Aşırı gürültülü fan?

arkadaşlar merhabalar. 6 yıllık laptopumun problemlerini çözmek ve kullanımını iyileştirmek istiyorum ve işe ssd takarak başladım. fakat bilgisayarın kullanımında konforu düşüren önemli bazı problemler var. fan sesi ve gerekli gereksiz artıp azalan fan hızı bunlardan bazıları.

arkadaşlar fan yüksek hızda dönerken çok gürültülü ses çıkarması o fana özel bir durum mudur yoksa aynı hızda daha sessiz çalışacak bir laptop fanı bulabilir miyim?

ikinci sorum ise bilgisayarın kullanımında konforu düşüren en büyük etmen diyebilirim. mesela google chrome da bir sekme açıyorum, laptopun fanı en yüksek hızında dönmeye başlıyor anında. veya twitch yayını açayım anında hızlanıyor ve ben o yayını kapattığımda sesi duyulmayacak kadar yavaşlıyor. aynı şekilde 3-4 işlemi aynı anda yapmaya çalışayım hızlı dönmeye başlıyor. ne zaman ki sekmeleri kapatayım sadece masaüstü olsun, fan duruluyor. cpu'nun sıcaklığıyla değilde kullanımıyla ilişkilendirilmiş bir sistemi var. yani cpu kullanımı %1-2 gibi salınım yapmaktan ziyade %30 olsun veya %100 olsun, fan bir anda çok sesli bir şekilde çalışmaya başlıyor. ben bu fan kullanımını cpu kullanımıyla değil cpu nun sıcaklığıyla ilişkilendirmek istiyorum. bunu nasıl yapabilirim? yani cpunun kullanımını değil sıcaklığını takip etsin fan?

bu sistem bütün laptoplarda mı böyle yoksa benim laptopumda mı böyle arkadaşlar?

anakart modeli: W65_67SC

bilgisayarın kasasında yazanlar:

probook

series: g

model: plt-nb-w651sc

bu kasada yazan model ile biosta gördüğüm modelin farklı olması kafamı karıştırıyor.

Düzenleme: şimdi donanım sıcaklığı izleme programı kurdum programın adı "Open Hardware Monitor"

pc boştayken cpu işlemci sıcaklığı 54-55 derece iken google chrome u açtığım an 68-70 dereceye çıkıyor ve stabil hale gelince yine 55 derecelere düşüyor. bu yükselişlerle birlikte fanın hızla çalışmaya başlaması normal ama yani tüm bunlar 2 anlık ölçüm arasında oluyor ve program bana saniyede 2-3 kere yeni sıcaklık değeri gösteriyor. Yani bu kadar hızlı sıcaklık değişimi normal mi?

bios ayarlarında fan kontrolü ile alakalı bir şey bulamadım.

Düzenleme 2: Bugün laptopun içini açıp fanı temizledim. Bakır çubuğun fanla birleştiği ince levhaların olduğu yer tamamen tozla dolmuş. Orayı komple temizledim. Fanın dışa hava üfleyen yeri açılmış oldu.

bu şekilde tekrar sıcaklıkları izlediğimde önceki halinde boşta iken 50-55 derece bandında olan cpu sıcaklığı şuan boşta iken 39 larda, chrome sekmesi açtığımda 55 lere çıkıyor. Bu sayede fan hızı artmıyor. İki twitch yayını açsam bile sıcaklık maks 60 oluyor ve hafif hızda dönüyor fan.

soğutucu bakır boruyu söküp fan çıkışındaki ızgaraya tozlar gitsin diye hızlıca üflediğimde çıkan ses, bilgisayarın fanı yüksek hızda dönerken çıkan sesle çok benzerdi. Bu yüzden fan hızlı çalışırken çıkan gürültülü sesin, havanın bakır ızgaradan dışarı atılırken çıkan ses olduğunu düşünmeye başladım. Yani ızgaranın levhalarının boşlukları diğer ızgaralara göre belki de daha azdır bu yüzden hava sıkıştığı için daha fazla gürültü çıkıyordur bilmiyorum.

arkadaşlarımın bilgisayarlarını inceleyeceğim. Bakalım onların bakır ızgara levhaları da bu kadar aralıksız mı yapılmış. Çünkü bazılarının bilgisayarında fan çalışsada ses çok çok az çıkıyor. Eğer ızgara darlıkları aynıysa bu gürültülü çalışmanın sebebi olabilecek diğer durumlar:

1-fanın diğer laptop fanlarına göre çok daha hızlı dönmesi. Oyuncu bilgisayarı olarak üretilmiş olduğu için belki olabilir ancak arkadaşımın oyuncu bilgisayarının fanı oyun oynarken dahi çok az ses çıkarıyor bu yüzden bu olasılığı şuan için düşük ihtimalli buluyorum.

2-fanın pervaneleri diğer fanlara göre daha dik açılı yerleştirilmiş olabilir ki dönerken sürtünme daha fazla olabilir bu yüzden daha gürültülü dönüyor olabilir.

3- fanın miline toz kaçmış olabilir bu da sürtünme yapıp fanın gürültülü dönmesine sebep oluyor olabilir.

5v gerilim 0.4mA akımla çalışan bu fanın teknoloji bu kadar ilerlemişken pervanelerinin normalden daha dik yerleştirilmiş olması zor bir ihtimal. Aslında şuan hatırladım, tam dik açı ile duruyor gibiydi pervaneler. Yani bi uçak pervanesi gibi önden alıp arkaya salma kıvrımları yok. Havanın geliş yönüne tamamen paralel pervaneli bir fan sanırım.

fanın modelini buraya bırakıyorum incelemek yorumlamak isteyenler için: 6-23-aw15e-011

Düzenleme 3: diğer laptop fanlarını inceledim. Lenovo toshiba ibm msi ve casper gibi markaların kullandığı fanların pervaneleri de aynı şekilde tam dik açılı yerleştirilmiş. tamam fanım standart bir laptop fanı bu yüzden 2. İhtimali eledim.

ilk olasılığı nasıl test edebilirim bilmiyorum ama yine bu akım çekme olayının standart fanlarda standart maks değeri olacağından fan hızının da standart değerlerden çok yukarıda olacağını sanmıyorum. bu yüzden bu ihtimali yine görmezden geleceğim.

fanın yüksek hızda dönerken hava giriş ve çıkışlarının dar olmasından (dolayısıyla yetersiz olmasından) kaynaklı bir boğulmadan dolayı gürültülü çalıştığını düşünüyorum.

bu tezi kanıtlamak için fanı pc den söküp arduino vs kullanarak dış ortamda dönüşünden çıkan sesi dinlemek gerekebilir.

ızgaradaki levha sayısını azaltmak işlemcinin soğumasını azaltıcak. Ayrıca o levha sayısını azaltabilir miyim veya anakartıma uygun levhası az bir bakır soğutucu bulabilir miyim bilmiyorum. ancak zorlanmadan kaynaklı ses + zorlanmadan kaynaklı düşük soğutma mı yoksa daha az levha olduğu için daha az ısı transferinden kaynaklı daha az soğutmamı diye düşünürsem kararsız kalırım.

hatta hava kanallarının bu kadar dar olup havanın sıkışarak oradan geçiyor olması havanın verimli kullanımından dolayı soğutmayı arttırıyor bile olabilir emin değilim