Intel'in Nehalem tabanlı ilk işlemcileri ve saat hızları ufukta göründü

Intel'in takip ettiği tik-tak politikasını daha önce birkaç kez masaya yatırmıştık. Adı gibi iki aşamalı bir operasyon olan tik-tak stratejisi çerçevesinde ilk etapta üretim teknolojisinde nanometrik küçülmeyi hedefleyen firma hemen ardından yeni mikroişlemci mimarisini devreye sokarak teknolojik ilerleyişini sürdürmeyi amaçlıyor. 2 yıllık döngüler halinde gerçekleşen bu strateji çerçevesinde 45nm üretim teknolojisine yönelik olarak planladığı dönüşümü tamamlamak üzere olan Intel, yılın son çeyreği ile birlikte Nehalem tabanlı yeni nesil işlemcilerini de duyurmaya başlayacak. 2006 yılının Temmuz ayında Core 2 Duo işlemci ailesi ile birlikte anons edilen Core mimarisinin sahip olduğu avantajlardan yola çıkılarak hazırlanan Nehalem mimarisi, radikal değişiklikler içermesinin yanı sıra getireceği yeniliklerle de uzunca bir süre konuşulacak ve ciddi ses getirecek gibi görünüyor.

Endüstrinin lider ismi Intel, Nehalem kod adını verdiği yeni nesil mikroişlemci mimarisiyle birlikte ciddi yenilik ve değişikliklere gidiyor. Ölçeklendirilebilme yeteneği Intel'in daha önceki mimarilerine göre çok daha gelişmiş olan Nehalem sayesinde Intel farklı özelliklere sahip çok sayıda yeni işlemci modeli hazırlayabilecek. Buna ek olarak Nehalem mimarisi ile gelen bir diğer önemli yenilik ise QPI (Quickpath Interconnection) adı verilen yeni dahili veri yolu teknolojisi olacak. İşlemci ve komponentler arası iletişimin çok daha hızlı gerçekleşmesini olanak tanıyacağı belirtilen QPI teknolojisi rakip AMD'nin kullanmakta olduğu ve kısaca HT olarak bilinen Hypertransport teknolojisine de şekil itibariyle son derece benzediği tartışılıyor. Üstelik Intel, AMD'nin özellikle Phenom işlemcileriyle birlikte gündeme aldığı model bazlı değişken Hypertransport hızı adımına benzer şekilde Nehalem tabanlı işlemcilerde farklı QPI hızları kullanacak

Yeni nesil Nehalem işlemcilerine yönelik kullanıcıların merak ettiği noktaların başında entegre bellek kontolcüsü geliyor. Bilindiği üzere Intel cephesinde Nehalem mimarisine kadar bellek kontrolünden kuzey köprüsü sorumlu iken AMD cephesinde bellek denetimi işlemci dahilinde bulunan kontrolcüleri tarafından sağlanıyordu ve bu sayede AMD özellikle bellek testlerinde rakibi Intel ciddi şekilde meydan okuyabiliyordu. Intel yeni nesil mikroişlemci mimarisi ile birlikte entegre bellek kontrolcüsüne bazı değişiklikler ile birlikte geçiş yapmaya hazırlanıyor. Nehalem tabanlı işlemcilerde günümüzde yaygın olarak kullanılan çift (Dual) kanal bellek desteği yerine Nehalem ile birlikte 3 kanal bellek desteğine geçilecek. Zaten Nehalem için hazırlanmakta olan X58 çipsetini baz alan ve Computex'de gün ışığına çıkan ilk anakart prototiplerinde de görüldüğü üzere Bloomfield için hazırlanan anakartlarda toplam 6 DIMM slotu yer alacak.

3 serisi yonga seti ailesiyle birlikte DDR3 bellek desteği vermeye başlayan ve 4 serisi yeni çipset ailesiyle de buna devam Intel, aynı bellek desteğini Nehalem mimarisinin de devam ettirecek. Yani işlemcilerin sahip olduğu entegre bellek kontrolcüsü DDR3 desteği sunacak. Bu noktada önemli bir detayın da altını çizmekte yarar var. Intel cephesinde desteklenecek bellek hızları işlemci modeline göre değişkenlik göstecek ve oluşacak bu tablo AMD ile Intel'in entegre bellek kontrol teknolojisini kullanımlarında farklılık yaratmış olacak. Zira bilindiği üzere Phenom işlemci ailesinin tüm modellerinde 1066MHz DDR2 bellek desteği sunulmakta. Bellek demişken Intel, Nehalem mimarisi ile birlikte 3. seviye bellek kullanımına da başlıyor. AMD'nin Phenom işlemcilerinde olduğu gibi Intel'de Nehalem tabanlı yeni nesil işlemcilerini çekirdekler arası ortak kullanıma açık olan 8MB büyüklüğünde seviye 3 bellek ile donatıyor.

Hem Pentium 4 jenerasyonunda hemde güncel işlemcilerinde AMD'nin entegre bellek kontrolcüsünün bellek hassasiyetine sahip uygulama ve testler sergilediği performans karşısında zaman zaman zor anlar yaşayan Intel'in Nehalem ile birlikte bu durumu lehine çevirmek için attığı adımları kısaca toparlamak gerekirse 1333MHz'e kadar bellek desteği sunabilen bellek kontrolcüsü, 3 seviyeli yeni bellek düzeni, çekirdekler arası ortak kullanıma açık olan 8MB büyüklüğündeki L3 bellek ve işlemci ile kuzey köprüsü arasında 25.6GB/sn'lik bant genişliği sağlayabilen QPI teknolojisi gibi önemli yenilikler Intel, rakibi AMD'nin avantaj sahibi olduğu düşünülen bellek odaklı performans testlerinde de ileri adım atmayı hedefliyor. Tabi bu noktada entegre bellek kontrolcüsünün işlemcilerin hız aşırtma performansına ne gibi etkiler yapacağı da merak konusu olmakla birlikte, bunu ancak yapılacak testler ile birlikte anlayabileceğiz.

