması gerekiyor. Sağlıklı bir serbest piyasaının en temel koşulu budur. Döviz piyasası böyle işler, borsa böyle işler. İkinci el piyasasında ise bu olmadığı için manüpülatif hareketlere olanak doğuyor. Devletin fiyat şeffaflığını sağlayarak bu manüpülasyonun önüne geçmesi gerekir.

Peki bu nasıl yapılacak. Aslında çok kolay. Şu anki en büyük sorun alış, satış fiyatının devletin bilmemesi. Adam parayı elden aldım diyor tapuda işlemi düşükten gösteriyor. Devlet dicek ki kardeşim yok öyle. Tamam sen bu malı kaçtan sattın 100mü, alıcı bana verecek 100ü sen de tapuyu vereceksin. ikiniz de onay veriyorsanız ben malı alıcının üzerine yapıcam, senin de hesabına vergini düşüp paranı geçicem. Yok öyle elden melden. Hem böylece malın gerçek satış fiyatını devlet bilmiş olacak hem de çok daha sağlıklı bir vergilendirme yapılabilecek. Sonra da ikinci el satış sitelerine bu fiyatı yayınlama zorunluluğu getireceksin. Piyasanın üzerine satmaya çalışanlar yine ilan verebilir sonuçta serbest piyasa her malın alıcısı çıkabilir ama gerçek piyasa fiyatını alıcılar da kabak gibi görecek.

Çok basit ve uygulanabilir bir yöntem. Devlet için de hem vergilendirme avantajı var hem de bu tarz manüpülatif hareketleri deşifre ederek enflasyonun en azından ilan istelerinde gözüktüğü kadar yüksek olmaığını halka göstermiş oluyor. Hem ekonomik hem de siyasi açıdan avantajları var. Böyle bir sistemi yapmanın da hiçbir maliyeti yok. Zaten tüm bu işlemler tapuda vs. yapılıyor. Sadece para akışını devlet üzerinden yapmak gerek.

Ne dersiniz sizce de böyle bir sistem ikinci el piyasasını daha sağlıklı hale getirmez mi?

(Aracı aldığı fiyat * o günden bugüne enflasyon ) dan fazla satmaları yasaklansın bence . Tespit edilirse araca devlet el koyup kendi satsın hazinesine katsın.

Kredi dağıtılması demek, paranın bollaşması demek. Bu da talebi artırır. Satıcı da tok satıcı olunca durum bu şekilde gelişiyor. Uygun olduğunu düşündüğün fiyattan bulup da alamıyorsan, o şeyin ederi o değildir. Bu defa ucuza almak isteyen fırsatçı durumuna düşer. Serbest piyasa ekonomisine göre oyunun kuralları böyle.

yasaklama ile bir yere varamayız. satıcı aracını ucuza vermektense hiç satmaz. benim bahettiğim devir işlemlerinin gerçekleştiği fiyatın devlet tarafından açıklanması. böylece bir ay önce 50bin olan arabanın 70bine satışı olmadığı, sadece kimi firsatçıların bu fiyatlara ilan açtığı görünebilecek. şimdi piyasayı yakından takip etmeyen araç ihtiyacı olanlar bu tarz manipülasyonlara kanabilyorlar. devlet bu araçlar en son kaça satılmış bunu açıklarsa bu fırsatçıların önüne piyasa kendi geçecektir.

uç örneklerle bir yere varamayız ama yine de bunun üzerinden anlatayım.

yüksek fiyat giren her satıcı tok satıcı/fırsatçı olmak zorunda değil. herkes piyasayı bizim kadar yakından takip etmek zorunda değil. adam giriyor ilan sitesine diğer ilanlara bakıyor ona göre fiyat giriyor. aracın en son kaçtan satıldığına dair bir bilgisi yok. diğer ilanlara göre fiyat belirliyor aracın piyasasıa göre değil. aracın piyasası en son kaçtan satıldığı ile ölçülür. dövizde de borsa da böyledir. ikinci elde ise bu en son satış fiyatı bilgisi yok. biz son 1 ayda şu marka şu model araçlar ortalama şu fiyattan satılmıştır gibi bir bilgiye sahip değiliz. devlet bunu takip edip bunu açıklarsa fırsatçıların fiyat manipülasyonu piyasayı yükseltemez.

Öyle bir sistem olabiliyorsa, olsa iyi olur. Ancak neden insanlar birden bire araç meraklısı oldu diye düşünüyorum.Daha yakın zamanda da araç fiyatları düşüyor denmişti. Kredi furyası ikinci el fiyatlarını hortlattı. Suni fiyatlamalar da oluştu elbet.

Ancak tahmin ediyorum ki o yüksek fiyatları verenlerin biraz altında işlemler gerçekleşmiştir çoktan. Yani son işlem fiyatları da önceki haftalara göre yükselmiştir mutlaka. Kimse ben fırsatçı değilim demez ve eski fiyattan vermez. Verecek olsa, al-satçıya kaptırır. İlla ki son işlem fiyatları yükselmiştir, araç alım satımı oldukça.

Ekonomi .tan olduğu sürece istediğiniz kadar çözüm üretmeye çalışın, hiçbir işe yaramaz.

İkinci el araba fiyatlarının düşmesi arabası olmayanların işine gelir, araba sahibi olanların işine gelmez. Sonuçta o adamlar da arabasını satıp sıfır araba alacak belki. Sıfır araba fiyatları da hiçbir zaman düşmeyeceği için boşa kürek yani.

Ayrıca zaten noter kağıdında daima ödediğiniz para kadar yazmasını sağlayın çünkü iki gün sonra bir sorun çıkar da dava açılırsa kağıt üstündeki parayı geri ödemek zorunda kalacaksınız veya geri alacağınız para kağıt üstündeki kadar olacaktır.

Ben de bir çözüm sunayım madem: Hepimiz varsa kendi arabamızı, yoksa ailemizin arabasını piyasanın çok düşüğü fiyattan ilana koyalım ama hiçbir mesaja veya telefona cevap vermeyelim. İlanda dursun, piyasayı düşürsün sadece. Ama uzun vadeli düşünürseniz yine ilk söylediğim şeye gelir.