Hieronymus Bosch : Dünyevi Zevkler Bahçesi 515 yaşında

Jeroen Anthoniszoon van Aken, Hieronymus Bosch mahlasıyla Batı geleneği içindeki en gizemli ve anlaşılması zor sanatçılardan biri olan ünlü ressam 1450'li yıllarda Hollanda'nın 's-Hertogenbosch şehrinde doğdu, birçok gizemli ve oldukça muhteşem eser bıraktıktan sonra 9 Ağustos 1516 yılında yine aynı şehirde öldü.

Bütün bu bilgilerle birlikte sanatçının hayatına ve kişiliğine ilişkin neredeyse hiçbir bilgi ve kayıt günümüze ulaşmış değil ancak bazı kaynaklara göre Bosch'un dedesinin, babasının ve 3 amcasının ressam olduğu belirtiliyor yani ressamlık Bosch'un küçük yaşlardan beri aşina olduğu bir alan.

Bosch'un triptikleri

Bosch'un yaptığı resimlerde en dikkat çeken özelliklerden birisi de özellikle kullandığı triptikler. Triptik, Yunanca kökenli, yan yana ve birbirleriyle konu bütünlüğü bakımından ilişkili 3 resimden oluşan yapıya verilen isim.

Triptiklerde genelde ortadaki resim kenarlardaki resimlerden daha geniş yer kaplamakla birlikte ortadaki resimde ana tema ele alınırken kenarlarda kalan resimlerde ana tema ile ilişkili konular işleniyor.

Dünyevi Zevkler Bahçesi

Hieronymus Bosch'un ''Dünyevi Zevkler Bahçesi'' adlı tablosu sanat tarihinin en önemli ve en sansasyonel triptiklerinden birini oluşturuyor.

Şu anda Madrid'de Prado Müzesi'nde sergilenen eserin 1503-1504 yıllarında yapıldığı düşünülüyor. Ressamın eserinde ele aldığı ana temanın şehvet ve dünyevi zevkler olduğu belirtilmekle birlikte triptiğin sağ kısmında Cehennem, orta kısmında Dünyevi Zevkler Bahçesi ve sol kısmında Cennet tasviri bulunuyor.

Batı eserlerinde genelde triptikler sol kısımından başlanarak yorumlanıyor.

Sol kısım ve Cennet

Triptiğin sol kısmında bulunan Havva'nın yaratılışı tasvir edilmekle birlikte ana temada Havva'nın Tanrı tarafından İsa'ya sunuluşu işlenir. Tabloya detaylı baktığımızda cennet manzarasının güzelliğinin ve kusursuzluğunun sadece ilk görünüşte olduğu anlaşılır. Havuzun sağ tarafında yer alan korkunç sürüngenler, bilim kurgu filminden fırlamışa benzeyen yaratıklar Dünya'ya sızan kötülüğü temsil eder.

Ayrıca tablonun sağ alt tarafında bulunan karanlık havuzdaki ölü balık günahları imgelerken kitap okuyan yaratığın Bosch'un eserlerinde sık görülen bir tür kötülük imgelemesi olduğu görülür.

Orta kısım ve Dünyevi Zevkler Bahçesi

Orta kısımdaki tablonun sol alt kısmında yer alan ve bir tür cam kürenin içerisinde bulunan, birbirine dokunan çift; şehvet günahını temsil etmekle birlikte Bosch'un neden cam küre seçtiği ancak Flemenkçe detaylı bir biçimde incelendiğinde ortaya çıkar. Eski Flemenkçe'de ''Mutluluk kırılgan bir cam gibidir'' atasözü Bosch'un neden cam küre seçtiğini destekler niteliktedir.

Kürenin altında bulunan cam tüpün içerisindeki fare ise inanan insanları yanılgıya ve yanlışa sürükleyen sahte doktrinler ile düşüncelere bir tür gönderme niteliği taşır.

Ayrıca resmin sağ üstünde bulunan kanatlı melek figürü, şehvet temelli zevklerin geçiciliğine ve kalıcı olmadığına yönelik bir tür alegori olarak tanımlanır.

Son olarak resmin sağ altında bulunan kadın figürleri Bosch'un kadınlarla ilişkilendirdiği kışkırtıcı imgeyi belirtmekle birlikte siyahi kadın figürünün maddenin ilk halini temsil ettiği düşünülüyor.

Sağ kısım ve Müzisyenler Cehennemi

Triptiğin sağ kısmında yer alan Cehennem tablosu, günah işleyen ve geri dönüşü mümkün olmayan insanların acı bir şekilde cezalandırılışını ele alır. Müzisyenler Cehennemi adı da tabloda işlevi dışında kullanılan müzik aletleri sebebiyle verilmiştir zira tabloda müzik aletleri işlevleri dışında, cezalandırmak amacıyla kullanılır.

Tabloda en çok dikkat çeken kısım tablonun sağ tarafında bulunan kuş kafalı yaratıktır. Bu yaratık günahkarları yutar ve dışkı şeklinde aşağıdaki deliğe boşaltır. Yine aynı deliğe cimri birinin altınlarını atmakla cezalandırıldığı, obur birinin ise yediklerini kusmakla cezalandırıldığı görülür.

Ayrıca yaratığın altında yer alan göğsünde kurbağa yer alan çıplak kadın tasviri, kibir günahı işleyen kadının aynadaki yansımasına bakmakla cezalandırıldığını simgeler.

Ayrıca Bkz.Kanser patogenezinde yer alan 2 protein keşfedildi

Sol altta bulunan devrilmiş masanın önünde bulunan kumarbaza, korkunç bir yaratığın saldırdığını görürüz. Bosch burada kumar günahını işlemiş ve lanetlemiştir. Ayrıca kumarbazın eline saplanmış bıçak da merhamet edilmeyecek kadar korkunç bir günah işlendiğini belirtir.

Hieronymus Bosch'un ilgili resimlerine galeriden erişebilirsiniz.

Resim Galerisi

Galeri5 Görsel