Bireysel Emeklilik Sistemi Ve Emeklilik Yatırım Fonları (146. sayfa)

Merhabalar,

Özellikle Allianz'ın, Anadolu'nun, Avivasa'nın ve Garanti'nin robot fon danışmanlığını kullananlar;

Fon önerisinde değişiklik olursa burada profilinizin risk seviyesini ve öneriyi bizimle de paylaşır mısınız? Böylece şirketlerin beklentilerini takip edebilmiş oluruz. Safları sıklaştırmakta fayda var:)

Bu arada, geçen sene forumda birisi "TEFAS gibi bir platform üzerinden katılımcılar başka şirketlerin fonlarını alabilseler" demişti. Ben de "Uzun vadede olacaktır ama ömrümüz yeter mi bilmem. Katılımcılarda bu seviyede finansal okuryazarlık var mı?" demiştim.

-Bu yıl içinde olacak herhalde

-Bunun bir sonucu olarak 1 yıl içinde fon dağılım değişikliği yapma hakkının da artması çok muhtemel

İki aydır fonların durumundan memnun değilim , henüz robofondan bir müdahale gelmedi bence değişim yapılmalıydı , yaptıkları en iyi iş 2 ay önce yüzde 30 olan altın fonunu yüzde 10 a çekmiş olmaları, ağırlıklı olarak hisse senedinde şuan, ama borsa için yolun sonu geliyor bence bakalım müdahale edecekler ki, buradan bilgi vereceğim, ayrıca sizinle aynı fikirdeyim konuyu daha aktif kullanmalıyız

sigortalı bir işe girer girmez başlıyor mu otomatik bes?

Robot fon danışmanlığı maalesef çok yaygın kullanılmıyor. Halbuki ben katılımcıların %95'inin kendisini "fondan, ekonomiden anlamam" diye tanımladığını ve bu hizmetten faydalanması gerektiğini düşünüyordum. Size ise tam tersi tavsiye etmezdim:)

Burada 4 büyük firmanın farklı risk profillerine önerilerini görebilseydik gerçekten güzel olurdu.

Borsa için ben de sizin gibi düşünüyorum. Ben dün hisse içeren fonlar için satış emri verdim.

İş yerinizdeki toplam çalışan sayısı 4'ten büyük ise evet.

ALTIN düştükten sonra mı altın fonunu %30 dan %10 a düşürmüşler.

düşükken altın mı satılır.

bence yanlış yapmışlar.

asıl düşükken fonları altınla doldurmak lazım değil mi.

Yok altın zirvede iken 500 üzerinde iken düşürdüler

anladım hocam tşk demek ki bir şirkete girdiğiniz an başlıyor bu arkadaş

Merhaba

Onu da altın gibi düşünün. Daha önce birkaç defa yazmıştım; altınlar yastık altına gitmesin diye Hazine ilave kâr payı veriyor. Adına da kira sertifikası diyor.

Son haftalarda özelden soru alıyorum. Enteresandır, dışarıda da sormaya başladılar. Çoğu, burada yazdığım şeyler. Forumda ilgili ve bilgili olan kişiler var. Özellikle yatırım enstrümanları ve finansal piyasalar hakkında benden çok daha bilgili ve deneyimli kişiler var. Ama çoğunluk BES hakkında çok bilgili değil. En çok karşılaştığım soruları konsolide edip bilgim yettiğince yanıtlamaya çalışacağım. Foruma yazdıklarımın uzun ve detaylı olduğunun farkındayım. Kısa kısa, her gün yazmaya çalışacağım. BES diye bir şey niye var? Amaç büyük patronları zengin etmek mi? Fon getirileri nasıl? Kandırılıyor muyuz? Ne kadar ödemeliyim? Hangi şirketten almalıyım? Hangi fonu seçmeliyim?... Gibi soruları bölerek cevap vermeye çalışacağım. Ama bir yerinde sıkılırsanız hiç çekinmeden “Gerek yok” deyin ki, hem sizi sıkmayayım, hem ben boşuna zaman harcamayayımJ

Aslında forumun ilk sayfasında forum sahibi çok güzel yazmış her şeyi.

Ben mutlu olurum...

Not 1

Ne oldu da BES diye bir şey çıktı?