Nehalem ile ilgil olarak daha önce de pek çok detayı sizler ile paylaştığımız için genel merak uyandıran son bir iki noktanın da altını çizip piyasaya giriş yapması beklenen Nehalem tabalı ilk işlemci ailesi olacak Bloomfiled'ın modellerine ve detaylarına bakacağız. Nehalem mimarisi ile birlikte Intel SSE 4.2 çatısı altında 7 yeni komut setini de işlemcilerine dahil ediyor. Bilindiği üzere 45nm Penryn işlemcileriyle birlikte SSE 4.1 paketi dahilinde pek çok yeni komut seti kullanıma sunulmuştu. Yine daha önceki haberlerimizde Intel'e ait bir sunum dosyası dahilinde firmanın yazılım geliştiriciler ile yakın ilişki içerisinde SSE 4.1 ve 4.2 için optimizasyon çalışmaları yaptığı da ortaya çıkmıştı. Son olarak SMT olarak kısaltılan Simultaneous Multi-Threading teknolojisinden bahsedelim. HyperThreading teknolojisinin geliştirilmiş yeni bir versiyonu olarak ta değerlendirilebilecek SMT sayesinde yeni mimaride her çekirdek aynı anda iki görevi (izlek) eş zamanlı olarak yerine getirebilecek.

Nehalem ile ilgili olarak temel bazı detayları hazırladıktan sonra şimdi pazara sunulması beklenen işlemcilerin detaylarına birlikte inelim. Intel'in Nehalem tabanlı ilk işlemci ailesi Bloomfield olacak. İlk etapta yüksek performans segmentine yönelik olarak hazırlanacağı iddia edilen işlemci ailesi dahilinde orta segment çözümleri olacağı da ortaya çıkan son sunum dosyaları ile netleşti diyebiliriz. Dört çekirdekli işlemci modellerinden oluşacak Bloomfield dahilinde, 3 işlemci modeli gündeme gelmiş durumda. Temel bazı özellikleriyle son derece benzer olan yeni işlemciler arasında fark yaratan detaylar da bulunuyor. Henüz pazara hangi isim (belki Core 3) altında girecekleri kesinleşmeyen Bloomfield işlemcileri 3.2GHz, 2.93GHz ve 2.66GHz'lik saat hızlarına sahip olacaklar. 45nm üretim teknolojisiyle hazırlanan işlemcilerin diğer ortak özellikleri de şu şekilde olacak.

Yeni mimari ile birlikte soket değişikliğine gidecek olan Intel, uzun süredir kullanmakta olduğu LGA775'i de geride bırakıyor. Bloomfield ailesi dahilinde hazırlanan işlemciler LGA1366 formunda olacaklar. Dört çekirdekli yapıda olan ve 130 watt'lık ısıl güç tasarımıyla gelecek olan yeni modeller ayrıca Intel'in sanallaştırma teknolojilerine de destekleyecekler. FMB08 standardı çerçevesine belirttiğimiz üzere 130 watt'lık TDP seviyesine sahip olacak işlemcilerin stock olarak tabir edilen referans soğutucusu da Intel'in mevcut soğutucusuna göre biraz daha büyük olacak. Peki işlemcileri ayıran farklar neler. Çalışma hızlarının yanı sıra işlemcilerin QPI veri yolu hızı da farklılık gösteriyor. En hızlı model olan ve Extreme serisi dahilinde anons edilmesi beklenen 3.2GHz'lik model 6.4GT/s'lik hıza sahip olacak. 3 kanal DDR3 bellek desteğine sahip olan işlemcilerden 3.2GHz'lik model DDR3-1333MHz bellek desteğine sahip iken, diğer iki model DDR3-1066MHz desteğiyle gelecekler.

Yılın son çeyreği içerisinde kullanıma sunulması beklenen işlemcilerin diğer özellikleriyle ilgili olarak yukarıdaki tabloya göz atabilirsiniz. Saat hızlarına göre Intel yeni işlemcilerini Extreme, performans ve orta segmentte konumlandıracak. Tabi yeni işlemcilerin çıkışı ile birlikte 45nm Penryn işlemcilerin fiyat indirimine girmesi beklenirken 65nm Core 2 Quad modellerinin de EOL süreci dahilinde saha dışına alınması bekleniyor. Fiyat konusunda henüz net bir bilgi olmayan Nehalem tabanlı Bloomfield tabanlı işlemci ailesi X58 çipsetiyle birlikte kullanılacaklar. Muhtemelen Crossfire desteği ile gelecek olan X58 çipseti ayrıca 8x+8x+8x+8x formunda Quad-Crossfire desteği de sunabilir fakat bu durum henüz netleşmiş değil. Öte yandan Intel ve Nvidia arasındaki sorunların nasıl çözüleceği de önemli. Bizim duyduklarımız Nvidia'nın Nehalem için çipset çalışmalarına başladığı yönünde fakat firma yetkililerine henüz bu bilgiyi doğrulatabilmiş değiliz.