Bugün Türkiye’de yaşlı nüfusun -yani 65+ yaşındakilerin- toplam nüfustaki payı %9,5. 2000’de %5,7 idi. 2040’ta %16,3’e çıkması bekleniyor. Bunun anlamı şu: Bugüne göre nüfusun daha az bir kesimi; üretecek, vergi ve SGK primi ödeyecek. Buna karşılık; emekli maaşı alan, SGK’dan sağlık harcaması yapan, bakıma/desteğe muhtaç “hazır yiyen” insanların sayısı artacak.

Dünyada sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için prim ödeyen sigortalı (aktif), emekli (pasif) oranının 4 olması gerektiği hesaplanmış. Yani 1 emekli için 4 çalışan. Bizde bu oran bugün 1,9’lar civarında. 1970’lerde 6’nın üzerindeymiş.

Sırf SGK primi/maaşı olarak bakmak da yanıltıcı olabilir. Bugün 65+ nüfus 8,0 milyon; 2040’ta 16,4 milyon olacağı öngörülüyor. Yani yaşlılar için (yani inşallah bizim için)  bugünün iki katı hastane, ilaç, park-bahçe, tesis, olanak lazım…

Bu Bes İşinde acemiyim. iş yeri yapmış şimdi bu fon olayını kendimiz seçebiliyor muyuz?

emtia

hisse senedi

Para piyasası vs.

Allianz'ın sitesine girince 3 seçenek oluyor sadece az, orta, yüksek riskli diye

Allianz'da iki farklı poliçem var eski poliçeyi yenisine aktarabiliyor muyuz?

Tüm devlet katkısından yararlanmak için 56 yaşında otomatik olarak para hesaba aktarılıyor mu? bize 40 takla attırmasınlar emekli olacağımız zaman

Not 2

Dünyada BES ne durumda?

“Yaşlı insanların sayısı da, toplam nüfustan aldıkları pay da artacak” dedik. Genç nüfusun (üretenin) payı azalıp, yaşlıların (masraf çıkaranın) payı artınca -biz de bütçe fazlası veren bir ülke olmadığımıza göre- sıkıntı yaşayacağız. 2040 yılının emeklileri (ömrümüz varsa biz), bugünün emeklilerinin aldığı maaşı (reel olarak) alamayacağız. Yani emekli maaşı artış hızı enflasyonun altında kalmak zorunda olacak.

Gelişmiş ülkeler bu durumu çok daha önce yaşadılar. Ve “Gidilen yol belli, benim devlet olarak bu yaşlı nüfusa, aynı şartlarda imkan sağlama ihtimalim yok. Bari kendileri, bugünden geleceklerini finanse etsinler. Kendi gelecekleri için biriktirsinler” dediler. BES’in (Gönüllü, Otomatik, Zorunlu, Mesleki vs.) çıkış noktası bu.

Danimarka’da emeklilik fonlarının GSYH’ye oranı %220. Doğru okudunuz; GSYH’nin 2 katından fazla. Hollanda’da %194, İsviçre’de %159, ABD’de %150*… Japonya’da, Kore’de %28’ler seviyesinde, Portekiz’de %21 vs. Bizde ise %5 bile değil. Yani BES, 3. Dünya ülkelerine, insanların parasını almak için pompalanan bir şey değil. Bir çok gelişmiş ülkede olan birşey.

*ABD'de GSYH'nin %150'si derken, 30 trilyon dolardan büyük bir meblağdan bahsediyoruz. Bu 30 küsür trilyon dolar, bir yandan bireylerin gelecek tasarrufu iken, bir yandan da bugün; hem ülke, hem dünya ekonomisine katkı sağlıyor.

Not 3

Ben kendim biriktiririm. BES’ ihtiyacım yok…

“Anladım, gelecek için biriktirmemiz lazım. Ama ben BES olmadan da kendim biriktiririm” diyenler çok. Bunun toplumun geneli için uygulanabilir olmadığını düşünüyorum. Ben 17 yıl önce BES’e başlarken kendisi biriktirmeye karar veren yakınlarımın biriktirmediklerini çevremden biliyorum. İstisnalar tabii ki var, onlara büyük saygı duyuyorum.

Ama genelde; ev, araba, sağlık, çocuğun eğitimi vs gibi sebeplerle, o yedek akçe olarak ayrılan paralara dokunuluyor. Hatta daha bu kadar birikmeden; cep telefonu modelini yükseltmek için, yaz tatili için bozuluyor. Ya da “Bu ay ödemem çok. Playstation aldım, Worldpuan kampanyası için bu ay çok açıldım. Bu ay biriktirmeyeyim” diye ara vermeyle başlayıp, 1 yıl sonra “Aaa 1 yılda sadece 500₺ birikti” diyerek birikimin temelli durmasıyla son buluyor. En azından, benim tanıdıklarımda böyle oldu:)

Katkı payları kredi kartına bağlanmış bir bireysel emeklilik sözleşmesi; zorunlu tasarruf aracı olması hasebiyle bile tercih edilesi bir üründür. 

Not 4

BES için ne kadar ödemeliyim?

Şu ana kadar yazdıklarım “BES niye ihtiyaçtır?” idi. Akademik bir bilgiydi ama pratik faydası yoktu:)

Ne iş yaptığımı öğrenenlerin en çok sorduğu ilk iki soru: “En düşük ne kadar ödeyebilirim?” “En erken ne zaman çıkabilirim?”

Temele bu 2 soruyu koyunca, üzerine inşa edilen bina da çürük oluyor. Bence bunların yerine sorulması gereken sorular: “Benim emekli olduğumda ne kadar paraya ihtiyacım olacak?” ve sonrasında “Bu paraya ulaşmak için ayda kaç lira ve kaç yıl birikim yapmalıyım?” olmalı.

Dünyada 1970’lerden beri şöyle bir kabul var: İnsanların emekli olduklarında; çalışırken elde ettikleri gelirin %70-%80’ine ihtiyaç duyarlar. Kamu emeklilik sistemi (yani bizdeki SGK), BES, kira geliri vs. toplamı çalıştığımız dönemdeki gelirimizin %70-%80’i olursa aynı standartta  yaşayacağımız hesaplanmış. Bunun için de, iş hayatı boyunca brüt gelirinin %10-%15’ini BES’e ayırmak gerektiği kabul görmüştür. Yani brüt maaşı 5.000 TL olan birisinin geliri hep enflasyon kadar artsa, BES için ayda reel olarak 500 TL biriktirir. Ayda 500 TL’yi 30 yıllık çalışma hayatı boyunca (Emeklilik yaşı 65 olduğu için eğer çalışıyor olabilirsek daha uzun bir süre) BES’e aktarsa ve enflasyon kadar getiri elde etse bugünün parasıyla devlet katkısı dahil 225 bin TL’si olur. Eğer enflasyonun 2 puan üzerinde getiri elde etse (devlet katkısı kısmı yine enflasyon kadar getirsin) 292 bin TL’si olur. Bence aylık gelirin 45 katı (225 bin TL için) birikim hiç de fena değil. Ama insan telaffuz ederken bile zorlanıyor: Her ay brüt gelirin %10’unu BES’e ayırmak… :(((

Bugün eşim toplantıda, oğlum derste olunca internete girmeye vaktim oldu. Bugün uzun yazdım. Ama birkaç gün dururum korkmayın:)

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde Devlet Katkısı

• Her 100 TL’ye 25 TL devletten!

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde devlet katkısı uygulaması sayesinde, sisteme yatıracağınız her katkı payının %25'i kadar ek bir tutar, sözleşmenize bağlı devlet katkısı hesabınızda biriktirilir. Yani yatırdığınız her 100 TL katkı payı için devlet de katılımcı alt hesabınıza 25 TL katkı payı yatırıyor.

• Üstelik, 2021 yılı içinde maksimum 10.732,50 TL’ye kadar devlet katkısı alma imkanınız bulunmaktadır. 2021 yılı boyunca katkı payı ya da ek katkı payı ödemelerinizin toplamının 42.930,00 TL olması halinde, devlet katkısı hesabınızda ekstra 10.732,50 TL birikecektir.

https://www.egm.org.tr/bireysel-emeklilik/devlet-katkisi?

https://egm.org.tr/Sites/1/upload/files/DKSrehberi_EGM_01012021_rev-1203.pdf